Các doanh nghiệp bán lẻ đầu ngành đối mặt với nhiều áp lực

Lạm phát tác động đến sức mua của ngành bán lẻ

Theo quan sát của CTCK SSI (SSI Research), lạm phát làm ảnh hưởng đến sức mua, buộc người tiêu dùng phải cắt giảm chi tiêu đối với các mặt hàng không thiết yếu từ quý II/2022. 

Đối với các doanh nghiệp mảng ICT & CE (công nghệ thông tin và điện tử gia dụng), CTCP Thế giới số (DGW)) công bố lợi nhuận ròng quý II/2022 tăng trưởng 20% so với cùng kỳ, chậm hơn nhiều so với mức tăng trưởng 97% so với cùng kỳ trong quý I/2022. Tương tự với CTCP Thế giới Di động (MWG), tính riêng quý II vừa qua, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu đạt 34.337 tỷ đồng chỉ tăng 8% so với cùng kỳ. Trong khi đó, lãi sau thuế đạt 1.131 tỷ đồng,  đi lùi 6,6%.

Một “ông lớn” ngành bán lẻ mảng ICT & CE khác là CTCP Bán lẻ Kỹ thuật số FPT (FRT) ghi doanh thu đạt 6.213 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 59 tỷ đồng, lần lượt tăng 44% và tăng 59% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên tốc độ tăng đã giảm so với 2 quý trước. Trong quý I/2022, doanh thu của FRT tăng trưởng 67% và lợi nhuận trước thuế gấp 5,3 lần so với cùng kỳ.

Mặc dù 6 tháng đầu năm cho thấy sự giảm tốc, song các chuyên gia SSI Research cho rằng, tăng trưởng doanh thu 6 tháng cuối năm 2022 của mảng ICT & CE sẽ lớn hơn mức tăng trưởng trong 6 tháng đầu năm, do nền cơ sở thấp trong nửa cuối năm 2021. 

Tuy nhiên, đối với các công ty có tỷ trọng doanh thu máy tính xách tay trong tổng doanh thu cao (như FRT và DGW), tăng trưởng doanh thu có thể ở mức thấp một con số do nền cơ sở cao trong 6 tháng cuối năm 2021. Ảnh hưởng của vấn đề thiếu chip đã giảm bớt do nhu cầu tăng trưởng chậm hơn. 

Đối với bản lẻ mảng trang sức, mặc dù môi trường lạm phát đầy thách thức có thể tác động tiêu cực đến nhu cầu tiêu dùng vàng trang sức trong 6 tháng cuối năm 2022, nhưng tăng trưởng doanh thu của các công ty vẫn sẽ được hưởng lợi từ sự phục hồi sau đại dịch, vì mức nền so sánh thấp trong 6 tháng cuối năm 2021 do tình trạng giãn cách xã hội kéo dài. 

Theo Hội đồng Vàng Thế giới, tổng nhu cầu của ngành đối với vàng và vàng trang sức đạt 43 tấn (tăng 8% so với cùng kỳ) vào năm 2021, nhưng vẫn thấp hơn so với mức trước COVID-19 là 56 tấn vào năm 2019.  Năm 2023 được SSI Research dự báo suy giảm kinh tế trên diện rộng sẽ gây áp lực lên nhu cầu tiêu dùng vàng, tuy nhiên tác động và mức độ kéo dài của lạm phát ở Việt Nam sẽ là những yếu tố quyết định đến chi tiêu của người có thu nhập cao đối với hàng hóa không thiết yếu như đồ trang sức. Do đó, nhu cầu về trang sức không được kỳ vọng sẽ vượt mức trước đại dịch trong năm 2023.

Tuy nhiên, lĩnh vực bán lẻ trang sức đang trong giai đoạn phục hồi theo hình chữ K trong 2 năm qua nên các công ty hàng đầu như CTCP Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ) hiện đã ghi nhận doanh thu vượt xa mức năm 2019.

Thực tế, quý II vừa qua, PNJ ghi nhận doanh thu 8.067 tỷ đồng, tăng 81,1% và lợi nhuận sau thuế 367 tỷ đồng , tăng 64,8% so với cùng kỳ năm trước. 

Phía PNJ cho rằng, doanh thu và lợi nhuận quý này của công ty tăng mạnh là nhờ các yếu tố như sự phục hồi của thị trường bán lẻ sau đại dịch, đồng thời có thêm nhiều chương trình quảng cáo được triển khai và quý II/2021 có mức nền thấp do ảnh hưởng của dịch bệnh. 

SSI Research cho rằng, trong năm 2023, doanh thu của PNJ vẫn sẽ tăng trưởng so với giai đoạn trước đại dịch, mặc dù sẽ chậm lại so với mức tăng trưởng năm 2022. 

Rủi ro đối với ngành bán lẻ chính là lạm phát và suy thoái. Đây là hai yếu tố sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến mức chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu. Người thu nhập thấp sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên, trong khi chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu của người thu nhập cao vẫn ổn định. Tuy nhiên, nếu tình trạng lạm phát và suy thoái kéo dài, chi tiêu của những người thu nhập cao cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Lợi nhuận một số doanh nghiệp đã đạt đỉnh

Đánh giá về dự địa tăng trưởng lợi nhuận của một số doanh nghiệp bán lẻ đầu ngành, SSI Research cho biết, hầu hết các doanh nghiệp này đã đạt đỉnh. Cụ thể, lợi nhuận cả giá trị tuyệt đối và tốc độ tăng trưởng so với cùng kỳ của DWG đã đạt đỉnh vào quý IV/2021 nhờ doanh thu máy tính xách tay tăng cao bất thường, do đó tăng trưởng lợi nhuận quý IV/2022 có thể sẽ âm.

Dù vậy, năm 2023, lợi nhuận của DGW có thể vẫn tăng do đóng góp nhiều hơn từ các hợp đồng mới được ký kết (hợp đồng phân phối thiết bị gia dụng thương hiệu Whirlpool và Joyoung), và doanh thu từ các hợp đồng hiện tại có thể vẫn tăng lên (điện thoại di động Xiaomi tiếp tục chiếm thị phần, giá bán iPhone tiếp tục tăng hàng năm).

Tương tự, lợi nhuận của FRT được nhận đạnh đã đạt đỉnh trong quý  IV/2021 nhờ doanh thu máy tính xách tay cao bất thường, do đó lợi nhuận quý IV/2022 của doanh nghiệp này cyngx sẽ giảm so với mức cao của năm ngoái. FRT vẫn có thể tăng lợi nhuận vào năm 2023 (dù rất ít) nhờ thị phần trong ngành bán lẻ ICT tăng lên.

Lợi nhuận năm 2023 của FRT cũng sẽ được hỗ trợ từ lợi nhuận của chuỗi nhà thuốc. Nhờ có kinh nghiệm lâu đời trong kinh doanh bán lẻ dược phẩm, Long Châu sẽ tiếp tục giành thị phần từ các cửa hàng thuốc nhỏ lẻ.

MWG vẫn có thể tăng lợi nhuận nhờ tăng thị phần trong mảng ICT & CE, mặc dù tăng trưởng từ mảng này sẽ thấp. Tăng trưởng lợi nhuận năm 2023 của MWG còn phụ thuộc vào thành công của hoạt động tái cơ cấu BHX được thực hiện trong quý II – III/2022.

Doanh nghiệp cho biết đã đóng 251 cửa hàng Bách hóa Xanh trong tháng 5 và 6, song doanh thu không giảm và dự kiến đạt mục tiêu doanh thu bình quân 1,3 tỷ đồng/cửa hàng ngay trong quý III (sớm hơn kế hoạch là cuối năm).

Nếu quá trình tái cấu trúc thành công, tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai có thể bắt kịp mức tăng trưởng trước đại dịch mức tăng trưởng 30 - 40% trong giai đoạn 2017 - 2019. 

“Trong ngắn hạn, lạm phát gia tăng và chi phí đóng cửa các cửa hàng BHX có thể ảnh hưởng đến giá cổ phiếu MWG, vì vậy chúng tôi không khuyến nghị mở vị thế vào thời điểm hiện tại. Chúng tôi sẽ đánh giá lại cổ phiếu khi hoạt động tái cơ cấu BHX cho kết quả khả quan”, SSI Research lưu ý.

Cuối cùng, PNJ được dự báo sẽ đạt mức tăng trưởng cao nhất về lợi nhuận trong quý III/2022 do công ty đã lỗ trong quý III/2021 vì phải đóng cửa nhiều cửa hàng do các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt.