Khi thời điểm kết thúc năm dương lịch đang dần đến, nhiều người tò mò muốn biết liệu các ngân hàng trung ương này sẽ chọn tăng lãi suất thêm lần nữa trong năm nay hay giữ nguyên lãi suất.
Trong khi đó, trong bài phát biểu gần đây tại Câu lạc bộ Kinh tế New York, Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), ông Jay Powell bày tỏ lo ngại lạm phát vẫn ở mức quá cao và báo hiệu khả năng tăng lãi suất nhiều hơn nếu nền kinh tế tiếp tục cho thấy sức mạnh bất ngờ hoặc nếu thị trường lao động hạ nhiệt chậm hơn mong đợi.
Trong khi lạm phát ở Mỹ cho thấy sự cải thiện trong những tháng hè năm nay, ông Powell cho rằng số liệu thống kê tháng 9 kém hứa hẹn hơn khá nhiều và thị trường lao động vẫn mạnh mẽ nhưng đang bắt đầu có một số dấu hiệu hạ nhiệt. Ông cũng lưu ý rằng mức tăng lương đang có xu hướng đi xuống, hướng tới mức cuối cùng sẽ ngang bằng với mức lạm phát là 2%.
Dưới đây một số số liệu thống kê kinh tế mà cả BoC và ECB sẽ xem xét khi nhóm họp trong tuần này và ý kiến của các chuyên gia về khả năng tăng lãi suất tiếp theo.
Ngân hàng Trung ương Canada
Trong cuộc họp gần đây nhất vào tháng 9, BoC đã tạm dừng lãi suất qua đêm ở mức 5%, điều mà thị trường mong đợi. BoC chỉ ra một số lý do, bao gồm cả việc sản xuất bất ngờ giảm 0,2% so với cùng kỳ trong quý II do tăng trưởng tín dụng tiêu dùng tạm ngưng lại và tổng cầu giảm, cho thấy sự khởi đầu của một cuộc suy thoái trong nền kinh tế.
Khả năng truyền tải chính sách tiền tệ chặt chẽ hơn trong thời gian dài hơn cũng khiến Hội đồng điều hành phải đánh giá tác động của lãi suất vay hiện tại đối với lạm phát và tổng cầu, đây là lý do dừng tăng lãi suất hơn nữa. Tuy nhiên, BoC cho biết, lãi suất có thể tăng nhiều hơn nếu xu hướng lạm phát duy trì trên mục tiêu 2% quá lâu.
Kể từ cuộc họp đó, một số dữ liệu đã được công bố có thể khiến BoC ủng hộ việc tạm dừng lãi suất lần nữa.
Vào cuối tháng 9, một báo cáo sơ bộ cho thấy rằng GDP tháng 8 có thể sẽ tăng 0,1%, với sự tăng trưởng trong các lĩnh vực thương mại bán buôn, tài chính và bảo hiểm phần nào bù đắp cho sự sụt giảm trong thương mại bán lẻ, sản xuất dầu khí và các lĩnh vực khác.
Tỷ lệ thất nghiệp của Canada ở mức 5,5% trong tháng 8 (tháng thứ ba liên tiếp), thấp hơn mức dự báo là 5,6%. Con số cho thấy thị trường lao động có sự chậm lại so với năm trước, mặc dù tỷ lệ thất nghiệp vẫn thấp hơn đáng kể so với mức trước đại dịch COVID - 19. Nền kinh tế Canada cũng có thêm 63.800 việc làm mới trong tháng 9, vượt xa ước tính thị trường về mức tăng 20.000 việc làm.
Tỷ lệ lạm phát hàng năm của Canada đã giảm xuống 3,8% trong tháng 9, từ mức 4% trong tháng 8, thấp hơn dự báo của các nhà phân tích (4%). Trong khi đó, tỷ lệ lạm phát cơ bản hằng năm giảm xuống 2,8% trong tháng 9 từ mức 3,3% trong tháng 8, mức thấp nhất kể từ tháng 6/2021.
Bất chấp thực tế là nền kinh tế đã hạ nhiệt, Ngân hàng Trung ương Canada tin tưởng rằng nước này sẽ tránh được một cuộc suy thoái sâu do thị trường lao động vẫn mạnh và lạm phát bắt đầu hạ nhiệt.
Theo khảo sát của các nhà kinh tế của Reuters, BoC có thể đã hoàn tất việc tăng lãi suất và sẽ giữ lãi suất ở mức 5% trong ít nhất 6 tháng tới. Phần lớn những người được hỏi kỳ vọng việc cắt giảm lãi suất sẽ được thực hiện vào quý II/2024 khi nền kinh tế chậm lại.
29 trong số 32 nhà kinh tế được khảo sát trong tuần trước dự đoán lãi suất qua đêm sẽ không thay đổi, vẫn ở mức 5%, trong khi 3 người còn lại dự đoán sẽ tăng 25 điểm cơ bản.
Ngân hàng trung ương châu Âu
Tháng trước, ECB đã chọn tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản lên 4,50% sau 9 lần tăng liên tiếp kể từ giữa năm ngoái.
Biên bản cuộc họp gần đây nhất cho thấy các thành viên của ECB đã bất đồng về việc có nên tăng lãi suất hay không và có nên tạm dừng chu kỳ thắt chặt hiện tại hay không.
Họ lo ngại việc dừng tăng lãi suất lần đầu tiên sau gần một năm tăng liên tục sẽ báo hiệu ECB đang mất quyết tâm và dẫn đến giả định chu kỳ thắt chặt sắp kết thúc, làm tăng nguy cơ lạm phát.
Trong tháng này, các nhà kinh tế tin rằng chu kỳ thắt chặt có thể kết thúc nếu tính đến dữ liệu gần đây. Câu hỏi bây giờ dường như là khi nào ECB sẽ thực hiện đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên.
Nền kinh tế khu vực đồng Euro tăng trưởng 0,5% trong quý II/2023 so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn một chút so với mức 0,6% dự kiến trong các ước tính trước đó và là tốc độ tồi tệ nhất kể từ đợt suy thoái được ghi nhận vào năm 2020 và quý I/2021. Dữ liệu mới nhất sẽ công bố ngày 31/10, còn dữ liệu cho đến nay dự kiến cho thấy mức giảm hàng năm khoảng 0,3% trong quý III này.
Lạm phát ở khu vực đồng Euro trong tháng 9 được xác nhận ở mức 4,3% so với cùng kỳ năm trước, giảm từ mức 5,2% trong tháng 8 và thấp nhất kể từ tháng 10/2021, do giá dịch vụ, hàng hóa công nghiệp phi năng lượng và thực phẩm, rượu và thuốc lá đều tăng ở tốc độ chậm. Trong khi đó, chi phí tiện ích cũng giảm hơn nữa. Tỷ lệ lạm phát cơ bản, không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng biến động, cũng được xác nhận ở mức 4,5% trong tháng 9, mức thấp nhất kể từ tháng 8/2022.
Cuối cùng, theo dự đoán của thị trường, tỷ lệ thất nghiệp được điều chỉnh theo mùa đã giảm xuống 6,4% trong tháng 8 từ mức điều chỉnh 6,5% trong tháng 7. Số người thất nghiệp giảm 107 nghìn người so với tháng trước xuống 10,856 triệu người.
Tất cả 85 nhà kinh tế trong cuộc thăm dò của Reuters đều thống nhất cho rằng ECB đã hoàn thành chu kỳ tăng lãi suất, nhưng họ cũng cảm thấy rằng ít nhất phải đến tháng 7 năm sau ECB mới bắt đầu cắt giảm lãi suất trong bối cảnh lạm phát cao kéo dài.
Hải Yến