Giá HRC toàn cầu suy giảm

Trong năm 2024, Tập đoàn Hòa Phát tiếp tục ghi nhận đà tăng trưởng mạnh về sản lượng, đặc biệt là ở nhóm sản phẩm thép cuộn cán nóng (HRC) – một trong những mặt hàng chiến lược của tập đoàn. Theo đó, tổng sản lượng HRC trong năm đạt trên 3 triệu tấn, tăng 5% so với năm 2023 và chiếm gần 37% tổng sản lượng bán hàng các sản phẩm thép của Hòa Phát.

Bước sang quý I/2025, đà tăng tiếp tục được duy trì. Hòa Phát sản xuất 2,66 triệu tấn thép thô, tăng 25% so với cùng kỳ, với sản lượng bán hàng HRC đạt 993.000 tấn, tăng 23% so với cùng kỳ. Riêng lượng tiêu thụ HRC tại thị trường nội địa đạt 874.000 tấn, tăng vọt 84% so với quý I/2024.

Tuy nhiên, trong bức tranh tươi sáng về sản lượng, một mảng tối đã xuất hiện từ thị trường quốc tế, nơi HRC đang rơi vào chu kỳ suy giảm giá sâu và rộng, kéo theo nhiều rủi ro cho doanh nghiệp xuất khẩu như Hòa Phát.

Theo dữ liệu từ GMK Center, trong tháng 5/2025, giá HRC tại các thị trường chủ lực như châu Âu, Mỹ và Trung Quốc đều ghi nhận mức giảm mạnh, đánh dấu chu kỳ điều chỉnh giá sâu nhất kể từ đại dịch.

Tại châu Âu, giá HRC giảm 3–6,3%, xuống còn 595–640 euro/tấn tùy khu vực, mức thấp nhất kể từ cuối năm 2020. Nguyên nhân chính đến từ nhu cầu yếu, hoạt động nhập khẩu gia tăng và tâm lý thận trọng từ các trung tâm dịch vụ, khiến thị trường gần như đóng băng. Mức giá chào hàng nhập khẩu từ các nước ngoài khối như Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ chỉ còn 515–560 euro/tấn (CIF), gây sức ép lớn lên các nhà máy nội địa và doanh nghiệp xuất khẩu.

Tình trạng tương tự diễn ra tại Mỹ, nơi giá HRC giảm hơn 7%, xuống mức 885 USD/tấn. Các nhà sản xuất như Nucor buộc phải hạ giá liên tục nhằm cạnh tranh, trong khi hàng nhập khẩu chào bán dưới 800 USD/tấn tiếp tục gây áp lực lên thị trường nội địa. Sự suy yếu của giá phế liệu và nhu cầu tiêu dùng cuối cùng chính là nguyên nhân chính khiến thị trường Mỹ chưa thể bật lại trong ngắn hạn.

Tại Trung Quốc – nơi ảnh hưởng trực tiếp đến giá thép toàn cầu, giá HRC cũng giảm 1,1%, xuống mức thấp nhất kể từ tháng 7/2020, chỉ còn 465 USD/tấn FOB. Bất chấp một số hỗ trợ từ thỏa thuận tạm thời Mỹ - Trung, giá xuất khẩu HRC từ Trung Quốc vẫn bị kìm hãm ở mức 440–445 USD/tấn, do sức mua yếu và lượng hàng tồn kho cao. Xu hướng giảm giá diện rộng này đặt ra thách thức cho Hòa Phát, doanh nghiệp đang không ngừng gia tăng tỷ trọng sản phẩm HRC trong cơ cấu doanh thu.

HRC xuất khẩu trước sóng gió phòng vệ thương mại

Theo cập nhật từ Công ty Chứng khoán BIDV (BSC), triển vọng xuất khẩu HRC của Hòa Phát trong bối cảnh thị trường biến động vẫn duy trì được sự linh hoạt nhờ chiến lược điều chỉnh thị trường và cơ cấu xuất khẩu.

Tại châu Âu và Anh – hai khu vực từng chiếm khoảng 30% tổng sản lượng xuất khẩu HRC của Hòa Phát trong nửa đầu năm 2024 – việc áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời ở mức 12,1% từ ngày 7/4/2025 có thể gây áp lực tâm lý. Tuy nhiên, BSC đánh giá tác động thực tế là không đáng kể do Hòa Phát đã chủ động giảm dần tỷ trọng xuất khẩu sang EU từ quý III/2024, sau khi Việt Nam chính thức chịu trần hạn ngạch thuế quan. Một phần nguyên nhân là do thời gian thông quan tại khu vực này kéo dài, làm giảm tính cạnh tranh. Ước tính đến hiện tại, tỷ trọng xuất khẩu HRC sang châu Âu và Anh chỉ còn khoảng 15% tổng sản lượng HRC xuất khẩu của Hòa Phát.

Tại thị trường Bắc Mỹ, Hòa Phát đã mở rộng kênh tiêu thụ HRC, đặc biệt là tại Mỹ – nơi bắt đầu xuất khẩu trực tiếp từ đầu năm 2025. Trong khi đó, Canada chưa ghi nhận hoạt động xuất khẩu HRC từ Việt Nam, còn Mexico – vốn chiếm khoảng 15% tổng lượng xuất khẩu HRC của Hòa Phát đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá từ tháng 3/2025. Trong kịch bản bất lợi tại Mexico, Mỹ có thể trở thành điểm tựa thay thế, với điều kiện thị trường vẫn giữ được các chính sách tiếp cận thuận lợi cho HRC Việt Nam.

Tại khu vực ASEAN, Malaysia đang nổi lên như một thị trường ổn định với mức tiêu thụ chiếm 30–40% tổng sản lượng HRC xuất khẩu của Việt Nam. Việc nước này chỉ có duy nhất một nhà máy sản xuất HRC khiến nguồn cung nội địa không đủ đáp ứng nhu cầu, từ đó làm giảm đáng kể rủi ro bị kiện chống bán phá giá. Tương tự, Indonesia là nơi đang tiêu thụ khoảng 35% lượng HRC xuất khẩu của Việt Nam cũng chưa mở cuộc điều tra nào đối với hàng hóa từ Việt Nam. Trái lại, Indonesia đã áp thuế với hàng nhập từ Trung Quốc, Ấn Độ, Nga và Belarus, tạo ra lợi thế cạnh tranh rõ rệt cho thép Việt Nam ít nhất trong ngắn hạn, đến hết năm 2025.

Ngoài các thị trường chủ lực, Hòa Phát cũng đang tích cực tìm kiếm cơ hội tại Nam Mỹ, Úc và các quốc gia mới nổi khác. Tuy hiện nay các thị trường này chỉ chiếm khoảng 1% tổng sản lượng xuất khẩu, nhưng việc mở rộng địa bàn là bước đi chiến lược nhằm phân tán rủi ro và củng cố đầu ra trong bối cảnh các rào cản thương mại có xu hướng gia tăng.