Đền Bắc Lệ (hay còn gọi là Đền Công Đồng Bắc Lệ) từ lâu đã được biết đến là nơi linh thiêng của tỉnh Lạng Sơn. Trải qua 5 lần tu sửa, tôn tạo, Đền Bắc Lệ hiện là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của người dân địa phương, là địa chỉ du lịch tâm linh, thu hút đông đảo du khách gần xa.
Chúng tôi đến Đền Bắc Lệ vào sáng ngày mồng 2 Tết Giáp Thìn (tức ngày 11/2 dương lịch). Từ quốc lộ 1A thuộc địa phận thị trấn Hữu Lũng (Lạng Sơn) theo biển chỉ dẫn rẽ phải 12km là đến Đền Bắc Lệ. Đền thuộc xã Tân Thành của huyện Hữu Lũng, trên đường rẽ vào đền tôi gặp khá nhiều xe ô tô cá nhân mang biển kiểm soát các tỉnh lân cận Lạng Sơn như: Hà Nội, Bắc Giang, Bắc Ninh, Thái Nguyên… nối đuôi nhau đến với ngôi đền nổi danh linh thiêng của Lạng Sơn.
Đền Bắc Lệ là một trong những nơi linh thiêng với tín ngưỡng thờ Mẫu |
Đền Bắc Lệ thờ Mẫu Thượng Ngàn (công chúa La Bình, con gái của Tản Viên Sơn Thánh)-một trong ba vị được thờ phụng trong tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ ở Việt Nam, bên cạnh Mẫu Liễu Hạnh và Mẫu Thoải. Tương truyền vào thế kỷ XV, công chúa La Bình đã hiển linh giúp nghĩa quân Lam Sơn đại thắng giặc Minh. Sau khi lên ngôi vua, Lê Lợi đã cho xây đền Bắc Lệ để ghi nhớ công ơn của Mẫu Thượng Ngàn.
Cũng giống như những ngôi đền thờ Mẫu khác, Đền Bắc Lệ thờ Công Đồng, Tứ Phủ, các vị Chư Linh ở bốn miền vũ trụ. Đền còn thờ Mẫu Thượng Ngàn, Chầu Bé, Cô Bé... theo quan niệm thì đây là những vị thần ban phát của cải vô biên nơi núi rừng cho con người và trở thành biểu tượng của sự sống vĩnh hằng.
Ngày nay du khách đến với Đền phần nhiều là người trẻ tuổi |
Theo quan niệm của nhiều người, Đền Bắc Lệ là nơi cầu duyên linh thiêng nức tiếng gần xa, thu hút đông đảo bạn trẻ trong vài năm trở lại đây.
Tiếng lành đồn xa, Đền Bắc Lệ giờ còn là địa chỉ tâm linh thu hút đông đảo du khách. Không chỉ đến dịp lễ hội chính mà những ngày thường, lượng du khách kéo về Đền Bắc Lệ cũng rất đông, góp phần tạo công ăn việc làm cho bà con nơi đây. Nhiều hàng quán đã được mọc lên, nhiều bà con dân tộc thiểu số đã mang những sản vật của địa phương đến bày bán, như: Măng tre, quả móc mật, rau củ quả… góp phần làm đa dạng các sản phẩm du lịch, giúp cho cuộc sống của bà con thêm phần no đủ.
Anh Đào Văn Sơn – Nhân viên Ban Quản lý Đền Bắc Lệ cho biết, những năm gần đây công tác quản lý các dịch vụ kinh doanh bán hàng và đảm bảo an ninh an toàn cho du khách đến thăm quan, dâng hương đã được nâng cao. Tất cả các dịch vụ hàng quán đều được tuyên truyền thực hiện đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm, không “chặt chém, bắt chẹt hay ép du khách”, dịch vụ trông xe được niêm yết giá.
Tất cả các hộ kinh doanh, dịch vụ khu vực đền đã được tập huấn kỹ năng đón và phục vụ khách |
“Trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn, đền được mở cửa 24/24h, trong hai ngày đầu tiên của năm mới du khách đến với Đền Bắc Lệ khá đông. Xu hướng du khách trong những năm gần đây đa phần đến với đền để chiêm bái, vãn cảnh, dâng hương và thăm thú cảnh đền mà không quá nặng nề với những mâm lễ tốn kém, đặc biệt giới trẻ đến đền ngày càng đông”- Anh Sơn thông tin thêm.
Du khách đến vãn cảnh, chiêm bái và dâng hương ở Đền Bắc Lệ ngày mồng 2 Tết |
Cảm quan khi chúng tôi vào đến khu vực Đền đều nhận thấy, ngoài môi trường xung quanh đền được giữ gìn sạch sẽ, các hộ dân kinh doanh cũng đã nâng cao ý thức trong việc đón và phục vụ khách. Không có cảnh chèo kéo khách..
Chị Lường Thị Thà – Dân tộc Nùng, gia đình gần đền Bắc Lệ cho biết, thi thoảng vườn nhà có ít rau hay hoa quả chị đều mang qua cổng Đền bán. Những năm gần đây Ban Quản lý Đền Bắc Lệ và chính quyền địa phương làm rất chặt công tác an ninh, trật tự do vậy không còn cảnh một số đối tượng rao bán thuốc nam, thuốc gia truyền chữa bệnh không rõ nguồn gốc như trước kia, nạn móc túi hay trộm cắp vặt cũng không còn xảy ra nữa.
An ninh, trật tự, giữ gìn môi trường cảnh quan khu vực đền ngày càng được nâng cao |
Ngày đầu xuân, du khách đến với Đền Bắc Lệ không chỉ được hòa mình vào không gian văn hóa tâm linh mà còn được thưởng thức những hoa quả được trồng tại vườn nhà của người dân địa phương hay những sản phẩm nông sản có thể mua về như: Rau Cải ngồng, bánh trưng nếp cẩm, trứng gà, ngô nếp….
“Xuân về, Đền Bắc Lệ luôn là điểm đến đầu tiên của du khách khi đặt chân đến tham quan Xứ Lạng. Do vậy, để đảm bảo an toàn cho du khách và tạo ấn tượng tốt đối với du khách khi đến đây, tất cả các hộ kinh doanh khu vực Đền Bắc Lệ chúng tôi đã được tập huấn, đào tạo trong việc đón và phục vụ du khách”- chị Lăng Thị Hoa, chủ một cửa hàng kinh doanh vàng mã tại Đền Bắc Lệ chia sẻ thêm.
Đền Bắc Lệ là 1 trong 3 nơi thờ chính của Mẫu Thượng Ngàn tại Lạng Sơn cùng với đền Mẫu Đông Cuông và đền Suối Mỡ. Dựa trên các bản văn chầu cổ, đền Bắc Lệ chính là nơi Mẫu Thượng Ngàn hiển linh, âm phù, đền Suối Mỡ là thắng tích bà tu tiên luyện đạo và đền Đông Cuông là nơi bà giáng sinh và ngự. Ngoài thờ Mẫu, đền còn thờ Chầu Bé - một vị thánh chầu nổi tiếng trong Tứ phủ Chầu Bà. Chính vì thế, khi đến cửa Công đồng Bắc Lệ, người dân phải khấn tấu Chầu Bé trước khi vào lễ Mẫu. |
Thu Hường