Nghị quyết 68: Đa dạng cơ chế để doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn

Phóng viên: Đảng và Nhà nước luôn dành sự quan tâm và tạo điều kiện tốt nhất cho cộng đồng doanh nghiệp. Đặc biệt, Nghị quyết 68-NQ/TW (Nghị quyết 68) được Bộ Chính trị ban hành mới đây đã định hướng phát triển kinh tế tư nhân thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế tự chủ bền vững. Dưới góc nhìn của ngân hàng thương mại, ông nhận định về Nghị quyết 68 như thế nào?

Ông Trương Hoàng Tuấn: Trước đây, đội ngũ doanh nhân cũng đã thực hiện sứ mệnh của mình, nay khi có Nghị quyết 68, thì tinh thần dân tộc, trách nhiệm với đất nước của đội ngũ doanh nhân càng được khẳng định mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Bản thân tôi luôn đặt sứ mệnh của doanh nghiệp gắn liền với trách nhiệm quốc gia.

So với những nghị quyết khác thì Nghị quyết 68 có những đặc thù, căn cứ để chúng ta tin tưởng, kỳ vọng vào một quá trình thực thi hiệu quả trong thực tế. Đầu tiên có thể nói đến một điểm rất đặc biệt là người đứng đầu Chính phủ giữ vai trò Trưởng ban chỉ đạo thực hiện. Điều này thể hiện quyết tâm chính trị cao trong việc thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển.

Kế đến tốc độ chuyển hóa từ chủ trương sang chính sách cụ thể là rất nhanh. Từ khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68 đến khi Quốc hội thông qua Nghị quyết 198 về phát triển kinh tế tư nhân chỉ trong thời gian ngắn, đây là điều rất hiếm. Nó thể hiện phản ứng chính sách nhanh nhạy và quyết liệt được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá rất cao. Điều này cũng phần nào minh chứng cho việc Nghị quyết 68 đã đi vào cuộc sống, cũng là điểm sáng so với các chính sách khác.

Phóng viên: Theo ông đâu là những điểm đột phá quan trọng nhất của Nghị quyết 68 so với các chủ trương, chính sách trước đây?

Ông Trương Hoàng Tuấn: Nghị quyết 68 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong tiến trình phát triển kinh tế tư nhân, tương tự như những dấu mốc quan trọng trước đây. Thời điểm năm 1986 - 1990, kinh tế tư nhân đã được thừa nhận, và năm 1999 - 2000 là sự ra đời của Luật Doanh nghiệp.

Với những lần trước, các dấu mốc quan trọng đã tạo ra sự bùng nổ về số lượng doanh nghiệp. Tuy nhiên, Nghị quyết 68 được kỳ vọng tạo ra sự thay đổi về chất của khu vực kinh tế tư nhân, để thực sự trở thành động lực quan trọng nhất cho sự phát triển kinh tế - xã hội.

Điểm nổi bật của Nghị quyết 68 nằm ở 3 chủ trương lớn: (i) Giảm sự phiền hà, tập trung vào việc cắt giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp gia nhập và hoạt động trên thị trường; (ii) Tăng cường mức độ bảo vệ với sự đảm bảo quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp, tạo sự an tâm cho nhà đầu tư và doanh nhân; (iii) Khơi thông mọi nguồn lực thông qua việc tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn, công nghệ và các nguồn lực khác phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Phóng viên: Dưới góc độ ngân hàng, theo ông cần giải pháp cụ thể gì để tạo điều kiện doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh theo yêu cầu được đặt ra tại Nghị quyết 68?

Ông Trương Hoàng Tuấn: Doanh nghiệp nhỏ và vừa được ví như “xương sống” của nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, bài toán về tiếp cận nguồn vốn vẫn luôn là một thách thức dai dẳng, kìm hãm tiềm năng phát triển của khu vực này. Việc xây dựng một hệ sinh thái tài chính toàn diện, đáp ứng đa dạng nhu cầu của doanh nghiệp nhỏ và vừa, không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là giải pháp “then chốt” để các doanh nghiệp này bứt phá và đóng góp hiệu quả hơn vào sự phát triển chung của đất nước.

Để phát huy hết khả năng của khu vực kinh tế tư nhân, ngoài các chính sách về vốn ngân hàng, cần nhanh chóng cấu trúc lại thị trường vốn, song hành với giải phóng nguồn lực thông qua cải cách thể chế.

Nhìn ở góc độ thị trường, ngân hàng cũng là một doanh nghiệp kinh doanh vốn và vô cùng nhạy cảm với thanh khoản nên ưu tiên trên hết là khả năng thu hồi vốn. Do đó, để dễ dàng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng, trước tiên doanh nghiệp phải chứng minh được hiệu quả kinh doanh. Doanh nghiệp cũng cần chủ động minh bạch dòng tiền, nâng cao năng lực quản trị, đưa ra những phương án kinh doanh khả thi thì mới dễ dàng tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Đặc biệt, nếu doanh nghiệp nhỏ và vừa đáp ứng đủ điều kiện vay vốn thì lãi suất hiện tại của VietABank chỉ 4%/năm, trong khi lãi suất bình quân của nền kinh tế hiện nay là 6%/năm.

Cùng với đó, Nhà nước cần cải cách thể chế, cho doanh nghiệp tư nhân cơ hội tiếp cận bình đẳng các nguồn lực đất đai, khoa học công nghệ, dữ liệu… kịp thời, đủ lớn về quy mô và đồng bộ để khu vực kinh tế tư nhân lên một cấp độ mới, từ siêu nhỏ đến vừa, vừa đến lớn – một ngưỡng rất khó của doanh nghiệp. Đồng thời, Nhà nước cần mở ra thị trường vốn với các kênh huy động đa dạng hơn, giảm gánh nặng cho phía ngân hàng.

Các doanh nghiệp khi mở rộng đầu tư rất cần nguồn vốn trung hạn và dài hạn, nhất là từ kênh cho thuê tài chính, vì vừa không cần tài sản bảo đảm, vừa rất khó vay ngân hàng do tỷ lệ vốn trung hạn, dài hạn ở ngân hàng chỉ chiếm 1/3 so với vốn ngắn hạn. Tuy nhiên, đến nay kênh cho thuê tài chính cung ứng vốn trung hạn, dài hạn rất khiêm tốn chưa đầy 0,1% tổng dư nợ toàn ngành Ngân hàng. Nếu tháo gỡ những “điểm nghẽn” trong lĩnh vực cho thuê tài chính để ngành này đạt mức tăng trưởng 18-20%/năm, sẽ góp phần vực dậy và kích thích kinh tế tư nhân phát triển.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!