Diễn đàn Chuỗi cung ứng toàn cầu 2022: Tăng cường thương mại để khắc phục các gián đoạn

Tại diễn đàn này, Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) Ngozi Okonjo-Iweala cho biết, WTO có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng cường chuỗi cung ứng toàn cầu, giúp thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch và các thách thức toàn cầu khác.

Diễn đàn nhấn mạnh rằng, đại dịch đã gây ra áp lực cung và cầu liên tục, các cảng tắc nghẽn, vận chuyển, lạm phát gia tăng, tăng giá cước và tình trạng thiếu hụt đang làm gián đoạn thương mại toàn cầu. Xung đột ở Ukraine cũng đã dẫn đến sự gián đoạn nghiêm trọng của chuỗi cung ứng, đặc biệt là các sản phẩm ngũ cốc, kim loại và năng lượng. Các yếu tố khác được các hãng tàu, cảng biển, chủ hàng và các nhà phân tích đưa ra là tình trạng thiếu lao động, tắc nghẽn trên đất liền và thiếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng.

Trong bài phát biểu trước diễn đàn, Tổng giám đốc WTO lưu ý WTO "cung cấp một diễn đàn duy nhất cho đối thoại toàn cầu về các vấn đề chuỗi cung ứng", như đã chứng kiến ​​trong thời kỳ đại dịch đang diễn ra, khi WTO giúp các chính phủ và doanh nghiệp xác định các điểm nghẽn và giảm các hạn chế xuất khẩu ảnh hưởng đến sản xuất và phân phối vắc xin Covid-19.

Các bên vẫn đang nỗ lực giải quyết, tuy nhiên, cần có những hành động mạnh mẽ hơn với sự tham gia của nhà nước và tư nhân trong việc duy trì, đầu tư cơ sở hạ tầng chuỗi cung ứng phù hợp để đối phó tốt hơn với những thay đổi đột ngột. Hệ thống hiện tại có thể không đáp ứng được những tác động từ thảm họa khí hậu, hoặc một loại virut siêu nhỏ... có thể ảnh hưởng đến sự di chuyển của hàng hóa, dịch vụ và con người.

Một số đại diện khu vực tư nhân gợi ý rằng, các hành động của chính phủ hạn chế dòng chảy của hàng hóa, dịch vụ và dữ liệu cũng góp phần làm cho chuỗi cung ứng toàn cầu trở nên xơ cứng. Một số ý kiếnn cũng phàn nàn rằng các công ty nhỏ hơn có ít đòn bẩy thương lượng hơn và sau đó gặp bất lợi trong thị trường vận tải và hậu cần. Sự gián đoạn chuỗi cung ứng gây nguy hiểm cho dòng chảy hàng hóa trên toàn thế giới và tác động tiêu cực đến sự phục hồi kinh tế sau đại dịch, đặc biệt là đối với các nước nghèo, các nền kinh tế nhỏ và dễ bị tổn thương và các nước đang phát triển không giáp biển.

Diễn đàn đã xem xét cách thức WTO có thể giúp tăng cường chuỗi cung ứng toàn cầu và cách thức hợp tác hơn nữa giữa các đối tác giữa các khu vực và lĩnh vực có thể làm cho chuỗi cung ứng bền vững và bao trùm hơn. Ngoài chức năng giám sát, WTO có thể đóng góp bằng cách tăng cường thuận lợi hóa thương mại, hỗ trợ thông quan hàng hóa nhanh chóng tại biên giới và thúc đẩy tự do hóa hơn nữa thương mại trong các dịch vụ vận tải và hậu cần để tăng cường cơ sở hạ tầng chuỗi cung ứng.

Cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng đã ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến các doanh nghiệp nhỏ hơn, do biên lợi nhuận của họ hẹp hơn và nguồn lực tài chính hạn chế hơn. Các nước nghèo, các nền kinh tế nhỏ và dễ bị tổn thương và các nước đang phát triển không giáp biển có nguy cơ bị đẩy ra khỏi chuỗi giá trị toàn cầu, hoặc khó thâm nhập.

Pamela Coke-Hamilton, Giám đốc điều hành của Trung tâm Thương mại quốc tế, cũng nhắc lại những lo ngại về tác động đối với các doanh nghiệp nhỏ hơn và các nền kinh tế đang phát triển, bao gồm sự suy giảm mạnh về nguồn cung cấp đầu vào, sự sụt giảm "nhanh chóng" về nhu cầu đối với đầu ra của họ, các rào cản xuất khẩu và giảm dịch vụ hậu cần. Đó là một, hai năm kinh hoàng đối với các doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, và các sự kiện hiện tại cho thấy còn khó khăn hơn vài năm nữa.

Những người tham gia diễn đàn cũng cho biết, đầu tư rộng rãi và sâu hơn vào công nghệ kỹ thuật số - bao gồm cả blockchain và robot - là một chìa khóa để giảm tắc nghẽn chuỗi cung ứng toàn cầu. Đa dạng hóa thị trường và đầu tư - cả nhà nước và tư nhân - là một trong những công cụ được đưa ra.

John Denton, Tổng thư ký Phòng Thương mại quốc tế, trích dẫn số hóa là một vấn đề "phải được giải quyết" để tăng cường chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhiều đại biểu nhấn mạnh rằng, tất cả các đối tác trong chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ cần phải làm việc cùng nhau để đảm bảo các nỗ lực khử cacbon thành công được hỗ trợ. Theo nhiều diễn giả, các chính sách hợp lý của chính phủ cũng rất quan trọng trong vấn đề này.

Clemence Cheng, Giám đốc điều hành tại châu Âu của Hutchison Ports, cho biết, WTO và các tổ chức quốc tế khác có thể đóng góp bằng cách đóng vai trò như một ngân hàng kiến ​​thức về chuỗi cung ứng nhằm dự đoán các vấn đề sớm hơn và khuyến khích hợp tác khu vực công - tư nhiều hơn. Một số quan chức nhấn mạnh tầm quan trọng của các hiệp định thương mại trong việc tạo thuận lợi cho chuỗi cung ứng. Hiệp định Tạo thuận lợi thương mại của WTO là "chìa khóa và quan trọng" trong việc giải quyết sự gián đoạn chuỗi cung ứng.

Bế mạc diễn đàn, Phó Tổng giám đốc WTO Jean-Marie Paugam cho biết, không một chuỗi cung ứng nào có thể vận hành tốt nếu không có một hệ thống toàn cầu về các quy tắc thương mại có thể dự đoán và tạo thuận lợi, chẳng hạn như quy tắc mà WTO vận hành. Nhưng chỉ những quy tắc này không thể làm gì cho thương mại nếu các chuỗi cung ứng đang bị gián đoạn về mặt vật lý. Tất cả các thành phần của hệ thống thương mại thế giới - từ khu vực tư nhân đến các chính phủ, các cơ quan quản lý và các tổ chức quốc tế - giờ đây phải đóng vai trò của mình trong một phản ứng. Thương mại toàn cầu tăng cường sẽ giúp củng cố chuỗi cung ứng toàn cầu và kêu gọi cộng đồng toàn cầu phối hợp hành động nhằm trang bị cho chuỗi cung ứng để đối phó tốt hơn với các mối đe dọa ngày càng tăng và sự bất ổn gia tăng.