Fed thu hẹp bảng cân đối kế toán ảnh hưởng thế nào đến thị trường chứng khoán

Có sự đồng thuận kêu gọi tuyên bố chính sách cuộc họp diễn ra vào ngày 14-15/12 của Fed để đẩy nhanh việc giảm bớt hoạt động mua tài sản. Thêm vào đó, các dự báo kinh tế hàng quý mới của Fed dự kiến sẽ có 2 đợt tăng lãi suất vào năm 2022.

Đó sẽ là một sự thay đổi khá lớn so với tháng 9/2021, lúc đó. 9  trong số 18 nhà hoạch định chính sách của Fed cho rằng sẽ hợp lý nếu đợi đến năm 2023 cho đợt tăng lãi suất đầu tiên của chu kỳ.

Vào ngày 3/11, Fed tuyên bố sẽ làm chậm việc mua tài sản do khủng hoảng gây ra từ tốc độ 120 tỷ USD hàng tháng. Bước ban đầu giảm xuống 15 tỷ USD mỗi tháng, các giao dịch mua trái phiếu và chứng khoán thế chấp kết thúc vào tháng 6 năm sau.

Nhưng vào ngày 30/11, Chủ tịch Fed - ông Jerome Powell nói rằng, các nhà hoạch định chính sách sẽ cân nhắc việc mua tài sản "sớm hơn một vài tháng". Một số quan chức Fed khác đã bày tỏ sự ủng hộ của họ đối với việc thu hẹp trái phiếu nhanh hơn tại cuộc họp của Fed vào tháng 12.

Hiện các nhà kinh tế Phố Wall kỳ vọng các nhà hoạch định chính sách sẽ hạn chế mua tài sản thêm 30 tỷ USD mỗi tháng tại cuộc họp của Fed vào tháng 12, giảm xuống 0 vào tháng 3/2022.

Thời điểm đó rất quan trọng vì Fed từ lâu đã báo hiệu rằng họ sẽ giữ ổn định mức lãi suất chính cho đến sau khi họ tạm dừng việc mở rộng bảng cân đối kế toán không theo quy luật thông thường. Điều đó có nghĩa là việc tăng lãi suất có thể được đưa ra vào đầu tháng 3/2022.

Tín hiệu của Powell về việc Fed giảm nhanh hơn có một cảnh báo lớn: Nếu biến thể omicron tỏ ra độc hại, tất cả các cược có thể bị hủy. Tuy nhiên, khi các bằng chứng ban đầu cho thấy biến thể omicron có vẻ tương đối nhẹ, thị trường chứng khoán đã tăng điểm vào tuần trước. Mặc dù việc mua tài sản của Fed thường được coi là nguồn cung cấp cho giá cổ phiếu cao hơn, các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán không đặc biệt lo lắng về việc giảm nhanh hơn.

Tuy nhiên, sự lan truyền nhanh chóng của biến thể omicron ở Anh có thể khiến các nhà hoạch định chính sách tạm dừng để đưa ra một dự báo tăng lãi suất ít “diều hâu” hơn.

Tính đến chiều ngày thứ Hai vừa qua, CME Group đã đưa ra tỷ lệ cược 57% đối với ba đợt tăng lãi suất của Fed vào tháng 12/2022.

Nhiệm vụ của Fed: Một xuống, một để tiếp tục

Trong các chu kỳ trước, Fed đã bắt đầu tăng lãi suất cơ bản trước để giữ cho nền kinh tế không quá nóng. Nhưng vào năm 2019, Fed kết luận rằng họ đã hành động quá sớm dẫn đến làm chậm nền kinh tế và tăng trưởng việc làm, mặc dù lạm phát vẫn dưới mục tiêu.

Sự thay đổi chính sách lớn của Fed vào tháng 8/2020 có hai thay đổi lớn. Fed sẽ không còn tăng lãi suất chuẩn trước khi thị trường lao động đạt được toàn dụng lao động. Ngay cả khi đó, Fed sẽ không tăng trừ khi lạm phát tăng vừa phải trên mục tiêu 2% trong một khoảng thời gian.

Vào tháng 11/2021, tỷ lệ lạm phát của Mỹ đạt mức cao nhất trong 39 năm là 6,8%, dựa trên chỉ số giá tiêu dùng. Powell cho biết: “Mối đe dọa về lạm phát cao hơn liên tục đã tăng lên”. Đồng thời, Powell cũng loại bỏ các đặc điểm trước đây của ông về lạm phát chỉ là tạm thời và cho rằng: Đây là thời điểm tốt để rút lại từ đó.

Điều đó khiến tiêu chí toàn dụng lao động được xác định lỏng lẻo là rào cản duy nhất còn lại để tăng lãi suất.

Một loạt dữ liệu cho thấy "dư địa" đối với thị trường lao động đã rất căng. Tháng 9/2021, Fed dự đoán tỷ lệ thất nghiệp sẽ giảm từ 5,2% xuống 4,8% trong quý IV/2021 nhưng thực tế tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống 4,2%. Thêm vào đó, dữ liệu tháng 10/2021 cho thấy, số lượng người tìm việc đã giảm xuống 67 trên 100 công việc, thấp hơn 18% so với mức trước Covid. Việc làm ở độ tuổi Prime (25-54) vẫn thấp hơn khoảng 1,9 triệu so với mức trước Covid. Câu hỏi quan trọng là tình trạng thâm hụt việc làm đó sẽ được xóa nhanh như thế nào?

Fed tăng lãi suất và thị trường chứng khoán

Một động thái vào tháng 6 mở ra cơ hội cho 3 đợt tăng lãi suất vào năm 2022, với các động thái tiếp theo vào tháng 9 và tháng 12. Mặc dù vậy, chính sách tiền tệ sẽ vẫn có khả năng thích ứng cao, với tiêu chuẩn của Fed lãi suất có khả năng tăng lên phạm vi 0,75% -1%, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ lạm phát.

Tuy nhiên, nếu Fed dự báo tăng lãi suất lần thứ ba, điều đó sẽ tạo thành một bất ngờ tiêu cực cho thị trường chứng khoán. Tác động có thể sẽ khác nhau tùy theo lĩnh vực.

Thái độ “diều hâu” gần đây của Fed đã đẩy lợi suất trái phiếu ngắn hạn lên, trong khi lợi suất trái phiếu dài hạn giảm. Các nhà đầu tư dường như nghĩ rằng Fed có thể hành động quá mạnh mẽ, điều này sẽ gây ra tác động triệt tiêu lạm phát trong dài hạn.

Đường cong lợi suất trái phiếu phẳng giúp giải thích lý do tại sao cổ phiếu ngân hàng gặp khó khăn gần đây, trong khi thị trường chứng khoán tổng thể - đặc biệt là cổ phiếu công nghệ - đã tăng trưởng tốt hơn. Vì các ngân hàng đi vay với lãi suất ngắn hạn và cho vay với lãi suất dài hạn, nên biên lãi ròng của họ bị ép khi đường cong lợi suất phẳng.

Trong khi đó, định giá cổ phiếu tăng trưởng có xu hướng được hỗ trợ bởi lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm thấp hơn, vốn được sử dụng để chiết khấu thu nhập tương lai trở lại hiện tại.

Vấn đề được đặt ra là Fed sẽ làm gì với số tài sản dư thừa 4,5 nghìn tỷ USD trên bảng cân đối kế toán của mình sau khi hoàn tất quá trình thu hẹp. Khi các trái phiếu và chứng khoán thế chấp đó đáo hạn, Fed phải đối mặt với sự lựa chọn có nên để bảng cân đối kế toán của mình thu hẹp lại hay chuyển tiền gốc, cũng như lãi vào các giao dịch mua mới.

Tháng trước, Chủ tịch Fed St. Louis James Bullard cho biết ông muốn thấy Fed "cho phép dòng chảy của bảng cân đối kế toán vào cuối thời điểm giảm dần hoặc ngay sau đó". Bullard sẽ là thành viên chính sách bỏ phiếu vào năm 2022.

Tuy nhiên, thị trường chứng khoán có thể không phản ứng tốt với bất kỳ thông tin nào cho thấy Fed đang xem xét ý tưởng này. Lần cuối cùng Fed thu hẹp bảng cân đối kế toán trong bối cảnh lãi suất tăng, thị trường chứng khoán đã gặp phải nỗi sợ hãi thị trường giảm vào cuối năm 2018. Điều đó buộc Fed phải ngừng hoạt động và tiếp tục tăng trưởng bảng cân đối kế toán vào năm 2019.

Aneta Markowska, kinh tế trưởng tại Jefferies, cho biết, bảng cân đối kế toán cũng có thể cho phép Fed giải quyết những lo ngại về lạm phát mà không cần tăng lãi suất sớm. Nó cũng sẽ cho phép Fed thắt chặt các điều kiện theo cách không gây nhiều áp lực (tăng giá) lên đồng đô la.

Aneta Markowska cũng cho rằng, bất kỳ đề cập nào của Powell rằng một dòng chảy sớm của bảng cân đối kế toán đang được xem xét có thể làm dốc đường cong lợi suất trái phiếu. Điều đó nếu không tốt cho thị trường chứng khoán nói chung thì cũng là tốt cho cổ phiếu ngân hàng.

(Nguồn: yahoo finance)

Gia Huy

Theo Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ