Thị trường đầu tư mạo hiểm đang nóng trở lại

10/02/2024 - 21:04
(Bankviet.com) Ít ai biết Amazon ban đầu chỉ là một cửa hàng sách nhỏ hay Meta, được khởi nghiệp từ căn phòng ký túc xá. Vào một thời điểm nào đó, các ông lớn ngày nay có xuất phát điểm chỉ là một đam mê, một ý tưởng tuyệt vời cần được rót vốn. Trong khi một số ý tưởng có thể phát triển lớn mạnh thành công ty mà không cần nhà đầu tư thì hầu hết các công ty đều cần sự hỗ trợ, cần vốn, cố vấn chuyên môn, kết nối và hỗ trợ.

Đầu tư mạo hiểm là quá trình tài trợ cho những ý tưởng tốt và phát triển thành những công ty có khả năng mở rộng quy mô và tăng trưởng lợi nhuận. Khả năng thành công của các công ty có thể rất lớn, nhưng ẩn trong đó vẫn có các yếu tố cực kỳ phức tạp và rủi ro trong thế giới đầu tư. Tuy nhiên, đó là nơi những ý tưởng tốt nhất được thử nghiệm và trở thành hiện thực.

Đầu tư vào thị trường mạo hiểm

Không thể đầu tư vào thị trường mạo hiểm mà không nhận ra rằng, thất bại rất dễ xảy ra. Thực tế, các công ty đầu tư mạo hiểm thường bắt đầu từ những ý tưởng lớn và không phải tất cả đều thành công. Hầu hết, các công ty nhỏ đều thất bại và phải đóng cửa. Đầu tư thành công phụ thuộc vào 1 hoặc 2 dự án thành công trong một danh mục đầu tư rộng hơn nhiều. Lợi nhuận từ một khoản đầu tư mạo hiểm có thể đủ để bù cho hàng tá thất bại.

Sự phức tạp của thị trường càng trở nên phức tạp hơn do thiếu tính minh bạch, đầy rẫy sự gian lận và cường điệu. Một ý tưởng tuyệt vời có thể chỉ là một ý tưởng mà không có ý nghĩa hoặc tính thực tế. Do đó, việc điều hướng thành công thị trường mạo hiểm đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về cách thức hoạt động của các doanh nghiệp và cách tiếp cận sắc sảo để tránh sai lầm. Kiến thức chuyên môn cũng rất cần thiết để cân nhắc kỹ lưỡng hoạt động kinh doanh và hiểu kỹ hơn bản chất của ý tưởng.

Cuối cùng, ngay cả khi thành công, việc tăng trưởng vẫn có thể gặp rủi ro. Không giống như các công ty lớn đang tung tiền mặt cho các nhà đầu tư, hầu hết các khoản đầu tư mạo hiểm đều thuần túy hướng tới tăng trưởng. Sự tăng trưởng đó có thể ấn tượng nhưng cũng đòi hỏi một khoảng thời gian đầu tư dài, bởi đầu tư mạo hiểm không dành cho những người cần thanh khoản, ngay cả khi có thể xử lý rủi ro.

Tuy nhiên, đối với những người ưa thích rủi ro, có thời gian và chuyên môn, đầu tư mạo hiểm có thể mang lại hiệu quả cao. Nhờ được đa dạng hóa và thực hiện đúng cách, đầu tư mạo hiểm là nơi để những ý tưởng hấp dẫn trở thành danh mục đầu tư tuyệt vời với mức tăng trưởng theo cấp số nhân theo thời gian.

Biến động của chu kỳ kinh tế

Thị trường vốn đã thú vị này càng hấp dẫn hơn trong chu kỳ biến động thị trường. Các công ty nhỏ thường phải đối mặt nhiều với các biến động kinh tế và đầu tư mạo hiểm cũng không ngoại lệ. 2 năm qua là một ví dụ, lạm phát và lãi suất tăng cao đã gây tổn hại cho nền kinh tế và các công ty nhỏ đã phải gánh chịu hậu quả. Sự hưng thịnh vào năm 2021 đã chuyển sang "thắt lưng buộc bụng" vào năm 2022. Giá trị của một số công ty đã có chỗ đứng trên thị trường như: Teladoc, Zoom hoặc PayPal, đã tăng lên vào năm 2021 và mức định giá đó đã giảm xuống vào năm 2022 - 2023.

Điều tương tự cũng xảy ra ở thị trường tư nhân và thị trường đầu tư mạo hiểm. Trong nhiều trường hợp, điều đó còn tồi tệ hơn ở các thị trường mạo hiểm vì các sản phẩm cơ bản ít được thử nghiệm. Căng thẳng trong thị trường này càng trở nên trầm trọng hơn khi lãi suất tăng cao và khủng hoảng niềm tin khi Ngân hàng Silicon Valley (SVB) sụp đổ. Do đó, việc huy động vốn trong thị trường mạo hiểm ngày nay càng trở nên khó khăn. Nhiều doanh nghiệp đã đóng cửa và một số doanh nghiệp vẫn đang gồng mình để huy động vốn. Thay vì tìm kiếm sự tăng trưởng, những nhà sáng lập coi các vòng gây quỹ là một chiến thắng.

Điều này cũng được phản ánh trên thị trường IPO. Nhiều công ty mạo hiểm thành công đã trì hoãn việc ra mắt thị trường và chọn hoạt động ở chế độ tư nhân cho đến khi thị trường vốn bắt đầu mở cửa trở lại. Việc thiếu hoạt động trong 1 hoặc 2 năm qua hoàn toàn trái ngược với sự niêm yết thành công của các công ty như Snowflake hay Doordash khi thị trường ít gặp khó khăn.

Tuy nhiên, các công ty đủ kiên cường đi qua thời kỳ suy thoái có xu hướng phát triển mạnh khi điều kiện được cải thiện. Trong hoàn cảnh khó khăn, một ý tưởng hay là chưa đủ, mà cần nhà điều hành giỏi. Tiết kiệm tài chính, tập trung vào lợi nhuận, tìm cách thu hút khách hàng một cách hiệu quả – đây là những bài học mà các công ty rút ra trong thời kỳ suy thoái. Tập trung vào chuyên môn đó khi thị trường vốn bắt đầu mở cửa có thể là chìa khóa dẫn đến tăng trưởng nhanh chóng về lợi nhuận.

AI mang đến cơ hội cho đầu tư mạo hiểm

AI không chỉ cách mạng hóa những "gã khổng lồ" trong ngành, mà còn mở ra những cơ hội to lớn cho các công ty nhỏ. Vai trò của AI như chất xúc tác cho sự đổi mới và sáng tạo, điều đó đặc biệt rõ ràng đối với các doanh nghiệp nhỏ, nơi nguồn lực bị hạn chế nhưng khả năng sáng tạo thì không. Nhiều công ty lớn đang gặp khó khăn và không thể tận dụng được AI bởi những mã cũ xếp chồng lên nhau hàng thập kỷ, các hệ thống không tích hợp, những nhà quản lý sợ thay đổi và sợ mắc sai lầm. Bộ máy quan liêu của công ty lớn không phù hợp với sự đổi mới và thay đổi.

Nhưng các công ty nhỏ đang tìm kiếm các lợi thế thì khác. AI trao quyền cho các nhóm nhỏ điều hướng hiệu quả hơn thông qua việc phát triển mã, hợp lý hóa hành trình từ ý tưởng đến triển khai. Các công ty nhỏ thiếu cơ sở hạ tầng cũng có nhiều khả năng sử dụng AI hơn. Ví dụ, họ có thể sử dụng AI để hỗ trợ tương tác với khách hàng. Một công ty có sẵn nhóm hỗ trợ khách hàng sẽ tìm cách tăng cường đội ngũ và AI có thể gây nguy hiểm cho công việc. Trong khi đó, một công ty nhỏ không có đội hỗ trợ khách hàng sẽ tìm mọi cách để sử dụng AI nhằm giảm thiểu việc tuyển dụng. AI chưa hoàn hảo có thể cải thiện theo thời gian, điều đó sẽ có giá trị hơn là không có sự hỗ trợ nào cả.

Tập trung vào chiến lược hành động

Cách AI cho phép các nhóm nhỏ năng động vươn lên đang tạo ra một sân chơi mới cho các công ty nhỏ và các nhà đầu tư mạo hiểm. Việc tạo mã ngày càng dễ dàng hơn khi các công cụ AI tiếp tục được nâng cấp và AI cũng là một trợ thủ đắc lực trong việc thiết kế và marketing. Nói cách khác, AI đang rút ngắn các giai đoạn lên ý tưởng và sáng tạo. Các ý tưởng được xây dựng, điều chỉnh, thử nghiệm và đưa lên nền tảng có thể mở rộng nhanh hơn bao giờ hết.

Điều này làm tăng đáng kể tầm quan trọng của việc thực thi trong thị trường mạo hiểm. Nếu mọi người đều tạo mã và đều có được chiến lược marketing thì chính cách điều hành công ty sẽ quyết định người thắng và người thua. Các nhà đầu tư ngày càng cần phải cân nhắc giữa chất lượng của ý tưởng và chất lượng của đội ngũ quản lý. Việc tìm kiếm các công ty có cả những ý tưởng tuyệt vời, có khả năng tuyển dụng nhân viên tốt, có bằng sáng chế, có khả năng tìm kiếm hợp đồng và quản lý thành công dòng tiền sẽ trở thành điều tối quan trọng.

Điều này có nghĩa là bộ kỹ năng của các nhà đầu tư mạo hiểm thành công có thể sẽ thay đổi. Chuyên gia trong lĩnh vực này sẽ luôn quan trọng - công nghệ phát triển nhanh chóng đòi hỏi điều đó - nhưng chuyên môn vận hành sẽ ngày càng trở nên quan trọng. Các nhà đầu tư mạo hiểm sẽ cần nhiều người sáng lập và điều hành tham gia và cung cấp lời khuyên cũng như hỗ trợ hoạt động cho các công ty trong danh mục đầu tư.

Mai Chi

Theo: Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ