Độc đáo Lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn Lễ cấp sắc - Nghi lễ truyền thống của dân tộc Pà Thẻn |
Do định cư trên núi cao dân tộc Pà Thẻn thường xuyên phải chống chọi với thiên tai, nắng gió nên trang phục truyền thống của người phụ nữ Pà Thẻn hết sức kín đáo từ bàn chân, ống chân cho đến đỉnh đầu.
Sự sáng tạo, độc đáo, cách phối màu tinh tế giữa màu đỏ, trắng, đen, vàng xanh đã tạo nên bộ trang phục truyền thống phụ nữ Pà Thẻn vô cùng hấp dẫn.
Trang phục truyền thống của người phụ nữ Pà Thẻn hết sức kín đáo |
Sắc đỏ trang phục phụ nữ Pà Thẻn nổi bật giữa đồi xanh |
Theo đó, trong bộ trang phục của phụ nữ Pà Thẻn với sắc đỏ là chủ đạo, bởi vậy giữa màu xanh ngút ngàn của núi rừng, bộ trang phục màu đỏ tươi càng làm nổi bật vẻ đẹp của phụ nữ Pà Thẻn. Màu đỏ trong trang phục của phụ nữ Pà Thẻn được ví như màu của con chim lửa, màu của ánh sáng. Kết hợp với màu đỏ là những tấm vải trắng và đen, xen kẽ những đường hoa văn với các màu xanh, vàng... tạo nên bộ trang phục hài hòa.
Sự kết hợp khéo léo tạo nên bộ trang phục hài hòa |
Trang phục của phụ nữ Pà Thẻn bao gồm: Khăn, áo, thắt lưng, váy, yếm. Nữ giới thường để tóc dài vấn khăn quanh đầu, hai đầu khăn có đính hai chùm tua rua màu vàng, đỏ trông rất đẹp và lạ mắt. Khăn có hai loại là khăn quấn trong màu đen và khăn quấn ngoài màu đỏ.
Giống như các dân tộc khác, phụ nữ Pà Thẻn cũng dùng yếm trước ngực để tạo nên sự kín đáo và duyên dáng. Chiếc yếm này sẽ có hình vuông, thêu hoa văn màu đỏ, màu vàng xen lẫn những đường kẻ trắng làm tôn thêm vẻ sặc sỡ của thân áo ngoài.
Sức hấp dẫn trong trang phục truyền thống của phụ nữ Pà Thẻn |
Khăn đội đầu, điểm nhấn trong trang phục phụ nữ Pà Thẻn |
Một điểm đáng chú ý trong trang phục của phụ nữ Pà Thẻn có thể kể đến chiếc áo được may không có cổ, khi mặc hai thân trước vắt chéo nhau và thân áo phía sau dài hơn thân trước. Ống tay và toàn bộ thân áo được trang trí màu sặc sỡ để tạo dáng thêm cho chiếc áo. Các cô gái trẻ thường mặc thêm một chiếc áo sơ mi ở bên trong và lật cổ áo ra bên ngoài tạo thành cổ áo mềm mại, nổi bật trên nền vải đỏ. Thêm vào trang phục áo là chiếc dây quấn quanh eo buộc thắt trước bụng tăng thêm vẻ cân đối duyên dáng cho bộ trang phục.
Chiếc váy làm tăng thêm phần hấp dẫn cho trang phục |
Góp phần tăng thêm vẻ đẹp của bộ trang phục là chiếc váy màu đỏ với những mảng được phối màu hài hòa giữa nghệ thật dệt thổ cẩm và ghép vải kết hợp các mảng mầu đen ở hai bên cánh tay. Trên nền vải đỏ của thân áo tay áo, gấu là những dạng hoa văn hình học, hoa văn hình chữa A, hình thoi, hình núi, hình sao, hình mắt cua, hình chân gà…được khéo léo trang trí cho các mảng màu. Đó là chính là tinh hoa truyền thống được các thế hệ trước truyền dạy lại cho thế hệ sau.
Để trang phục thêm phần nổi bật thì ở những vị trí như ngực, tay, vai, hông... sẽ được thêu hoa văn độc đáo, cầu kỳ. Tùy vào khả năng thẩm mỹ và sự khéo léo của từng người mà chiếc áo của phụ nữ Pà Thẻn sẽ có sự tinh xảo khác nhau, tuy rằng vẫn có một sự đồng nhất đó là sự chủ đạo của sắc đỏ.
Nhìn tổng thể hoa văn trên bộ trang phục truyền thống của phụ nữ Pà Thẻn được sử dụng hai phương pháp là ghép vải và thêu chỉ màu. Xen giữa hoa văn thêu tay là mảng hoa văn dệt với nhiều màu sắc sặc sỡ, mảng hoa văn chủ đạo bao giờ cũng là gam màu đỏ. Thêm vào đó họ còn dùng các mảng vải màu trắng để ghép xen kẽ làm cho các mảng màu thêm nổi bật. Mô típ hoa văn lồng ghép, không đơn lập tạo thành những bức tranh độc đáo.
Rất cầu kỳ trong đường kim mũi chỉ |
Với đôi bàn tay khéo léo phụ nữ Pà Thẻn dệt lên những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu |
Theo truyền thống của dân tộc Pà Thẻn, một thiếu nữ trưởng thành chuẩn bị đi lấy chồng, thì phải tự tay mình thêu, dệt được bộ khăn, váy, áo để về nhà chồng, cùng các vật dụng khác như chăn, gối. Và để có thể làm ra được một bộ trang phục ưng ý phải mất đến hàng tháng trời.
Chàng trai sẽ chọn cô gái có bộ trang phục đẹp nhất |
Với cộng đồng dân tộc Pà Thẻn, đây không chỉ là chuyện ăn mặc mà còn đánh dấu sự trưởng thành của người con gái Pà Thẻn. Để rồi cô gái nào có bộ trang phục đẹp nhất, nổi bật nhất thì cũng sẽ được nhiều chàng trai để ý nhất. Vì chàng trai Pà Thẻn quan niệm đó sẽ là những người vợ siêng năng, là người mẹ tỉ mỉ, chu đáo trong công việc gia đình sau này.
Phạm TIệp