Báo chí cách mạng Việt Nam có khởi đầu đặc biệt, gắn liền với tên tuổi Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đã sáng lập tờ báo tiếng Việt đầu tiên mang tên Báo Thanh niên, ra mắt vào ngày 21/6/1925. Ngày này được chọn là Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, đánh dấu một giai đoạn lịch sử hào hùng, nơi người làm báo trở thành những người tiên phong truyền lửa cách mạng bằng cây bút và trang giấy.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với nhiều vai trò quan trọng: Nhà lãnh đạo cách mạng, nhà văn hóa, nhà báo… đã xác định rõ vai trò của báo chí trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Người không chỉ viết báo mà còn coi cây bút là vũ khí sắc bén, nhà báo là những chiến sĩ tiên phong. Bác từng chia sẻ với phóng viên quốc tế: “Tôi là cây bút tiểu phẩm, nhà chính luận. Gọi là nhà tuyên truyền tôi cũng không tranh cãi, nhà cách mạng chuyên nghiệp là đúng nhất”.

Trong suốt 50 năm hoạt động báo chí, từ bài đầu tiên "Vấn đề người bản xứ" đăng trên báo L’Humanité năm 1919 đến bài viết cuối cùng “Nâng cao trách nhiệm chăm sóc và giáo dục thiếu niên” trên báo Nhân Dân năm 1969, Bác Hồ đã để lại hơn 2.000 bài báo bằng nhiều thứ tiếng, trở thành di sản vô giá trong lịch sử báo chí Việt Nam. Những bài viết ấy là tiếng nói mạnh mẽ cho lẽ phải, cho công lý, là lời kêu gọi thức tỉnh hàng triệu trái tim yêu nước.

Sinh thời, Bác Hồ luôn căn dặn: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng”; “Mỗi tờ báo là một tờ lịch cách mạng”; và đặc biệt: “Người không có đạo đức tốt thì không thể là nhà báo tốt”. Những lời dạy ấy, suốt một thế kỷ qua, vẫn còn nguyên giá trị, là kim chỉ nam cho người làm báo hôm nay.

Hơn 400 nhà báo đã hy sinh anh dũng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử dân tộc. Họ đã mang máu thịt hòa vào dòng chảy cách mạng, đưa báo chí trở thành ngọn cờ tiên phong trên mặt trận tư tưởng.

Từ phong trào dân chủ 1936–1939 đến Cách mạng Tháng Tám 1945, từ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đến công cuộc đổi mới hôm nay, báo chí luôn là lực lượng đồng hành, phản ánh sinh động hiện thực đất nước, là cây cầu kết nối giữa Đảng và quần chúng nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Người làm báo phải có lập trường vững chắc về chính trị. Chính trị phải làm chủ, đó là cái gốc, cái lõi của bản lĩnh nhà báo. Để làm được việc đó, người làm báo phải luôn tu dưỡng đạo đức cách mạng, trau dồi nghiệp vụ, học tập chính trị để nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước”.

Trong thời đại mới, khi xã hội chuyển mình theo nhịp sống số hóa, người làm báo càng cần giữ vững bản lĩnh, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần phụng sự. Báo chí không chỉ truyền tin mà còn dẫn dắt, định hướng dư luận, góp phần cải tạo xã hội, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Tròn một thế kỷ từ ngày báo chí cách mạng ra đời, hành trình của những người làm báo vẫn không ngừng viết tiếp bằng bản lĩnh chính trị, trái tim nóng và cái đầu lạnh. Họ sống cùng nhân dân, viết cho nhân dân và chiến đấu vì sự thật, công lý và những giá trị tiến bộ.

Báo chí Việt Nam hôm nay đang bước vào giai đoạn phát triển mới, gắn bó chặt chẽ hơn với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số. Nhưng dù ở thời đại nào, người làm báo chân chính vẫn mãi là chiến sĩ tiên phong, vừa ghi lại lịch sử, vừa góp phần làm nên lịch sử bằng chính những dòng chữ của mình.