Tăng vốn điều lệ là cần thiết để Co-opBank thực hiện vai trò an toàn vốn cho gần 1.200 QTDND

Trình bày tờ trình của Chính phủ về đề nghị xem xét, quyết định việc hỗ trợ 5.000 tỷ đồng vốn nhà nước để tăng vốn điều lệ cho Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, việc hỗ trợ vốn nhà nước cho Co-opBank được xây dựng trên cơ sở pháp lý vững chắc từ Luật Ngân sách nhà nước năm 2015, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 và Luật Hợp tác xã năm 2023.

Theo Luật Ngân sách nhà nước, ngân sách trung ương có nhiệm vụ đầu tư và hỗ trợ vốn cho các tổ chức kinh tế, trong đó Co-opBank là tổ chức tín dụng hợp tác xã thuộc đối tượng được hỗ trợ. Luật Các tổ chức tín dụng quy định vốn điều lệ của Co-opBank bao gồm vốn hỗ trợ từ nhà nước, còn Luật Hợp tác xã khẳng định hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng được hỗ trợ tăng cường năng lực tài chính từ ngân sách.

Tuy nhiên, các luật này chưa quy định rõ thẩm quyền, trình tự và thủ tục hỗ trợ vốn cho Co-opBank. Do đó, Chính phủ đề xuất áp dụng quy định tại Điều 17 Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật 69) và Điều 14 Nghị định 91/2015/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 140/2020/NĐ-CP). Các quy định này, vốn áp dụng cho công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn, được vận dụng do Co-opBank có 99,34% vốn nhà nước và đang được quản lý, giám sát tương tự các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước như Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV.

Chính phủ đề xuất Quốc hội phê duyệt chủ trương hỗ trợ 5.000 tỷ đồng và giao Chính phủ chỉ đạo thực hiện, chịu trách nhiệm trước Quốc hội về tính chính xác của số liệu và quy mô hỗ trợ. Việc bố trí dự toán ngân sách sẽ tuân thủ Luật Ngân sách nhà nước, đảm bảo sử dụng vốn hiệu quả.

Trong giai đoạn 2021-2023, Co-opBank được xếp loại A về hiệu quả hoạt động, hoàn thành các chỉ tiêu tài chính và không có nợ xấu, cho thấy khả năng quản lý vốn nhà nước hiệu quả. Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội cũng nhấn mạnh vai trò giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Ủy ban và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quá trình thực hiện.

Báo cáo thẩm tra, Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính cho rằng, việc tăng vốn điều lệ cho Co-opBank là cần thiết nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng, đồng thời, phù hợp với yêu cầu tại các nghị quyết của Quốc hội; hỗ trợ Co-opBank bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, thực hiện tốt vai trò hỗ trợ, điều hòa, cân đối vốn, bảo đảm an toàn hoạt động cho hệ thống gần 1.200 Quỹ tín dụng nhân dân, qua đó hỗ trợ phát triển kinh tế nông thôn và hạn chế tín dụng đen.

Việc xem xét hỗ trợ vốn nhà nước để tăng vốn điều lệ cho Co-opBank là có cơ sở pháp lý. Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 quy định vốn điều lệ của Co-opBank bao gồm vốn góp của thành viên, vốn hỗ trợ của nhà nước, quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ và các nguồn vốn hợp pháp khác. Luật Hợp tác xã năm 2023 khẳng định hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng được hỗ trợ tăng cường năng lực tài chính từ ngân sách nhà nước.

Ngoài ra, Luật Ngân sách nhà nước năm 2015, được sửa đổi bổ sung bởi Luật số 59/2020/QH14 và Luật số 56/2024/QH15, cho phép sử dụng ngân sách trung ương để đầu tư và hỗ trợ vốn cho các tổ chức kinh tế như Co-opBank.

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính chỉ ra rằng đề xuất hỗ trợ 5.000 tỷ đồng từ ngân sách trung ương để tăng vốn điều lệ cho Co-opBank không thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội. Theo Luật Đầu tư công năm 2024, mức vốn này không nằm trong danh mục dự án quan trọng quốc gia, do đó thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

Hơn nữa, trình tự và thủ tục hỗ trợ vốn nhà nước được quy định tại Luật Ngân sách nhà nước và Luật Đầu tư công cũng xác định Chính phủ là cơ quan có thẩm quyền quyết định nội dung này. Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét giao Chính phủ.

Kết luận nội dung này, Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cũng cho rằng việc tăng vốn điều lệ cho Co-opBank là cần thiết, tuy nhiên, mức vốn hỗ trợ này không thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương của Quốc hội, mà thuộc thẩm quyền của Chính phủ. Vì vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, trên cơ sở xác định rõ nguồn, cân đối vốn, Chính phủ xem xét tăng vốn điều lệ cho ngân hàng này.