Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt nhằm kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô

Ngày 31/3/2023, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã họp báo thông tin về kết quả điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) và hoạt động ngân hàng quý I/2023. Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú chủ trì buổi họp báo.
 

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú chủ trì buổi họp báo
 

Thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 06/01/2023 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, Dự toán ngân sách nhà nước và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2023, trong quý I/2023, NHNN đã khẩn trương triển khai kịp thời các nhiệm vụ được giao, cụ thể như sau:

Điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ và giải pháp CSTT nhằm kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô

Trong quý I/2023, NHNN tiếp tục điều hành CSTT chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế, thích ứng kịp thời với diễn biến thị trường trong và ngoài nước, duy trì ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối.

Trong điều hành lãi suất: Trong hơn hai tháng đầu năm 2023, NHNN giữ nguyên các mức lãi suất điều hành nhằm ổn định lãi suất thị trường trong bối cảnh lãi suất thế giới tiếp tục tăng và neo ở mức cao, áp lực lạm phát trong nước gia tăng.

Ngày 15/3/2023, trên cơ sở bám sát diễn biến thực tế và tiếp tục thực hiện chủ trương của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, giảm lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp và người dân, NHNN quyết định điều chỉnh một số mức lãi suất điều hành, cụ thể như sau: (i) Lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,5%/năm xuống 3,5%/năm, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với tổ chức tín dụng (TCTD) giảm từ 7,0%/năm xuống 6,0%/năm; (ii) Lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND của TCTD đối với khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế giảm từ 5,5%/năm xuống 5,0%/năm, lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND của quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô đối với các nhu cầu vốn này giảm từ 6,5%/năm xuống 6,0%/năm.

Bên cạnh đó, để tiếp tục triển khai chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ trong việc giảm lãi suất cho vay góp phần vào quá trình phục hồi kinh tế, trong tháng 02/2023, NHNN đã làm việc với các ngân hàng thương mại (NHTM) để khuyến khích tiết giảm chi phí, tiếp tục giảm lãi suất tiền gửi để có điều kiện giảm lãi suất cho vay hỗ trợ doanh nghiệp, nền kinh tế phục hồi sản xuất, kinh doanh. Theo đó, các NHTM đã điều chỉnh giảm lãi suất tiền gửi từ 0,2 - 0,5%/năm đối với các kì hạn 06 đến 12 tháng kể từ ngày 06/3/2023. Trên cơ sở đó, NHTM có điều kiện để điều chỉnh giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng giảm chi phí tài chính.

Trong điều hành tỉ giá: NHNN tiếp tục điều hành tỉ giá linh hoạt, phù hợp với tình hình thị trường trong và ngoài nước. Thanh khoản thị trường thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ.

Về điều hành tín dụng: Trên cơ sở mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2023 khoảng 6,5% và lạm phát khoảng 4,5% được Quốc hội, Chính phủ đặt ra, NHNN định hướng tăng trưởng tín dụng năm 2023 khoảng 14 - 15%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Tháng 02/2023, NHNN đã phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các TCTD và tiếp tục chỉ đạo TCTD hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng nền kinh tế theo chủ trương của Chính phủ đảm bảo hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả; tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, NHNN đã chỉ đạo toàn Ngành tiếp tục đẩy mạnh triển khai chương trình kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp tại các địa phương, trong đó yêu cầu: (i) NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố tổ chức Hội nghị kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp trên địa bàn theo hình thức phù hợp để đối thoại trực tiếp giữa ngân hàng với khách hàng; nắm bắt các khó khăn vướng mắc liên quan đến việc tiếp cận vốn vay ngân hàng để kịp thời xử lí, tháo gỡ; làm rõ thông tin, nguyên nhân các trường hợp không tiếp cận được vốn vay; (ii) Các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chủ động làm việc trực tiếp với khách hàng nhằm tháo gỡ khó khăn trong quan hệ tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng theo đúng quy định của pháp luật; thành lập đường dây nóng (điện thoại, email) để tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của người dân và doanh nghiệp; xử lí, trả lời rõ ràng đối với việc cấp tín dụng cho từng trường hợp cụ thể.

Trong chuỗi hội nghị về tín dụng cho các ngành, lĩnh vực để tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn cho doanh nghiệp, người dân, NHNN đã tổ chức Hội nghị về tín dụng bất động sản (BĐS), trên cơ sở đánh giá tình hình cấp tín dụng đối với BĐS, các khó khăn, vướng mắc trong tín dụng nói chung và tín dụng BĐS nói riêng. Tại Hội nghị, NHNN đã chỉ đạo các TCTD: Tiếp tục dành vốn tín dụng cho các dự án BĐS đủ điều kiện pháp lí, có khả năng hoàn thành, sớm đi vào sử dụng, có khả năng tiêu thụ sản phẩm và đảm bảo kế hoạch trả nợ; nhất là các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án nhà ở thương mại giá rẻ có hiệu quả cao; kiểm soát rủi ro tín dụng đối với phân khúc BĐS cao cấp đang dư thừa nguồn cung/BĐS không có nhu cầu thực/kinh doanh có tính chất đầu cơ BĐS, làm giá, lũng đoạn thị trường BĐS…; Ngân hàng Chính sách xã hội tích cực triển khai các chương trình cho vay ưu đãi về nhà ở xã hội, các chương trình cho vay nhà ở đối với các đối tượng chính sách theo chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững đã giao NHNN chủ trì triển khai Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỉ đồng để chỉ đạo các NHTM, trong đó chủ lực là bốn NHTM nhà nước và các NHTM ngoài nhà nước có đủ điều kiện với các gói tín dụng cụ thể trong từng thời kì cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay. Lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung, dài hạn VND bình quân của bốn NHTM nhà nước trên thị trường. NHNN phối hợp với Bộ Xây dựng và các bộ, ngành, cơ quan có liên quan xác định danh mục dự án, đối tượng, điều kiện, tiêu chí được thụ hưởng Chương trình.

Hội nghị trực tuyến giải ngân vốn tín dụng chính sách xã hội giai đoạn 2022 - 2023 thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ nhằm đánh giá kết quả sau 01 năm triển khai thực hiện, nhìn nhận các khó khăn, vướng mắc liên quan đến nguồn vốn, tiến độ giải ngân Chương trình, cơ chế chính sách... đặc biệt là chương trình cho vay nhà ở xã hội và Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 của Chính phủ và đề xuất những giải pháp, định hướng phát triển chính sách tín dụng theo Nghị quyết số 11/NQ-CP trong năm 2023.

Hội nghị “Các giải pháp tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh” nhằm trao đổi, thảo luận, đánh giá về tình hình hoạt động của DNNVV; tình hình triển khai các cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển DNNVV; các khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp hỗ trợ phát triển DNNVV nói chung, tăng khả năng tiếp cận tín dụng nói riêng từ các góc nhìn của doanh nghiệp, ngân hàng, các hiệp hội và cơ quan quản lí nhà nước.

Kết quả đạt được, đến ngày 28/3/2023, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 2,06% so với cuối năm 2022, tăng 11,17% so với cùng kì năm 2022. Cơ cấu tín dụng tiếp tục tập trung vốn cho lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, nhất là các lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng theo chủ trương của Chính phủ.

Đẩy mạnh chuyển đổi số và thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM)

Khuôn khổ pháp lí, cơ chế, chính sách cho hoạt động TTKDTM, chuyển đổi số ngành Ngân hàng tiếp tục được rà soát, bổ sung, hoàn thiện, tạo sự đồng bộ và điều kiện thuận lợi cho phát triển TTKDTM, ứng dụng công nghệ mới và đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán, thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng.

NHNN tiếp tục tổ chức triển khai các đề án, chương trình, kế hoạch nhằm thúc đẩy TTKDTM và chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng, như: Kế hoạch triển khai Đề án phát triển TTKDTM giai đoạn 2021 - 2025; Kế hoạch Chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch của ngành Ngân hàng triển khai Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030…

Hoạt động chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng đã đạt được kết quả tích cực. NHNN được xếp hạng nhất về an toàn thông tin mạng, xếp thứ hai về kiến tạo thể chế và thứ tư về hoạt động chuyển đổi số theo Chỉ số đánh giá chuyển đổi số (DTI) của Bộ Thông tin và Truyền thông. 95% TCTD đã và đang xây dựng, triển khai chiến lược chuyển đổi số tại đơn vị mình. Nhiều TCTD chuyển đổi số đã đạt 90% giao dịch khách hàng thực hiện trên kênh số; nhiều TCTD có hiệu quả hoạt động tốt nhờ tích cực chuyển đổi số.

TTKDTM tiếp tục đạt được những kết quả tích cực. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng, hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử nhìn chung hoạt động ổn định, an toàn, thông suốt, phục vụ tốt nhu cầu thanh toán của người dân.

Công tác thanh tra, giám sát ngân hàng; cơ cấu lại hệ thống các TCTD và xử lí nợ xấu

NHNN tiếp tục triển khai quyết liệt các nhiệm vụ được giao tại Đề án 689 (Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lí nợ xấu giai đoạn 2021 - 2025 được ban hành theo Quyết định số 689/QĐ-TTg ngày 08/6/2022 của Thủ tướng Chính phủ). Đến nay, các NHTM nhà nước tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong hệ thống các TCTD; tích cực tham gia hỗ trợ, xử lí các TCTD yếu kém và dành nguồn lực để hỗ trợ giảm lãi suất cho khách hàng vay gặp khó khăn do dịch Covid-19. Về cơ bản, sự ổn định, an toàn hoạt động của hệ thống các TCTD tiếp tục được giữ vững. Năng lực tài chính, chất lượng quản trị, điều hành, các chuẩn mực, thiết chế an toàn của hệ thống TCTD từng bước được củng cố, tiệm cận thông lệ quốc tế và điều kiện thực tiễn của Việt Nam.
 

 Toàn cảnh buổi họp báo
 

Định hướng điều hành CSTT và hoạt động ngân hàng trong thời gian tới

Tại buổi họp báo, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú đã thông tin định hướng điều hành CSTT và hoạt động ngân hàng trong thời gian tới như sau:

NHNN tiếp tục bám sát diễn biến thị trường, tình hình kinh tế trong và ngoài nước để điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ và giải pháp CSTT nhằm kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối, kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng theo định hướng đề ra. Cụ thể:

- Điều hành lãi suất phù hợp với cân đối vĩ mô, lạm phát và mục tiêu chính sách tiền tệ; khuyến khích các TCTD tiết giảm chi phí để ổn định mặt bằng lãi suất. 

- Điều hành tỉ giá linh hoạt nhằm ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát.

- Điều hành tăng trưởng khối lượng và cơ cấu tín dụng hợp lí, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho nền kinh tế nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng nền kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng… Triển khai với nỗ lực cao nhất nhiệm vụ được giao tại Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, các Chương trình mục tiêu quốc gia. Trong đó, chú trọng triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội và Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 của Chính phủ về hỗ trợ lãi suất 2% cho các đối tượng theo quy định, các chương trình tín dụng chính sách thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội.

NHNN tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan triển khai thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp tại Đề án phát triển TTKDTM giai đoạn 2021 - 2025 và Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng; tiếp tục chỉ đạo các TCTD xây dựng phương án cơ cấu lại gắn với xử lí nợ xấu giai đoạn 2021 - 2025, giám sát việc triển khai phương án cơ cấu lại TCTD...

NH