Thị phần sụt giảm
Tổng Công ty CP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco, HOSE: SAB) vẫn duy trì vị thế dẫn đầu trong ngành bia tại Việt Nam vào cuối năm 2024, đặc biệt là ở khu vực miền Bắc. Tuy nhiên, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các đối thủ trong và ngoài nước đã khiến thị phần của doanh nghiệp này bị ảnh hưởng đáng kể trong những năm gần đây.
 |
| Hình minh họa |
Thị phần luôn là yếu tố then chốt trong ngành bia, nhất là khi Sabeco vẫn phụ thuộc chủ yếu vào thị trường nội địa, trong bối cảnh thị trường này đang có dấu hiệu bão hòa. Theo thống kê, từ năm 2018 đến 2023, Sabeco đã mất tới 8% thị phần, phản ánh sự trỗi dậy mạnh mẽ của các đối thủ cạnh tranh. Trong năm 2024, các chuyên gia phân tích của các công ty chứng khoán nhận định rằng sự sụt giảm thị phần của Sabeco xuất phát từ việc danh mục sản phẩm chưa bắt kịp xu hướng thị trường, trong khi các đối thủ đang có những chiến lược mở rộng và cải tiến mạnh mẽ. Điều này đã dẫn đến sự suy giảm đáng kể về thị phần bia của Sabeco, từ mức 42% vào năm 2018 xuống còn 33,9% vào năm 2023.
Theo báo cáo của Chứng khoán FPT (FPTS), một trong những nguyên nhân quan trọng khiến Sabeco mất thị phần trong giai đoạn 2021-2023 là chính sách duy trì giá bán cao để bù đắp chi phí sản xuất. Việc này khiến sản phẩm của Sabeco gặp bất lợi so với các thương hiệu bia ngoại, vốn liên tục tung ra các chương trình khuyến mãi hấp dẫn và đa dạng hóa danh mục sản phẩm nhằm tiếp cận nhiều phân khúc khách hàng. Trong khi đó, danh mục sản phẩm của Sabeco lại khá cũ kỹ, với phần lớn doanh thu đến từ các sản phẩm bia trung cấp như 333, Saigon Lager và Saigon Export, chiếm đến 98% doanh số từ năm 2018 đến 2023. Ngược lại, dòng bia cao cấp của hãng như Saigon Chill, Saigon Special, Saigon Gold hay Saigon Export Premium chỉ chiếm một phần nhỏ, khoảng 2% trong tổng doanh thu.
Thị hiếu của người tiêu dùng Việt Nam cũng đã có sự thay đổi rõ rệt, khi nhu cầu đang dịch chuyển dần từ phân khúc bia trung cấp sang bia cao cấp. Trước đây, bia trung cấp và phổ thông chiếm khoảng 77% tổng sản lượng tiêu thụ, với các thương hiệu quen thuộc như Sài Gòn, 333, Hà Nội, Huda và Larue. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, người tiêu dùng có xu hướng tìm kiếm các dòng bia có chất lượng cao hơn, với trải nghiệm hương vị tốt hơn. Sự chuyển dịch này đặt ra thách thức lớn cho Sabeco khi các sản phẩm của hãng vẫn chưa có sự đổi mới đáng kể về chất lượng, mà chủ yếu chỉ thay đổi về thiết kế bao bì.
Không chỉ gặp khó khăn trong việc đa dạng hóa sản phẩm, Sabeco còn đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ trong lĩnh vực quảng bá thương hiệu. Các tập đoàn bia nước ngoài đã đầu tư mạnh vào các chiến dịch marketing, tổ chức sự kiện thường niên để gia tăng nhận diện thương hiệu. Trong khi đó, chiến lược quảng bá của Sabeco có quy mô nhỏ hơn và chưa thực sự tạo ra lợi thế cạnh tranh. Theo nhận định từ FPTS, dù có những nỗ lực đẩy mạnh các hoạt động tiếp thị, doanh nghiệp này vẫn chưa thể ngăn chặn đà suy giảm thị phần kéo dài từ năm 2018.
Một điểm sáng trong năm 2024 là sự tăng trưởng của kênh tiêu thụ bia mua về từ các cửa hàng tiện lợi, siêu thị và nền tảng thương mại điện tử. Xu hướng này phản ánh sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng, khi ngày càng có nhiều người lựa chọn mua bia về nhà thay vì chỉ uống tại chỗ. Tuy nhiên, tình hình tiêu thụ bia tại chỗ vẫn khá ảm đạm, chỉ ghi nhận sự cải thiện nhẹ vào các dịp lễ cuối năm. Điều này cho thấy ngành bia vẫn đang trong quá trình phục hồi và chưa thể quay lại mức tăng trưởng ổn định, do chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố như thu nhập của người tiêu dùng, chính sách kiểm soát rượu bia và sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng.
Áp lực chi phí
Về chiến lược kinh doanh, Sabeco đang trong quá trình hoàn tất hợp nhất với Sabibeco, dự kiến vào tháng 1/2025. Theo dự báo từ Công ty Chứng khoán Vietcap, việc hợp nhất này có thể giúp cải thiện biên lợi nhuận gộp của Sabeco thêm từ 1 đến 1,5 điểm phần trăm, tùy thuộc vào chiến lược phân bổ sản lượng giữa các nhà máy bia thuộc công ty con và công ty liên kết. Việc tối ưu hóa công suất sản xuất tại các nhà máy này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động và kiểm soát chi phí.
Bên cạnh đó, một thách thức đáng kể đối với Sabeco là sự biến động của giá nhôm – nguyên liệu chính trong sản xuất lon bia. Giá nhôm đã tăng liên tục từ tháng 3/2024 đến tháng 2/2025, gây áp lực lên biên lợi nhuận của doanh nghiệp. Để đối phó với tình trạng này, Sabeco đã áp dụng chiến lược phòng hộ giá nhôm với thời gian ngắn hơn trước đây, đồng thời đàm phán với các nhà cung cấp để tối ưu hóa chi phí sản xuất. Ngoài ra, công ty cũng kỳ vọng sẽ hưởng lợi từ nguồn đại mạch với chi phí thấp hơn trong thời gian tới, giúp giảm bớt gánh nặng chi phí nguyên liệu.
Về kế hoạch quảng bá thương hiệu, Sabeco tiếp tục duy trì chính sách kiểm soát chặt chẽ chi phí tiếp thị và quảng cáo. Do tình hình tiêu thụ bia chưa thực sự phục hồi, công ty đã tạm hoãn việc ra mắt các sản phẩm mới cho đến khi thị trường có dấu hiệu khởi sắc hơn. Điều này cho thấy Sabeco đang theo đuổi chiến lược kinh doanh thận trọng, tập trung vào tối ưu hóa danh mục sản phẩm thay vì mở rộng một cách ồ ạt.
Dù kế hoạch kinh doanh năm 2025 chưa được công bố chính thức, ban lãnh đạo Sabeco vẫn lạc quan về triển vọng tăng trưởng trong năm tới. Công ty kỳ vọng tổng sản lượng tiêu thụ bia sẽ có sự cải thiện, với mức tăng trưởng một chữ số trong kịch bản tốt nhất. Điều này phản ánh niềm tin vào sự phục hồi của thị trường bia cũng như hiệu quả của các biện pháp đang được triển khai.
Sabeco cũng đã công bố ngày đăng ký cuối cùng để tham dự Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025 là ngày 24/3/2025, và đại hội sẽ diễn ra vào ngày 24/4/2025.
Thu Hà
