Kỳ phiếu (phần 1): Khái niệm và đặc điểm của kỳ phiếu

Khái niệm kỳ phiếu

Kỳ phiếu là văn bản xác nhận nghĩa vụ trả nợ của tổ chức phát hành đối với người mua trong một thời hạn nhất định, có điều kiện trả lãi và các điều kiện khác. Kỳ phiếu cần có sự bảo lãnh của bên thứ 3 như ngân hàng hoặc tổ chức tài chính để đảm bảo khả năng thanh toán.

Trên thế giới, việc phát hành kỳ phiếu khá phổ biến nhưng tại Việt Nam, hầu như chỉ có các ngân hàng phát hành vì thế thường gọi là kỳ phiếu ngân hàng.

Hình minh họa

Đặc điểm của kỳ phiếu

Tương tự như tín phiếu, trái phiếu, kỳ phiếu cũng là giấy tờ có giá, xác nhận nghĩa vụ trả nợ giữa tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phát hành với người mua trong một thời hạn nhất định.

Kỳ phiếu có tính trừu tượng bởi trên kỳ phiếu không ghi rõ lý do phát sinh số nợ mà chỉ có thông tin số tiền nơ là bao nhiêu và thời gian trả nợ.

Kỳ phiếu có tính bất khả kháng bởi người trả nợ không có bất kỳ lý do nào để từ chối trả nợ.

Kỳ phiếu có tính lưu thông do có thể được chuyển quyền sở hữu (hối phiếu) từ người này sang người khác bằng chữ ký chuyển nhượng,

Kỳ phiếu là công cụ cam kết trả tiền, khả năng thanh toán của kỳ phiếu phụ thuộc vào tổ chức phát hành, vì thế để lưu thông dễ dàng thì kỳ phiếu phải có bên thứ 3 có uy tín về tài chính đứng ra bảo lãnh thanh toán.

Nội dung kỳ phiếu bao gồm cam kết trả nợ vô điều kiện một số tiền nhất định, thời hạn trả tiền, địa điểm trả tiền, họ tên người thụ hưởng, địa điểm và ngày ký phát hối phiếu, chữ ký của người phát lệnh phiếu.

Đối tượng mua kỳ phiếu

Các đối tượng mua kỳ phiếu bao gồm:

- Đối tượng mua kỳ phiếu là các tổ chức (bao gồm cả tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài), cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài, trừ trường hợp quy định tại khoản 2, khoản 3, khoản 4 Điều 2 Thông tư 01/2020/TT-NHNN.

- Đối tượng mua kỳ phiếu do công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính phát hành là tổ chức Việt Nam và tổ chức nước ngoài.

- Đối với giấy tờ có giá là kỳ phiếu thì tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chỉ được mua giấy tờ có giá có thời hạn dưới 12 tháng.

(Điều 4 Thông tư 01/2020/TT-NHNN, được sửa đổi, bổ sung bởi Điểm a, b Khoản 2 Điều 6 Thông tư 12/2021/TT-NHNN)

Đối tượng phát hành kỳ phiếu

Cụ thể tại Điều 3 Thông tư 01/2020/TT-NHNN, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phát hành kỳ phiếu theo Giấy phép thành lập, hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, bao gồm:

Ngân hàng thương mại; Ngân hàng hợp tác xã; Chi nhánh ngân hàng nước ngoài; Công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính.

Hình thức phát hành kỳ phiếu hiện nay

Kỳ phiếu được phát hành theo hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc các hình thức khác được quy định tại Luật Chứng khoán 2019 và các văn bản pháp luật có liên quan.

Nếu kỳ phiếu phát hành theo hình thức chứng chỉ thì tổ chức phát hành phải thiết kế và in ấn đảm bảo khả năng chống làm giả cao. Trường hợp kỳ phiếu không phát hành theo chứng chỉ thì tổ chức phát hành phải cấp cho người mua kỳ phiếu chứng nhận quyền sở hữu giấy tờ có giá.