Nhiều hãng ô tô tại các thị trường hàng đầu phương Tây đã tăng mạnh quy mô của các chương trình giảm giá dành cho các mẫu xe điện trong nỗ lực kích cầu bởi nhu cầu của người tiêu dùng với các mẫu xe chạy pin điện yếu hơn so với kỳ vọng.
Theo thống kê về doanh số và số liệu tài chính của ngân hàng HSBC, lần đầu tiên các hãng xe ô tô đã buộc phải hạ giá với các mẫu xe chạy pin điện để có thể xả hết được hàng tồn kho dù rằng trước đây người tiêu dùng từng phải chờ nhiều tháng để mua được các mẫu xe này.
Tại Anh, trong tháng 10/2023, mức hạ giá của nhiều mẫu xe điện trung bình khoảng 11% so với giá bán lẻ đề xuất. Tại Mỹ, mức giá bán lẻ với nhiều mẫu xe điện hạ khoảng 10%. Một năm trước đây, người ta hiếm khi thấy xe điện được bán giảm giá tại Đức, giờ đây các hãng xe đang hạ giá bán ước tính khoảng 7% để có thể thu hút được người mua.
Giá cả tăng cao và tâm lý bi quan của nhiều người tiêu dùng liên quan đến vấn đề sạc xe điện cũng như sự an toàn, kết hợp với nhiều quan điểm chính trị trái chiều đã khiến cho tăng trưởng doanh số bán xe ô tô điện sụt giảm.
Đây là đợt suy giảm nhu cầu ô tô điện đầu tiên tính từ khi ô tô điện được bán ra thị trường toàn cầu cách đây ba năm. Thực tế này không khỏi khiến nhiều người lo ngại về khả năng các hãng xe sẽ buộc phải hy sinh lợi nhuận bằng cách đưa ra chương trình giảm giá để có thể thực sự đáp ứng được các mục tiêu giảm khí thải đưa ra trên toàn cầu.
Chuyên gia phân tích về ngành ô tô tại ngân hàng HSBC, ông Mike Tyndall, nhận xét: “Hiện có nhiều dấu hiệu rõ ràng cho thấy các hãng xe đang cố gắng để bán xe điện. Ở thời điểm đầu năm nay, thực sự không ai nghĩ đến điều này”.
Tại Anh, ước tính khoảng 2/3 mẫu xe ô tô điện mới bán ra đều đã được giảm giá hoặc trong chương trình ưu đãi lãi suất vay từ trước đó, theo số liệu của Auto Trader. Tại Mỹ, số lượng các chương trình giảm giá bán ô tô điện của các hãng xe đã tăng gấp ba lần trong 12 tháng qua.
Mức giảm giá xe ô tô điện tại Đức đã duy trì ở mức khoảng 7%, tuy nhiên một số hãng xe đang phải đưa ra chương trình giảm giá với khoảng 20% trong số những mẫu xe bán chạy nhất.
Hãng xe điện Tesla nổi tiếng thế giới đã không ngừng hạ giá bán xe tại châu Âu, Mỹ và Trung Quốc để có thể hỗ trợ cho doanh số bán xe. Thực tế này cũng ảnh hưởng đến việc bán xe của nhiều hãng đối thủ.
Ngành ô tô điện toàn cầu hiện đang đương đầu với nhiều thách thức. VW đã trì hoãn kế hoạch xây dựng nhà máy pin thứ tư bởi viện dẫn đến lý do nhu cầu ô tô điện tại châu Âu chững lại.
Mercedes-Benz trong khi đó nói đến cuộc chiến giá cả đầy khốc liệt tại Trung Quốc như lý do cho việc lợi nhuận của hãng sụt giảm.
Cho đến gần đây, các hãng ô tô đã bơm hàng tỷ USD vào việc phát triển các mẫu xe điện chạy pin, nguyên nhân chính bởi quy định về khí thải đang được siết chặt trên toàn cầu và ngoài ra họ kỳ vọng đón đầu được làn sóng nhu cầu tăng cao từ phía người tiêu dùng.
Đã nhiều năm, sự tăng trưởng của ngành công nghiệp xe điện chịu cản trở bởi nguồn cung hạn chế cũng như một số vấn đề về dư thừa khi nhiều hãng xe tăng cường sản xuất. Tuy nhiên, tăng trưởng nhu cầu sụt giảm đã dẫn đến tình trạng giảm giá không ngừng, vấn đề này đe dọa ảnh hưởng đến chiến lược định giá sản phẩm lâu dài.
Sự chững lại của ngành ô tô điện diễn ra trong bối cảnh nhiều hãng xe chật vật trong việc thuyết phục người mua chuyển từ xe xăng sang xe điện. Sau sự hào hứng ban đầu, thị trường giờ đây đã khó chấp nhận hơn những bất tiện của hoạt động nạp pin.
“Chúng tôi từng nghĩ đến việc khi mà tâm lý ngại ngần ban đầu đi qua, sau đó sẽ đến việc đám đông chấp nhận sản phẩm. Ở thời điểm đó, tâm lý của người tiêu dùng thay đổi, người ta sẽ yêu cầu cao hơn trước khi thay đổi”, nhà điều hành của Volkswagen tại Anh – ông Alex Smith phân tích.
Yêu cầu cao hơn của khách hàng sẽ bao gồm tiêu chí về giá, ngoài ra là vấn đề thay đổi hạ tầng cũng như cân nhắc đến yếu tố sạc pin và sự an toàn.
Trưởng bộ phận phát triển bền vững tại BMW, ông Thomas Becker, khẳng định mối lo lớn nhất chính là hạ tầng, bởi nhìn chung cần đến việc người tiêu dùng có niềm tin rằng hạ tầng sẽ không cản trở họ, sau đó họ mới xét đến các yếu tố khác.
Giá luôn luôn là vấn đề với xe ô tô điện, giá ô tô điện thường đắt hơn ô tô chạy xăng dù rằng chi phí vận hành rẻ hơn.
Những tuần gần đây, ngành ô tô điện đón nhận khá nhiều thông tin kém tích cực. Ford thông báo sẽ thu hẹp quy mô tại nhà máy sản xuất xe tải F-150, GM thông báo giảm các mục tiêu phát triển xe điện còn thậm chí cả Tesla cũng công bố tạm lùi kế hoạch phát triển nhà máy tại Mexico.
Tuy nhiên không phải tất cả mọi thông tin liên quan đến ngành đều tiêu cực. Doanh số bán ô tô điện tại Mỹ năm nay có thể đạt 1 triệu chiếc. Tại Hàn Quốc, Hyundai chuẩn bị xây dựng nhà máy ô tô điện mới tại Hàn Quốc. Nhà máy mới sẽ có công suất ước tính khoảng 200.000 ô tô/năm, hoạt động xây dựng nhà máy mới đã được bắt đầu.
Nhà máy mới của Hyundai sẽ được xây dựng tại Ulsan, Hàn Quốc và dự kiến sẽ xuất xưởng chiếc xe ô tô đầu tiên vào năm 2026, theo Bloomberg đưa tin. Nhà máy có tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ USD này sẽ được sử dụng để sản xuất ô tô cho Hyundai và Genesis.
Ngọc Diệp