Thêm cơ hội cho cá tra Việt Nam tại thị trường Mỹ và EU

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2023, xuất khẩu cá minh thái của Nga đạt khoảng 880.000 tấn, trị giá 1,2 tỷ USD, tăng 13% về khối lượng, giảm 5% về giá trị. Cá minh thái được ưa thích và tiêu thụ nhiều nơi trên thế giới và là đối thủ cạnh tranh chính của cá tra do được khai thác tự nhiên, giá rẻ tương đương cá tra nuôi.

Cuối tháng 12/2022, Mỹ mở rộng lệnh cấm đối với hải sản Nga trong 2 năm, nhằm ngăn chặn, và loại trừ các sản phẩm cá hồi, cá tuyết, cua và cá minh thái của Nga khỏi thị trường Mỹ, ngay cả khi những sản phẩm đó được chế biến ở nước thứ 3 làm thay đổi quốc gia xuất xứ của sản phẩm. Đây là động thái quyết liệt của Mỹ trước xung đột Nga - Ukraine. Tính đến hết tháng 11/2023, Mỹ đã nhập khẩu 28 nghìn tấn cá minh thái trị giá 100 triệu USD, chủ yếu là cá minh thái Alaska Nga được chế biến ở Trung Quốc.

Thêm cơ hội cho xuất khẩu cá tra vào Mỹ

Cùng với Mỹ, châu Âu cũng có những động thái với cá minh thái của Nga. Theo đó, tháng 11/2023, EU vẫn quyết định áp thuế 13,7% đối với các sản phẩm từ Nga như phile cá minh thái và cá tuyết (loại thủy sản cạnh tranh trực tiếp với cá tra Việt Nam) bao gồm cả các sản phẩm được chế biến tại Trung Quốc nhưng có nguồn gốc từ Nga. Trước đó, các sản phẩm này đều hưởng ưu đãi thuế 0% tại EU. Việc áp thuế này khiến các sản phẩm cá minh thái Nga khó cạnh tranh hơn trên thị trường. Trong bối cảnh nhu cầu cá thịt trắng ở EU đang rất cao và cá tra Việt Nam được kỳ vọng sẽ lấp đầy khoảng trống trong khẩu phần ăn của người dân khu vực châu Âu.

“Các thị trường khổng lồ như Mỹ hay EU đều đang dần quay lưng với cá minh thái Nga. Do đó, khi các lệnh trừng phạt được áp dụng hàng loạt và thắt chặt hơn cho sản phẩm này, khiến nguồn cung ra thị trường thiếu hụt trầm trọng trong khi nhu cầu tiêu thụ của người tiêu dùng không giảm. Đây là cơ hội cho xuất khẩu cá tra Việt Nam để thay thế cho cá minh thái đánh bắt tự nhiên”, VASEP nhìn nhận.