Cơn sốt nợ toàn cầu mang lại hy vọng cho các nước đang phát triển

Sự sụt giảm lãi suất toàn cầu gần đây kết hợp với vài năm tương đối khó khăn đối với những người đi vay ở các thị trường mới nổi đã chứng kiến hành động mới của các chính phủ vào tháng 1. Ả Rập Saudi giàu dầu mỏ đã phát hành 12 tỷ USD trái phiếu bằng đôla Mỹ và nước vay lớn nhất thế giới, Mexico, đã bán được khoản nợ lớn nhất từ trước đến nay với con số ấn tượng là 7,5 tỷ USD.

Ảnh minh họa

Ba Lan, Indonesia và Hungary đều đã tham gia thị trường trong khi các công ty đang bận rộn gánh khoản nợ gần 20 tỷ USD của chính họ, đưa tổng số đợt phát hành trong các thị trường mới nổi vượt mốc 50 tỷ USD. Sự háo hức phát hành trái phiếu trước làm nổi bật sự không chắc chắn về việc Cục Dự trữ Liên bang, Ngân hàng Trung ương châu Âu và các ngân hàng cùng ngành sẽ cắt giảm lãi suất nhanh và mạnh như thế nào, đồng thời cũng tạo tiền đề cho một số con số lớn vào cuối năm.

Các nhà phân tích tại Morgan Stanley ước tính, gần 165 tỷ USD nợ chính phủ của các thị trường mới nổi sẽ được phát hành trong năm nay, nhiều hơn khoảng 20% - tương đương 30 tỷ USD - so với năm 2023. Ngoài Ả Rập Saudi, ít nhất 5 quốc gia khác dự kiến sẽ phát hành ít nhất 10 tỷ USD, đó là Indonesia, Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Israel và Mexico, trong đó Mexico có khả năng đạt 18 tỷ USD.

Mặc dù tổng số tiền tổng hợp sẽ thấp hơn nhiều so với kỷ lục 234 tỷ USD thời Covid năm 2020, nhưng tiềm năng 125 tỷ USD chỉ từ các quốc gia mới nổi được xếp hạng ‘cấp đầu tư’ sẽ cao thứ hai trong lịch sử.

Mặc dù các thị trường mới nổi đang phải cạnh tranh với các chính phủ giàu hơn để có người mua, nhưng nhu cầu về nợ của họ vẫn mạnh mẽ cho đến nay với hy vọng rằng đây có thể là một năm tốt để đầu tư vào trái phiếu thế giới đang phát triển có lợi suất cao hơn. Mexico có thể đã bán được tới 21 tỷ USD vào tuần trước trong khi Saudi có thể đã phát hành tới 30 tỷ USD trong sổ đặt hàng của họ.

Ngoài những con số ấn tượng, câu hỏi đặt ra là liệu các điều kiện thị trường tốt hơn có cho phép các nước đang phát triển gặp khó khăn hơn, những nước cũng sắp phải trả nợ trái phiếu, lấy lại khả năng tiếp cận thị trường hay không. Hầu như không có quốc gia châu Phi cận Sahara hoặc những quốc gia nghèo hơn ở châu Á và châu Mỹ Latinh có thể vay vốn trên thị trường quốc tế kể từ sau đại dịch, khiến họ phải phụ thuộc vào nguồn dự trữ của chính mình hoặc sự trợ giúp từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF).

Nhưng trong nhiều trường hợp, chênh lệch trái phiếu của họ - hoặc mức yêu cầu mua trái phiếu của các nhà đầu tư cao cấp thay vì trái phiếu của Mỹ - đã được cải thiện đáng kể trong vòng 6 đến 12 tháng qua.

Các nhà phân tích tại Morgan Stanley cho biết, các ứng cử viên hàng đầu để kiểm tra ngưỡng rủi ro của thị trường và mức độ khao khát nợ có lãi suất 10% là Angola, Kenya, Nigeria và El Salvador. Các quốc gia cần có khả năng vay với lãi suất có thể quản lý được - theo truyền thống được đánh giá là ở mức tối thiểu dưới 10% - để tránh những cuộc khủng hoảng mà Zambia và Sri Lanka phải gánh chịu trong những năm gần đây.

Kenya có trái phiếu trị giá 2 tỷ USD đáo hạn vào tháng 6, điều này khiến nó trở thành một trường hợp thử nghiệm tiềm năng nếu điều kiện thị trường vẫn thuận lợi. Ai Cập đang tìm kiếm sự hỗ trợ bổ sung của IMF vì nước này cũng có kế hoạch tái cấp vốn cho khoản nợ nước ngoài trị giá khoảng 25 tỷ USD trong năm nay, với gần 75% nhà đầu tư trong một cuộc thăm dò gần đây của Citi coi đây là rủi ro vỡ nợ lớn trong vài năm tới.

Thị trường dường như chưa sẵn sàng cho các quốc gia rủi ro hơn. Nhưng với việc lợi suất trái phiếu Mỹ kỳ hạn 10 năm cực kỳ quan trọng lại ở mức dưới 4% bất chấp số liệu lạm phát ổn định hơn vào ngày 12/1 có thể sẽ có một tia sáng lóe lên.