Hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), sáng 7/6, Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã tổ chức Hội thảo khoa học cấp Bộ với chủ đề “Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ báo chí-truyền thông trong kỷ nguyên mới”.

Dự hội thảo có các đồng chí: Nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Ngọc Tấn, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Minh Sơn, Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền; các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học, chuyên gia, nhà báo kỳ cựu, giảng viên các cơ sở đào tạo báo chí trên toàn quốc.

Công tác đào tạo báo chí phải đổi mới toàn diện

Phát biểu khai mạc, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đánh giá cao sáng kiến tổ chức hội thảo của Học viện Báo chí và Tuyên truyền, đặc biệt trong thời điểm cả nước đang tích cực triển khai các nhiệm vụ trọng tâm theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Trung Ý, báo chí-truyền thông trong kỷ nguyên mới không chỉ là lĩnh vực phản ánh đời sống xã hội mà còn là lực lượng nòng cốt trên mặt trận tư tưởng-văn hóa.

Trước thách thức phải đổi mới toàn diện công tác đào tạo báo chí, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Trung Ý đề nghị các trường đào tạo báo chí cần quyết liệt đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp và giáo trình đào tạo, bồi dưỡng theo hướng tích hợp liên ngành, tăng cường tính thực tiễn, chú trọng việc xây dựng portfolio tác nghiệp (hồ sơ năng lực chuyên môn) cho người học, kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực hành, giữa nhà trường và cơ quan báo chí. Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo vào quá trình xây dựng và triển khai các chương trình đào tạo, bồi dưỡng là một yêu cầu tất yếu.

"Cần phát triển và hoàn thiện mô hình hợp tác ba bên: Nhà trường-cơ quan báo chí-doanh nghiệp công nghệ truyền thông, nhằm tạo ra một hệ sinh thái đào tạo hiệu quả. Do đó, cần chú trọng đào tạo những nhà báo có năng lực quản trị số, có khả năng sản xuất nội dung đa nền tảng, đa phương tiện, và có tư duy chiến lược về sản phẩm truyền thông số hướng tới các nhóm công chúng cụ thể.

Tăng cường đào tạo các kỹ năng thiết yếu trong thời đại số như kỹ năng xác minh thông tin, phản bác tin giả, phòng chống vi phạm bản quyền và bảo vệ quyền riêng tư trên không gian mạng", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Trung Ý nhấn mạnh.

Trong báo cáo đề dẫn, nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam chỉ rõ rằng, đội ngũ những người làm báo hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức như cạnh tranh thông tin gay gắt, sự lan truyền nhanh chóng của tin giả, và sự thay đổi trong hành vi tiếp nhận thông tin của công chúng.

Bối cảnh mới đòi hỏi nhà báo không chỉ có nghiệp vụ vững vàng mà còn phải có tư duy phản biện, khả năng xác minh thông tin, bản lĩnh chính trị và đạo đức nghề nghiệp. Nhà báo Lê Quốc Minh nhấn mạnh rằng đào tạo báo chí phải được xem là đầu tư chiến lược để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phục vụ hiệu quả công cuộc xây dựng và phát triển đất nước trong kỷ nguyên số.

"Tôi tin tưởng rằng, với sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, sự nỗ lực không ngừng của các cơ sở đào tạo, các cơ quan báo chí, và đặc biệt là tâm huyết, trí tuệ, sự năng động, sáng tạo của đội ngũ những người làm báo chí-truyền thông, chúng ta sẽ xây dựng được một đội ngũ kế cận xứng đáng, đủ sức gánh vác trọng trách trong giai đoạn phát triển mới của đất nước. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ báo chí-truyền thông là một nhiệm vụ chiến lược, đòi hỏi sự đầu tư toàn diện, sự kiên trì và quyết tâm cao", nhà báo Lê Quốc Minh phát biểu.

Cần xây dựng hệ sinh thái đào tạo hiệu quả

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Minh Sơn, Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho biết, hội thảo lần này tập trung làm rõ 3 nhóm nội dung cốt lõi: cơ sở lý luận và thực tiễn của công tác đào tạo báo chí-truyền thông trong bối cảnh mới; thực trạng đội ngũ cán bộ báo chí hiện nay; và đề xuất những định hướng, giải pháp chiến lược nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành trong kỷ nguyên số.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Minh Sơn khẳng định, bên cạnh những thành tựu đáng ghi nhận, công tác đào tạo báo chí-truyền thông đang đứng trước yêu cầu đổi mới toàn diện để thích ứng với môi trường truyền thông đang thay đổi nhanh chóng.

Theo đó, một trong những định hướng quan trọng là đổi mới triết lý và mục tiêu đào tạo theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp và nhân văn; tăng cường tính thực tiễn và khả năng ứng dụng trong chương trình; tích hợp mạnh mẽ các yếu tố công nghệ số và trí tuệ nhân tạo vào nội dung và phương pháp giảng dạy.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Minh Sơn cũng nhấn mạnh vai trò của sự kết nối chặt chẽ giữa nhà trường, cơ quan báo chí và doanh nghiệp công nghệ trong việc xây dựng hệ sinh thái đào tạo hiệu quả.

Đồng thời, Học viện Báo chí và Tuyên truyền sẽ tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, cập nhật chương trình đào tạo, phát triển đội ngũ giảng viên và mở rộng hợp tác quốc tế, qua đó khẳng định vai trò tiên phong trong đào tạo nguồn nhân lực báo chí-truyền thông chất lượng cao, phục vụ sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới.

Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Ngọc Tấn đề nghị, trong đào tạo báo chí cần phải “Năng động, chủ động, sinh động”, phải rất nhanh chóng thay đổi để thích nghi với sự phát triển của báo chí hiện đại đang chuyển mình, phát triển đa nền tảng rất nhanh hiện nay.

"Đào tạo báo chí cần phải đi trước, dẫn đường một cách chủ động để đào tạo, cung cấp kỹ năng làm báo cho các nhà báo trẻ", Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Ngọc Tấn nhấn mạnh.

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận về định hướng đổi mới công tác đào tạo báo chí-truyền thông trong bối cảnh chuyển đổi số và sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI). Các ý kiến nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng chương trình đào tạo theo hướng liên ngành, tích hợp công nghệ, tăng cường thực hành và mô phỏng môi trường tác nghiệp tại tòa soạn.

Đồng thời, nhiều nội dung mới như báo chí dữ liệu, báo chí kiến tạo xã hội, kỹ năng phòng chống tin giả, đạo đức số và ứng xử trên không gian mạng cần được đưa vào giảng dạy một cách hệ thống.

Các đại biểu đặc biệt lưu ý vai trò của AI trong hoạt động báo chí, vừa là công cụ hỗ trợ đắc lực, vừa tiềm ẩn nguy cơ về đạo đức và tính xác thực, đòi hỏi quá trình đào tạo phải chú trọng song hành giữa kỹ năng công nghệ và năng lực phản biện, kiểm chứng thông tin.

Các đại biểu cũng đề xuất mô hình hợp tác ba bên giữa nhà trường, cơ quan báo chí và doanh nghiệp công nghệ nhằm gắn kết lý thuyết với thực tiễn, giúp sinh viên tiếp cận sớm môi trường nghề nghiệp. Việc phát triển các nền tảng học tập trực tuyến, học tập suốt đời và bồi dưỡng giảng viên được coi là giải pháp thiết thực để nâng cao chất lượng đào tạo.

Các đại biểu thống nhất rằng, xây dựng đội ngũ nhà báo “vừa hồng vừa chuyên” trong thời đại số là nhiệm vụ chiến lược, đòi hỏi đầu tư đồng bộ, lâu dài và sự chung tay của cả hệ thống chính trị, các cơ quan báo chí và các cơ sở đào tạo báo chí-truyền thông.