Ngành tôm Việt Nam: Tăng trưởng diện tích nhưng đối mặt nhiều thách thức
Theo báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), năm 2024, diện tích nuôi tôm nước lợ tại Việt Nam đạt 737.000 ha, với sản lượng 1.264,3 nghìn tấn, tăng 5,3% so với năm 2023. Dự kiến, năm 2025, diện tích này sẽ mở rộng lên 750.000 ha, tăng 1,8%, với sản lượng đạt 1.290 nghìn tấn.
 |
| Ngành tôm đang đối mặt với khó khăn khi giá tôm giảm |
Mặc dù duy trì được đà tăng trưởng về diện tích và sản lượng, ngành tôm Việt Nam đang phải đối mặt với hàng loạt khó khăn. Giá tôm nguyên liệu liên tục giảm mạnh trong khi chi phí thức ăn tăng cao, khiến nhiều nông dân lâm vào tình cảnh không có lãi hoặc thua lỗ. Tình trạng này buộc nhiều hộ nuôi tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) phải “treo ao” hoặc cắt giảm quy mô sản xuất.
Thách thức lớn: Giá cả, thời tiết và nguồn nguyên liệu
Năm 2024, giá tôm tại Việt Nam tiếp tục lao dốc, đặc biệt trong giai đoạn cao điểm thả giống. Sự biến động này không chỉ gây áp lực lên người nuôi mà còn ảnh hưởng đến các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu do thiếu hụt nguồn tôm nguyên liệu.
Ngoài vấn đề giá cả, các yếu tố bất lợi từ môi trường, thời tiết và dịch bệnh vẫn là bài toán nan giải cho ngành tôm. VASEP (Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam) nhận định, dù sản lượng tăng, nhưng hiệu quả kinh tế chưa đạt kỳ vọng, đòi hỏi sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các chính sách và giải pháp đổi mới.
Động lực mới cho ngành tôm Việt Nam
Để duy trì sức cạnh tranh và đạt mục tiêu tăng trưởng năm 2025, VASEP đã đưa ra một số đề xuất:
Hỗ trợ tài chính: Người nuôi cần được thế chấp, vay vốn từ ngân hàng dễ dàng hơn. Cấp giấy phép mặt nước và kiểm soát chặt chẽ chất lượng tôm giống là những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững.
Xúc tiến thương mại: Đẩy mạnh ngoại giao kinh tế và đàm phán song phương nhằm khơi thông lợi thế xuất khẩu tại các thị trường lớn như Nhật Bản và Hàn Quốc. VASEP khuyến nghị đàm phán để bãi bỏ hạn ngạch xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc trong khuôn khổ Hiệp định VKFTA, đưa thuế suất về 0%.
Chuyển đổi tư duy sản xuất: Ngành tôm cần thay đổi từ việc chỉ chú trọng sản lượng và công nghệ cao sang ưu tiên phát triển bền vững, tập trung vào chất lượng, bảo vệ môi trường và giá trị sản phẩm.
Cạnh tranh quốc tế và hướng đi bền vững
Nhật Bản hiện là thị trường nhập khẩu lớn nhất tôm Việt Nam, nhưng dự báo sẽ bị cạnh tranh gay gắt từ tôm Indonesia do nước này đang bị áp thuế cao tại Mỹ và có xu hướng chuyển hướng sang Nhật Bản. Để giữ vững vị thế, ngành tôm Việt Nam cần nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất và cải thiện năng suất.
Theo ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, ngành tôm cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao và phát triển chuỗi giá trị bền vững, từ sản xuất giống, nuôi trồng đến chế biến và xuất khẩu.
Bước sang năm 2025, ngành tôm Việt Nam không chỉ đối mặt với những thách thức trong nước mà còn phải cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững, các giải pháp đồng bộ từ chính sách hỗ trợ, xúc tiến thương mại đến cải tiến công nghệ là yếu tố quyết định.
 | Giá gạo giảm mạnh, Việt Nam tìm cách đối phó với sức ép toàn cầu Gạo Việt Nam chạm đáy hai năm, nhưng vẫn được nhiều thị trường ưa chuộng nhờ các giống lúa đặc trưng như ST và Japonica. ... |
 | Xuất khẩu sầu riêng Việt Nam "bùng nổ", tiến gần vị thế số 1 thế giới Sầu riêng Việt Nam ghi nhận kim ngạch xuất khẩu tăng gấp 7,8 lần so với năm 2022, đạt 4,3 tỷ USD vào năm 2024, ... |
Thu Thủy
