Cơ hội phát triển của ngành thực phẩm nhờ thành công của Hiệp định UKVFTA

Sau khi tất cả các hạn chế đối với Covid-19 được dỡ bỏ và cuộc sống trở lại bình thường, nhu cầu tiêu dùng trong nước đã tăng trở lại, trở thành động lực giúp ngành F&B tăng trưởng trở lại. Theo báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội của Tổng cục Thống kê Việt Nam hồi tháng 8, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước tính đạt 481,2 nghìn tỷ đồng (20,3 tỷ USD), tăng 0,6% và tăng 50,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Kết quả đạt được là tốt hơn nhiều về quy mô và tốc độ tăng trưởng so với cùng kỳ các năm trước khi đại dịch bùng phát.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng chỉ riêng trong 8 tháng đầu năm, tăng 19,3% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 3,7 triệu tỷ đồng. Cùng kỳ năm trước giảm 3,5%, nếu loại trừ mức tăng 15,1% về giá thì tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng giảm 5,1%.

Năm ngoái, tổng giá trị tiêu thụ thực phẩm và đồ uống ước đạt 816 nghìn tỷ đồng, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm ngoái, đóng góp khoảng 13% vào GDP. Chi tiêu cho ngành thực phẩm và đồ uống chiếm tỷ trọng cao nhất trong cơ cấu chi tiêu hàng tháng của người tiêu dùng, chiếm khoảng 35% tổng chi tiêu tiêu dùng.

Các chuyên gia nhận định, mặc dù áp lực lạm phát vẫn còn kéo dài nhưng giá cả các mặt hàng trong nước cơ bản được kiểm soát, giúp lượng hàng tiêu dùng tăng dần trong thời gian tới. Hãng nghiên cứu Business Monitor International nhận định, tổng chi tiêu hộ gia đình tại Việt Nam có xu hướng nhích lên trong giai đoạn 2022–2025. Người tiêu dùng trong nước sẽ duy trì sức mua mạnh đối với các mặt hàng thiết yếu, trong đó có thực phẩm và đồ uống. Một báo cáo từ công ty tư vấn và tình báo thị trường Mordor Intelligence cho thấy ngành thực phẩm và đồ uống của Việt Nam sẽ đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 8,65% trong giai đoạn 2021–2026.

Nhiều doanh nghiệp ngành thực phẩm và đồ uống (F&B), trong đó có nhà sản xuất sữa Vinamilk và Masan Consumer Holdings thuộc Tập đoàn Masan, ghi nhận kết quả kinh doanh vượt trội về doanh thu và lợi nhuận ở cả thị trường trong nước và quốc tế. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các sản phẩm thực phẩm và đồ uống của Vương quốc Anh mở rộng sự hiện diện tại thị trường Việt Nam, đặc biệt là trong khuôn khổ Hiệp định UKVFTA.

Theo cam kết của FTA, hầu hết các mức thuế sản phẩm thực phẩm và đồ uống sẽ dần được loại bỏ trong vòng 2-9 năm. Một số sản phẩm có thể sử dụng hạn ngạch thuế quan, đưa thuế suất về 0% đối với các nhà xuất khẩu được phê duyệt như một phần của hạn ngạch xác định trước. Việc giảm thuế theo UKVFTA đảm bảo lợi thế thị trường đáng kể cho các nhà xuất khẩu của Vương quốc Anh. Các mặt hàng F&B mà Việt Nam nhập khẩu nhiều nhất từ Anh là đồ uống (chủ yếu là rượu vang và rượu mạnh), cá và động vật giáp xác, sản phẩm của ngành xay xát, chế phẩm ngũ cốc, bột mì, tinh bột hoặc sữa và các sản phẩm từ sữa. Thuế suất tối huệ quốc (MFN) của Việt Nam đối với các sản phẩm F&B nằm trong khoảng 3-60%.

Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cho rằng, các công ty F&B của Vương quốc Anh có hai lợi thế tại thị trường Việt Nam. Thuận lợi đầu tiên là các sản phẩm F&B của Vương quốc Anh có nhiều cơ hội tiếp cận người tiêu dùng Việt Nam hơn kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) có hiệu lực do thời điểm đó Anh chưa rời khỏi khối.

Điều này giúp người tiêu dùng Việt Nam làm quen với khẩu vị và hương vị của các mặt hàng F&B tại Vương quốc Anh. Ngoài ra, trong mười năm trở lại đây, văn hóa uống rượu của Việt Nam đã bùng nổ, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Vì vậy, với khả năng tiếp cận thị trường, ưu đãi thuế quan và nhu cầu cao hơn, nhập khẩu các mặt hàng F&B của Vương quốc Anh chắc chắn sẽ tăng lên. Thực tế, Vương quốc Anh có một dòng rượu truyền thống mà người Việt Nam rất ưa chuộng, đó là rượu whisky. Đây cũng là một điểm tích cực. Rượu whisky Ailen và rượu whisky Scotch là hai trong số các chỉ dẫn địa lý (GI) của Vương quốc Anh được bảo vệ theo hiệp ước. Tuy nhiên, ngành F&B Việt Nam rất cạnh tranh, như ví dụ về rượu vang. Nhiều nước trên thế giới sản xuất được rượu vang và nổi tiếng nhờ đồ uống này.