Kiến thức căn bản về lợi tức nhà đầu tư cần biết

Khái niệm về lợi tức

Lợi tức chính là phần lợi nhuận, tiền lãi sinh ra khi kinh doanh buôn bán hàng hoặc gửi tiết kiệm vào ngân hàng hoặc đầu tư vào các dự án sinh lời. Ta có thể định nghĩa lợi tức dưới góc độ của nhà đầu tư vốn và góc độ của người sử dụng vốn.

Đối với nhà đầu tư, lợi tức là tiền lãi sau khi đã bỏ vốn đầu tư vào dự án kinh doanh trong một thời gian nhất định. Hay chính là khoảng chênh lệch giữa số tiền thu về và số tiền bỏ ra khi đầu tư.

Đối với người sử dụng vốn, lợi tức chính là số tiền người đi vay phải trả cho người cho vay sau khi sử dụng vốn vay trong một thời gian nhất định. Người cho vay có thể gặp phải rủi ro khi người đi vay không trả lãi hoặc không trả cả vốn vay.

Hình minh họa - nguồn internet

Lợi tức có nhiều tên gọi khác nhau tùy theo từng trường hợp như:

Trong chứng khoán, lợi tức còn gọi là cổ tức.

Trong tiết kiệm tiền gửi, lợi tức còn gọi là lãi suất.

Trong kinh doanh đầu tư, lợi tức còn gọi là lợi nhuận.

Ví dụ: Bạn đang có ý định kinh doanh và muốn vay ngân hàng một số vốn là 50 triệu với lãi suất 10%/năm trong thời hạn 2 năm. Sau 2 năm, bạn phải trả cho ngân hàng tổng cộng là 60 triệu. Trong đó, 50 triệu là vốn gốc và 10 triệu là tiền lãi. Như vậy, trong trường hợp này 10 triệu tiền lãi chính là lợi tức mà ngân hàng thu được khi cho bạn vay tiền.

Phân loại và cách tính lợi tức

Trên thị trường có các loại lợi tức đó là lợi tức trên cơ sở chiết khấu ngân hàng, lợi tức theo thời gian nắm giữ, lợi tức hiệu dụng năm, lợi tức thị trường tiền tệ.

Lợi tức hiệu dụng năm

Lợi tức hiệu dụng năm là loại lợi tức thường được dùng để tính các khoản lợi nhuận từ các cơ hội đầu tư có sẵn, thay thế cho việc tính lãi kép và mang tính chính xác cao hơn. Lãi kép là lãi thu được từ lãi. Công thức tính lợi tức hiệu dụng năm là:

Trong đó: HPY là lợi tức trong khoảng thời gian đầu tư, t là số ngày đến hạn đáo hạn.

Lợi tức thị trường tiền tệ

Lợi tức thị trường tiền tệ hay nói cách khác là lợi tức tương đương chứng chỉ tiền gửi. Lợi tức thị trường tiền tệ là công cụ để so sánh khoản lãi từ thị trường tiền tệ với trái phiếu kho bạc tính dựa trên 360 ngày. Công thức lợi tức thị trường tiền tệ:

Trong đó:

YBD là lợi tức trên cơ sở chiết khấu ngân hàng đã được tính

t là số ngày còn lại tính đến thời điểm đáo hạn

Lợi tức theo thời gian nắm giữ

Khoản lợi tức này được tính dựa trên cơ sở thời gian nắm giữ với công thức tính cụ thể là:

Trong đó: P là số tiền nhận khi đáo hạn, P0 là giá mua của khoản đầu tư, D1 là số tiền được trả vào ngày đáo hạn.

Lợi tức trên cơ sở chiết khấu ngân hàng

Thông thường trái phiếu kho bạc sẽ được niêm yết giá đơn thuần theo cơ sở chiết khấu. Tức là mệnh giá khi bán trái phiếu kho bạc sẽ cao hơn giá mà nhà đầu tư mua vào. Lúc này, nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi nhuận từ mức chênh lệch của hai số tiền này. Khoản lợi nhuận đó được gọi là lợi tức trên cơ sở chiết khấu ngân hàng.

Công thức tính:

Trong đó:

D là giá trị chiết khấu (giá trị chiết khấu = giá bán ra – giá mua vào)

F là mệnh giá (hay còn hiểu là giá bán ra)

t là số ngày còn lại đến khi đáo hạn

Ý nghĩa của lợi tức trong đầu tư và kinh doanh

Trong kinh doanh, lợi tức có vai trò và ý nghĩa vô cùng to lớn đối với doanh nghiệp. Nó là công cụ phản ánh cho kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong suốt một năm. Như đã đề cập, lợi tức của doanh nghiệp chính là khoản lợi nhuận thu được từ các hoạt động kinh doanh sản xuất.

Bên cạnh đó, khoản lợi tức này cũng bao gồm việc đầu tư tài chính của doanh nghiệp. Ví dụ như mua bán trái phiếu, cổ phiếu,… Ngoài ra, lợi tức còn có thể đến từ các hoạt động bất thường của doanh nghiệp. Chính vì vậy, lợi tức sẽ phản ánh bao quát tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đó.

Mặt khác, đối với các nhà đầu tư cá nhân thì lợi tức cũng chính là thước đo hữu hiệu giúp đánh giá hiệu quả trong việc đầu tư. Ngoài ra, nhà đầu tư còn có thể dựa vào lợi tức của doanh nghiệp để biết được họ có đang kinh doanh tốt hay không. Tuy nhiên, ngoài lợi tức thì vẫn còn nhiều yếu tố khác cần các nhà đầu tư quan tâm. Vì vậy, hãy tìm hiểu và phân tích tình hình tài chính của các công ty thật kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định đầu tư.