Miễn học phí giúp dân yên tâm sinh và nuôi con

Chiều 22/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại tổ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Quốc hội thảo luận tại tổ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông,... Ảnh: VPQH

Giúp các gia đình yên tâm sinh và nuôi con

Tham gia ý kiến, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan (Đoàn TP. Hà Nội) bày tỏ đồng tình và nhất trí cao với các nội dung cơ bản trong dự thảo Nghị quyết. Đại biểu Nguyễn Thị Lan cho rằng đây là một chính sách thể hiện tính nhân văn, sự ưu việt của chế độ, đảm bảo tính thực thi thống nhất trong chính sách, công bằng trong tiếp cận giáo dục. Đồng thời, khuyến khích phát triển giáo dục ngoài công lập, tăng cường xã hội hóa giáo dục. Góp phần đảm bảo an sinh, xã hội, giảm gánh nặng kinh tế cho các gia đình có con đang theo học trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông trên toàn quốc.

Nghị quyết này được ban hành không chỉ có ý nghĩa về giáo dục mà còn gián tiếp hỗ trợ thực hiện chiến lược dân số quốc gia. Trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với tỉ lệ sinh thấp ở nhiều đô thị lớn và bước vào giai đoạn già hóa dân số thì việc miễn, hỗ trợ học phí sẽ giúp các gia đình yên tâm sinh và nuôi con.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan (đoàn TP. Hà Nội). Ảnh: VPQH

Từ đó, góp phần thực hiện mục tiêu duy trì mức sinh thay thế, bảo đảm cơ cấu dân số hợp lý, phát triển bền vững đất nước. Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Lan nêu lo lắng, miễn học phí ở các trường công lập có thể khiến lượng học sinh chuyển từ trường tư sang trường công tăng mạnh, dẫn đến nguy cơ quá tải hệ thống trường công.

"Đề nghị bổ sung quy định hoặc giao Chính phủ xây dựng kế hoạch đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, biên chế giáo viên, để đảm bảo chất lượng đào tạo đồng đều thực sự", bà Lan nói.

Cùng với đó, bà nêu thực tế hiện nay tồn tại một số loại hình cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao, trường năng khiếu, trường thực hành thực nghiệm, tư thực thì thực thi chính sách miễn học phí như thế nào? Trong Nghị quyết cũng chưa thể hiện rõ quy định đối với những loại hình trên, đại biểu đoàn Hà Nội đề nghị ban soạn thảo có thể làm rõ thêm nội dung trên.

Về nguồn kinh phí thực hiện, bà Lan đồng thuận với việc bố trí từ ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, bà Lan cho rằng, cần đánh giá kỹ khả năng cân đối ngân sách của các địa phương, đặc biệt là các tỉnh chưa tự cân đối được ngân sách, chính phủ cần tính toán cấp bù để đảm bảo nguồn cho các địa phương này. "Tránh trường hợp chính sách tốt nhưng không đủ nguồn lực thực hiện, dẫn đến chậm trễ hoặc không đồng đều trong triển khai", bà Lan lưu ý.

Tuyển sinh giờ không còn cảnh xếp hàng

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã tham gia làm rõ thêm ý kiến các Đại biểu Quốc hội trong thảo luận tổ. Với ý kiến băn khoăn của đại biểu Nguyễn Thị Lan lo quá tải hệ thống trường công lập khi miễn học phí, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết tỉ lệ hệ thống giữa trường công và trường tư ở nước ta thì tỉ lệ trường công vẫn chiếm con số cao.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: VPQH

"Đối với các trường ngoài công lập ở khu vực Thủ đô, các trường cũng chịu khó đầu tư, có uy tín. Có nhiều trường trong quá trình tuyển sinh hàng năm hồ sơ xếp hàng cũng hơi nhiều", Bộ trưởng Sơn nói.

Ngành giáo dục Thủ đô từ năm 2024 trở lại đây đã làm một việc rất quan trọng là tuyển sinh bằng hình thức trực tuyến, "không có xếp hàng, đổ cửa" như trước. Đây cũng là tiến bộ của giáo dục Thủ đô. Qua các con số cho thấy số lượng tuyển sinh vào các trường tư vẫn áp lực không kém trường công và cũng rất đông.

"Cho nên, lo ngại của đại biểu Lan cũng phải nghĩ đến nhưng không phải quá lo lắng. Bởi, các trường tư trên địa bàn Hà Nội cũng đã khẳng định được vị trí, thương hiệu của mình và cũng rất nỗ lực. Cho nên, thực tế tuyển sinh những năm qua cho thấy lo lắng này không phải lo lắng lớn lắm", Bộ trưởng nói và cho rằng có mong muốn cạnh tranh vào các trường công sẽ thoải mái hơn. Song theo Bộ trưởng sự bố trí, phân bổ các trường chất lượng tốt trong hệ thống công cũng cần phải tăng cường thêm ở các khu vực ngoại thành và các khu vực đông dân cư.

Tránh tình trạng cào bằng tạo áp lực lên địa phương

Tham gia góp ý kiến về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân, đại biểu Bùi Hoài Sơn (đoàn TP. Hà Nội) cho biết thêm, về kinh phí và điều kiện bảo đảm thực thi, ông đánh giá cao sự chuẩn bị công phu của Chính phủ.

Theo Tờ trình số 283, tổng chi phí ngân sách cần bổ sung là khoảng 8.200 tỷ đồng mỗi năm. Trong đó, Hà Nội với quy mô dân số lớn, mật độ trường học cao chắc chắn là địa phương chịu áp lực lớn về ngân sách.

"Tuy nhiên, đây là khoản đầu tư đúng, trúng và đáng. Khoản chi này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính cho các gia đình nhất là sau đại dịch Covid-19 và trong bối cảnh giá cả sinh hoạt leo thang mà còn có tác động lan tỏa đến tiêu dùng xã hội, củng cố niềm tin vào chế độ, tạo nền tảng cho nguồn nhân lực tương lai", ông Sơn nói.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề xuất Quốc hội và Chính phủ cần song hành chính sách miễn học phí với cơ chế bảo đảm chất lượng giáo dục.

"Không chỉ miễn phí, người dân kỳ vọng trường lớp phải tốt hơn, thầy cô yên tâm giảng dạy, và nội dung chương trình phù hợp với năng lực học sinh. Đồng thời, cần rà soát việc phân bổ ngân sách theo vùng, tránh tình trạng cào bằng gây áp lực quá tải lên ngân sách cấp tỉnh, cấp xã, phường", đại biểu nêu ý kiến.