Bí ẩn doanh thu và cách đưa tiền ra nước ngoài của TikTok

TikTok Việt Nam như tiếp thị bán hàng

Sau gần 5 tháng kiểm tra toàn diện hoạt động nền tảng TikTok tại Việt Nam, ngày 29/9, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Kết luận số 08/KL-BTTTT, chỉ ra nhiều vi phạm cũng như hoạt động kinh doanh của TikTok Việt Nam.

Theo kết luận kiểm tra, nền tảng TikTok tại Việt Nam là dịch vụ xuyên biên giới được TikTok Pte.Ltd (còn gọi là Công ty Tiktok Singapore) quản lý, cung cấp vào Việt Nam thông qua trang web Tiktok.com và ứng dụng TikTok.

Tại Việt Nam, TikTok Pte.Ltd thành lập Văn phòng đại diện tại TP Hồ Chí Minh và Công ty TNHH Công nghệ TikTok Việt Nam để hỗ trợ hoạt động cung cấp dịch vụ tại thị trường Việt Nam.

Tiền thanh toán từ người bán hàng trên TikTok Việt Nam được TikTok Singapore tiếp nhận trực tiếp thông qua các ví thanh toán và ngân hàng có tài khoản

Kết luận kiểm tra cho biết, Văn phòng TikTok tại TP. Hồ Chí Minh không phải là một pháp nhân độc lập mà hoạt động với tư cách là một văn phòng liên lạc, theo sự ủy quyền của TikTok Pte.Ltd và tuân thủ phạm vi hoạt động của một văn phòng đại diện theo quy định của pháp luật Việt Nam; không trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam thông qua trang web Tiktok.com và ứng dụng TikTok.

Văn phòng TikTok là đơn vị thực hiện thủ tục đăng ký thiết lập “Sàn giao dịch thương mại” thông qua ứng dụng TikTok theo ủy quyền của TikTok Singapore.

Đối với Công ty TNHH Công nghệ TikTok Việt Nam, theo kết luận kiểm tra, công ty này hoạt động như một văn phòng tiếp thị bán hàng, cung cấp dịch vụ cho khách hàng của mình là TikTok Singapore.

Các dịch vụ và TikTok Việt Nam cung cấp cho khách hàng (TikTok Singapore) là các dịch vụ nhằm hỗ trợ cho hoạt động cung cấp dịch vụ xuyên biên giới của TikTok Singapore tại thị trường Việt Nam.

Công ty này không trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam thông qua trang web TikTok.com và ứng dụng TikTok.

Việc cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam thông qua trang web TikTok.com và ứng dụng TikTok là do TikTok Singapore trực tiếp quản lý, vận hành.

Tiền chảy về Singapore, TikTok Việt Nam không quản

Theo kết luận kiểm tra, Văn phòng đại diện TikTok tại Việt Nam chỉ thực hiện vai trò văn phòng liên lạc, nghiên cứu, tìm hiểu thị trường, xúc tiến thúc đẩy cơ hội đầu tư, kinh doanh của TikTok Pte.Ltd tại Việt Nam trong lĩnh vực phát triển phần mềm cho truyền thông kỹ thuật số.

“Văn phòng đại diện không được tiến hành các hoạt động kinh doanh, dịch vụ và các hoạt động trực tiếp sinh lợi tại Việt Nam, do đó không phát sinh doanh thu trong quá trình hoạt động”, kết luận kiểm tra cho biết.

Đối với Công ty TNHH Công nghệ TikTok Việt Nam, tại thời điểm ngày 30/4/2023, công ty có 843 người lao động ở 4 bộ phận chính, gồm: Hỗ trợ hoạt động 39 nhân viên, giải pháp kinh doanh toàn cầu 132 nhân viên, kinh doanh thương mại điện tử 297 nhân viên, tin cậy và an toàn 343 nhân viên. Ngoài ra, TikTok Việt Nam có 32 người lao động thuộc một số bộ phận khác như nhân sự, chính sách công, truyền thông, pháp lý, thuế, tài chính, dịch vụ doanh nghiệp, công nghệ thông tin…

Công ty này thực hiện tích và thu phí từ công ty mẹ (TikTok Singapore) theo mô hình Cost-plus. Tức số tiền TikTok Singapore phải trả cho TikTok Việt Nam sẽ bằng toàn bộ chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí giá vốn được tổng hợp của TikTok Việt Nam, sau đó áp dụng một mức phần trăm để thu được một khoản lợi nhuận phù hợp. Trong 3 năm 2020, 2021, 2022 tỷ lệ lợi nhuận theo thỏa thuận lần lượt là 8,14%, 8% và 8%.

Bên cạnh doanh thu phát sinh cung cấp dịch vụ tiếp thị xúc tiến thương mại phục vụ doanh nghiệp trên lãnh thổ Việt Nam (nội dung hóa đơn do công ty xuất cho công ty mẹ), công ty phát sinh chi phí quà tặng cho nhân viên, công ty kê khai thuế giá trị gia tăng tương ứng.

Kết luận kiểm tra cho thấy, tổng chi phí sản xuất, kinh doanh, hàng hóa dịch vụ của TikTok Việt Nam năm 2020 là 69,6 tỷ đồng, doanh thu là 75,2 tỷ đồng; năm 2021 lần lượt là 205,3 tỷ đồng và 221,8 tỷ đồng; năm 2022 lần lượt là 450,7 tỷ đồng và 486,7 tỷ đồng.

Căn cứ vào tờ khai thuế và tài liệu công ty cung cấp, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, trong 3 năm 2020, 2021 và 2022, tổng các loại thuế thu nhập doanh nghiệp, giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân, nhà thầu nước ngoài và môn bài TikTok Việt Nam đã nộp là 127,1 tỷ đồng. Trong đó, năm 2020 là 12,4 tỷ đồng, năm 2021 là 38,6 tỷ đồng và năm 2022 là 76 tỷ đồng.

Theo kết luận kiểm tra, TikTok Việt Nam không có quyền kiểm soát nền tảng kinh doanh TikTok hoặc bất cứ dữ liệu người dùng trên nền tảng TikTok. TikTok Singapore là nhà vận hành trực tiếp nhận tiền thanh toán từ người bán hàng trên nền tảng thông qua các ví thanh toán và ngân hàng có tài khoản.

Đối với nội dung khác về hoạt động thuế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết: TikTok Singapore kê khai nộp thuế năm 2022 thông qua Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài, quy định tại Điều 77 Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021: “Nhà cung cấp nước ngoài có trách nhiệm lưu trữ các thông tin được sử dụng để xác định giao dịch của tổ chức, cá nhân mua hàng phát sinh tại Việt Nam theo quy định tại khoản 3 Điều này để phục vụ công tác thanh, kiểm tra của cơ quan thuế. Việc lưu trữ thực hiện theo các quy định có liên quan của Luật Quản lý thuế”.

“Như vậy, TikTok Việt Nam, Văn phòng đại diện không có quyền kiểm soát hoạt động kinh doanh của nền tảng TikTok tại Việt Nam”, kết luận kiểm tra cho biết.