CPI năm 2023 tăng 3,25%, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra

Dự toán ngân sách Nhà nước sẽ bội chi khoảng 455.500 tỷ đồng trong năm 2023 CPI năm 2022 tăng 3,15%, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra Đề nghị làm rõ căn cứ xây dựng phương án tăng GDP và CPI năm 2024

CPI đạt mục tiêu Quốc hội đề ra

Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội quý IV và cả năm 2023 vừa được Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) công bố vào sáng 29/12 cho thấy, Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 12/2023 tăng 0,12% so với tháng trước, tăng 3,58% so với cùng kỳ năm trước. CPI bình quân quý IV/2023 tăng 3,54% so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung cả năm 2023, CPI tăng 3,25% so với năm trước, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra là dưới 4%.

Theo Tổng cục Thống kê, trong mức tăng 0,12% của CPI tháng 12/2023 so với tháng trước, có 10 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng và 1 nhóm hàng có chỉ số giá giảm.

Trong 10 nhóm hàng hoá dịch vụ có chỉ số giá tăng, nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng cao nhất với 2,15%, tác động CPI chung tăng 0,12 điểm phần tram.

Nhóm giáo dục tăng 0,44%, trong đó giá dịch vụ giáo dục tăng 0,49% do một số trường công lập thực hiện tăng học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục trung học cơ sở, giáo dục phổ thông trên địa bàn theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh và một số trường đại học, cao đẳng dân lập, tư thục cũng tăng học phí năm học 2023-2024 để bảo đảm thu chi thường xuyên.

Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,43%, tác động làm CPI chung tăng 0,08 điểm phần trăm, chủ yếu do giá điện sinh hoạt tăng 1,05%; giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,59%; giá dịch vụ sửa chữa nhà ở tăng 0,44%.

Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,31%, tập trung chủ yếu ở mặt hàng đồ trang sức tăng 3,6%; dịch vụ cắt tóc, gội đầu tăng 0,59%; sửa chữa đồng hồ đeo tay, đồ trang sức tăng 0,27%...

Nhóm may mặc, mũ nón, giày dép tăng 0,26% do chi phí nhân công, chi phí vật liệu và nhu cầu mua sắm quần áo mùa đông tăng. Trong đó, giá vải các loại tăng 0,19%; quần áo may sẵn tăng 0,3%; dịch vụ may mặc tăng 0,45%; mũ nón tăng 0,13%; giày dép tăng 0,18%; dịch vụ giày, dép tăng 0,12%.

Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,14% chủ yếu do nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng vào dịp Giáng sinh, Tết Dương lịch và chuẩn bị cho Tết Nguyên đán sắp tới. Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,11%.

Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,09% tập trung chủ yếu ở các mặt hàng như: Giá vé xem phim, ca nhạc tăng 2,38%, phí truyền hình và internet tăng 0,29%, đồ chơi dịp Noel tăng 0,17%. Ở chiều ngược lại, giá hoa, cây cảnh giảm 0,89%; máy ảnh, máy quay video giảm 0,08%.

Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,09%, tập trung chủ yếu ở các mặt hàng như: Giá đồ dùng bằng nhôm và inox tăng 0,43%; bộ đồ ăn và dao kéo làm bếp tăng 0,37%; đệm tăng 0,29%; xà phòng và chất tẩy rửa tăng 0,18%.

Nhóm bưu chính viễn thông tăng 0,02% chủ yếu do giá sửa chữa điện thoại tăng 0,18% so với tháng trước, trong khi phụ kiện điện thoại giảm 0,41%.

Riêng nhóm giao thông giảm 1,88%, nguyên nhân do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giá xăng dầu trong nước làm cho chỉ số giá xăng giảm 5,31%; chỉ số giá dầu diezen giảm 7,61%; giá xe ô tô mới, xe máy và xe ô tô đã qua sử dụng lần lượt giảm 0,1%, 0,07% và 0,03%.

Nguyên nhân CPI bình quân năm 2023 tăng

Giải thích về lý do CPI bình quân năm 2023 tăng 3,25% so với năm trước, Tổng cục Thống kê đưa ra 7 nguyên nhân chủ yếu, bao gồm:

Thứ nhất, chỉ số giá nhóm giáo dục tăng 7,44%, tác động làm CPI chung tăng 0,46 điểm phần trăm do một số địa phương tăng học phí năm học 2023-2024 theo lộ trình của Nghị định số 81/2021/NĐ-CP.

Thứ hai, chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6,58%, tác động làm CPI chung tăng 1,24 điểm phần trăm do giá xi măng, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, cùng với đó giá thuê nhà ở tăng cao.

Thứ ba, chỉ số giá nhóm lương thực tăng 6,85%, tác động làm CPI chung tăng 0,25 điểm phần trăm.

Thứ tư, chỉ số giá nhóm điện sinh hoạt tăng 4,86%, tác động làm CPI chung tăng 0,16 điểm phần tram, nguyên nhân do nhu cầu sử dụng điện tăng cùng với từ ngày 04/5/2023 và ngày 09/11/2023, Tập đoàn Điện lực Việt Nam điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân.

Thứ năm, chỉ số giá nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 3,29%, tác động làm CPI chung tăng 0,09 điểm phần trăm, do nguyên liệu sản xuất và chi phí nhân công tăng.

Thứ sáu, chỉ số giá nhóm thuốc và dịch vụ y tế năm 2023 tăng 1,23% do giá dịch vụ y tế được điều chỉnh theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT của Bộ Y tế từ ngày 17/11/2023.

Thứ bảy, chỉ số giá nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 4,65%, tác động làm CPI tăng 0,16 điểm phần trăm, chủ yếu do từ tháng 7/2023, dịch vụ bảo hiểm y tế tăng theo mức lương cơ sở mới.

Bên cạnh đó, Tổng cục Thống kê cũng đưa ra một số yếu tố góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI năm 2023 như: Chỉ số giá nhóm xăng dầu trong nước năm 2023 giảm 11,02% so với năm 2022 theo biến động của giá thế giới, làm CPI chung giảm 0,4 điểm phần trăm; dầu hỏa giảm 10,02%.

Chỉ số giá nhóm gas giảm 6,94% so với năm 2022, làm CPI chung giảm 0,1 điểm phần trăm. Chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông giảm 0,81% so với năm trước do giá điện thoại di động thế hệ cũ giảm.

Đặc biệt, theo Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương, để chủ động ứng phó với những thách thức trước áp lực lạm phát gia tăng, trong thời gian qua Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp bình ổn giá, hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội và qua đó giúp kiềm chế lạm phát của năm 2023.