 | Giá rớt thảm, nhưng loại hạt nông sản này của Việt Nam vẫn được thế giới săn lùng |
Sắn tươi lao dốc, thấp kỷ lục trong 10 năm
Tại tỉnh Tây Ninh – một trong những vùng nguyên liệu sắn lớn nhất cả nước, giá thu mua sắn tươi hiện chỉ dao động từ 1.900 - 2.000 đồng/kg đối với loại đạt 30 điểm. Đây được đánh giá là mức giá thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại đây.
 |
| Sắn tươi lao dốc, thấp kỷ lục trong 10 năm |
Theo ghi nhận, tại khu vực Cửa khẩu quốc tế Xa Mát, huyện Tân Biên, xe tải chở sắn từ Campuchia ồ ạt đổ về các kho hàng, cung vượt cầu khiến giá tiếp tục sụt giảm. Không chỉ sắn tươi, sắn lát khô cũng đang chật vật với giá chỉ khoảng 3.600 đồng/kg – mức giá thấp khiến cả thương lái lẫn nhà máy chế biến lo lắng.
Nông dân tại huyện Dương Minh Châu cho biết, nếu không phải thuê đất trồng sắn thì may ra còn hòa vốn. Nhưng với những người thuê đất, trồng sắn mùa này xem như lỗ trắng.
Một thương lái chuyên thu mua sắn tại Tây Ninh, chia sẻ: “Chưa năm nào giá sắn lại thấp như vậy. Nhiều người mua hàng từ đầu vụ giờ đang kẹt vốn. Nhà máy cũng chậm thu mua vì không có đầu ra.”
Ông Nguyễn Đình Xuân – Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh nhận định, nguyên nhân giá sắn giảm sâu là do Trung Quốc – thị trường xuất khẩu chủ lực giảm nhập khẩu sắn lát. Các nhà máy chế biến Trung Quốc chuyển sang sử dụng ngô (bắp) do giá rẻ hơn, khiến nhu cầu đối với sắn giảm mạnh.
Ngoài ra, tình trạng thời tiết bất lợi, dịch bệnh cây trồng và chi phí đầu vào tăng cao cũng khiến sản lượng trong nước sụt giảm, nhưng nghịch lý là giá vẫn không tăng nhờ nguồn cung nhập khẩu từ Campuchia và thị trường đầu ra bị thu hẹp.
Từng là nông sản xuất khẩu tỷ đô
Theo Tổng cục Hải quan, trong năm 2024, Việt Nam xuất khẩu 2,62 triệu tấn sắn và các sản phẩm từ sắn, trị giá 1,15 tỷ USD. Dù giảm nhẹ so với năm 2023 nhưng sắn vẫn nằm trong nhóm mặt hàng nông sản xuất khẩu tỷ đô.
Riêng mặt hàng sắn tươi, xuất khẩu năm 2024 đạt gần 648 nghìn tấn, trị giá 119 triệu USD, giảm gần 50% so với năm trước. Giá xuất khẩu trung bình chỉ còn 254 USD/tấn, giảm 9,7% – mức giảm sâu đáng báo động.
Điều đáng chú ý, Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ lớn nhất, chiếm đến 92,85% lượng xuất khẩu sắn của Việt Nam. Tuy nhiên, kim ngạch sang thị trường này cũng giảm 10,6% về giá trị trong năm vừa qua.
 |
| Giá sắn trong nước thời gian tới được dự báo sẽ tiếp tục neo ở mức thấp |
Theo Bộ Công Thương, giá sắn giảm sâu xuất phát từ hàng loạt nguyên nhân: Trung Quốc giảm nhu cầu do chuyển hướng sang sử dụng bắp; Giá bắp toàn cầu thấp, khiến sắn mất tính cạnh tranh; Tồn kho ca cao và thức ăn chăn nuôi tăng cao ở thị trường quốc tế; Tình hình xuất khẩu khó khăn do chi phí logistics tăng cao, gián đoạn vận chuyển.
Dự báo từ Cục Xuất nhập khẩu cho thấy nếu không có thay đổi tích cực về thị trường hoặc chính sách hỗ trợ, giá sắn trong nước sẽ tiếp tục neo ở mức thấp, gây áp lực lớn lên người trồng sắn và doanh nghiệp chế biến.
Giải pháp nào cho ngành sắn Việt Nam?
Để giảm thiểu rủi ro từ việc phụ thuộc quá lớn vào thị trường Trung Quốc, nhiều chuyên gia cho rằng cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tập trung khai thác các thị trường tiềm năng như Hàn Quốc, Nhật Bản, Philippines và EU.
Ngoài ra, nâng cao chất lượng vùng nguyên liệu, áp dụng công nghệ bảo quản sau thu hoạch và chuyển đổi cơ cấu cây trồng là giải pháp cần thiết trong bối cảnh giá sắn không ổn định.
Bên cạnh đó, Nhà nước cũng cần xem xét hỗ trợ tài chính, vốn vay ưu đãi và hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân để duy trì sản xuất và ổn định thu nhập.
Từng là “vàng trắng” mang về hơn 1 tỷ USD xuất khẩu mỗi năm, ngành sắn Việt Nam hiện đang chật vật trong chu kỳ giảm giá chưa từng thấy. Nếu không sớm có giải pháp căn cơ để tái cơ cấu ngành hàng, tình trạng “được mùa mất giá” sẽ còn tiếp diễn, ảnh hưởng nặng nề đến hàng triệu nông dân.
Minh Phương
