Thủ tướng Phạm Minh Chính: Tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả

Đánh giá trên được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đưa ra tại cuộc họp với lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và lãnh đạo một số bộ, ngành về điều hành chính sách tiền tệ từ đầu năm đến nay, đề ra nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm, được tổ chức chiều ngày 5/8. Cùng tham dự cuộc họp có Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, lãnh đạo NHNN, Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính.

Phát biểu mở đầu cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, chính sách tiền tệ (CSTT) có vai trò hết sức quan trọng với sự phát triển của đất nước người dân và doanh nghiệp. Ngân hàng là huyết mạch của nền kinh tế, vì vậy, Chính phủ thường xuyên tổ chức họp về vấn đề này để bảo đảm CSTT thông suốt, hiệu quả cho sự phát triển chung, đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng, tài chính quốc gia.

Thủ tướng đề nghị, trong cuộc họp cần nhìn lại công tác điều hành CSTT linh hoạt, chủ động, hiệu quả, sát tình hình trong 7 tháng vừa qua đã đạt được kết quả ra sao? Cần điều chỉnh thay đổi như thế nào, cũng như đề nghị các cơ quan liên quan, cần phải nắm chắc tình hình diễn biến trong và ngoài nước nhằm đưa ra các giải pháp điều hành CSTT linh hoạt thì mới bảo đảm hiệu quả, thành công.

Thanh khoản hệ thống dồi dào, còn nhiều dư địa cho tăng trưởng tín dụng

Báo cáo tại cuộc họp, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết, trong 7 tháng năm 2024, bám sát chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã chủ động theo sát diễn biến kinh tế trong và ngoài nước để triển khai đồng bộ các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận tín dụng ngân hàng, phục hồi sản xuất, kinh doanh, tăng khả năng hấp thụ vốn, thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm an toàn hoạt động hệ thống tổ chức tín dụng.

NHNN đã điều hành hài hòa lãi suất, tỷ giá, đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ, ngoại tệ. Thực hiện phối hợp đồng bộ các công cụ, biện pháp CSTT để giảm bớt áp lực lên tỷ giá trong ngắn hạn, góp phần ổn định thị trường ngoại tệ, kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Đến ngày 31/7, tỷ giá trung tâm ở mức 24.255 đồng/USD, tăng 1,63% so với cuối năm 2023, mức trung bình thấp và ổn định so với các đồng tiền trong khu vực và trên thế giới.

Về lãi suất, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà cho biết, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành nhằm tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp; chỉ đạo TCTD tiếp tục tiết giảm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất cho vay. Trên cơ sở chỉ đạo điều hành của NHNN, mặt bằng lãi suất đã có xu hướng giảm mạnh, qua đó góp phần hỗ trợ nền kinh tế và hoạt động SXKD của doanh nghiệp, người dân.

"Lãi suất đối với các khoản vay mới và cũ tiếp tục giảm. Đến cuối tháng 6/2024, lãi suất cho vay bình quân ở mức 8,3%/năm, giảm 0,96% so cuối năm 2023. Lãi suất tiền gửi bình quân ở mức 3,59%/năm, giảm 1,08%/năm so cuối năm 2023", Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà báo cáo tại cuộc họp.

Về tín dụng, Phó Thống đốc cho hay, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống phục hồi từ cuối tháng 3 và tăng dần qua các tháng, cao hơn so với mức tăng cùng kỳ năm 2023, đến hết quý II/2024 đạt 6% theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Cuối tháng 7/2024, dư nợ tín dụng gần 14,33 triệu tỷ đồng, tăng 14,99% so với cùng kỳ 2023 và tăng 5,66% so với cuối năm 2023. Thanh khoản hệ thống dồi dào, còn nhiều dư địa cho tăng trưởng tín dụng, các TCTD sẵn sàng cung ứng vốn cho nền kinh tế và dự báo tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Trong khuôn khổ cuộc họp, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú báo cáo thêm về việc NHNN, các bộ, ngành, địa phương phối hợp triển khai các chương trình tín dụng ngành, lĩnh vực như: Chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư; Chương trình tín dụng 15.000 tỷ đồng lên 30.000 tỷ đồng cho vay lĩnh vực lâm sản, thủy sản và nhận được sự đồng thuận cao của các TCTD. Đến cuối tháng 6/2024, các NHTM đã giải ngân cho vay lĩnh vực lâm sản, thủy sản với doanh số lũy kế đạt khoảng 35.400 tỷ đồng, với gần 9.900 lượt khách hàng vay vốn, hoàn thành tổng doanh số cam kết cho vay của Chương trình.

Lý giải thêm về điều hành chính sách tiền tệ thời gian qua, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, với mục tiêu xác định từ năm 2023 là ưu tiên tăng trưởng kinh tế, điều hành CSTT chủ động linh hoạt với chính sách tài khóa mở rộng có trọng điểm. Thời gian qua, bám sát tinh thần này, NHNN đã chỉ đạo quyết liệt, vẫn chủ động giữ mặt bằng lãi suất giảm ngay cả khi lãi suất thế giới tăng cao nhằm tạo thuận lợi cho phát triển sản xuất kinh doanh trong nước.

Thống đốc cũng nhận định trong điều hành CSTT và hoạt động ngân hàng thì điều hành đồng bộ, hài hòa lãi suất và tỷ giá là rất khó, bởi hệ thống tỷ giá, tiền tệ thế giới luôn xuất hiện những biến cố khó lường. "Trong quá trình điều hành CSTT có lúc cần rất nhanh, có những lúc cần chậm, tùy thuộc vào những thay đổi và diễn biến thực tế của thị trường. Tuy nhiên, trong thời gian tới NHNN sẽ quyết tâm điều hành, làm tốt nhiệm vụ được giao", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh.

Điều hành chính sách tiền tệ tốt sẽ tạo thuận lợi, nền tảng cho phát triển đất nước nói chung, các ngành kinh tế nói riêng

Sau khi lắng nghe các ý kiến, phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh chính sách tiền tệ có vai trò hết sức quan trọng, hoạt động ngân hàng là huyết mạch của nền kinh tế; điều hành chính sách tiền tệ tốt sẽ tạo thuận lợi, nền tảng cho phát triển đất nước nói chung, các ngành kinh tế nói riêng.

Do đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thường xuyên tổ chức họp, làm việc với NHNN và các cơ quan liên quan để bảo đảm chính sách tiền tệ thông suốt, hiệu quả, phục vụ sự phát triển của đất nước, người dân, doanh nghiệp, không để xảy ra sai sót, ảnh hưởng kinh tế vĩ mô, sự phát triển chung, đồng thời bảo đảm sự an toàn hệ thống ngân hàng, tài chính quốc gia, nhất là khi tình hình có những biến động.

Thủ tướng đánh giá, tình hình thực tiễn thời gian qua cho thấy định hướng từ đầu năm của Chính phủ về "chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả" là cơ bản phù hợp và được NHNN tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, kết hợp hài hòa với các chính sách khác về tài khóa, thương mại, đầu tư, bất động sản…, góp phần cơ bản thực hiện được mục tiêu đã đề ra về ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng cả 3 khu vực, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm và có thặng dư.

Thủ tướng hoan nghênh, biểu dương nỗ lực, cố gắng của NHNN và cả hệ thống ngân hàng trong thực hiện chính sách tiền tệ, góp phần vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; cần tiếp tục phát huy và thúc đẩy hơn nữa trong thời gian tới.

Theo Thủ tướng, Việt Nam đang có nền tảng kinh tế vĩ mô tốt, các tổ chức tài chính thế giới đều dự báo triển vọng tích cực của kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động của hệ thống ngân hàng vẫn còn những khó khăn trước mắt và lâu dài khi áp lực lạm phát còn cao, mặt bằng lãi suất có xu hướng tăng, tăng trưởng tín dụng chưa đáp ứng được yêu cầu, nhu cầu vay vốn tăng cao vào cuối năm, nhu cầu ngoại tệ tăng, rủi ro từ căng thẳng địa chính trị trên thế giới…

Xác định thời gian tới tình hình còn nhiều khó khăn, thách thức hơn là cơ hội, thuận lợi, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan tiếp tục bám sát diễn biến, nắm chắc tình hình trong và ngoài nước; tìm ra, khai thác thời cơ và thuận lợi, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước; phản ứng chính sách phù hợp, kịp thời, hiệu quả, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội; kết hợp chặt chẽ chính sách tiền tệ với các chính sách khác để thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an ninh tiền tệ.

Về chính sách tiền tệ, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục nhất quán thực hiện theo Kết luận 64 của Trung ương về kinh tế - xã hội năm 2023-2024; điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách khác.

Cụ thể, điều hành tăng trưởng tín dụng khoảng 15%, tập trung cho các động lực tăng trưởng truyền thống và động lực tăng trưởng mới. Điều hành tỷ giá linh hoạt bằng các công cụ khác nhau. Tiếp tục chỉ đạo, vận động các ngân hàng tiết giảm chi phí, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để giảm lãi suất cho vay với các động lực tăng trưởng, các dự án hạ tầng; trong đó, các ngân hàng thương mại nhà nước tiên phong thực hiện "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ".

Đồng thời, điều hành nghiệp vụ thị trường mở phù hợp diễn biến thị trường. Điều hành linh hoạt, hài hòa, hợp lý, cân bằng giữa lãi suất và tỷ giá. Điều hành tín dụng phù hợp diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế; thu hồi chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng từ tổ chức tín dụng không sử dụng hết và bổ sung cho các tổ chức tín dụng có khả năng tăng trưởng. Tiếp tục theo dõi, đôn đốc các tổ chức tín dụng quyết liệt triển khai các chương trình ưu đãi. Đẩy mạnh chuyển đổi số ngân hàng, giảm chi phí, chống tiêu cực, làm lợi cho người dân.

Cùng với đó, tăng cường quản lý, kiểm soát thị trường vàng, ngoại tệ một cách căn cơ, bài bản. Đẩy mạnh xử lý nợ xấu, triển khai quyết liệt Đề án "Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025"; tập trung thực hiện có hiệu quả phương án xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém; triển khai cơ cấu lại các ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt theo chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền. Làm tốt hơn công tác thông tin, truyền thông, chú trọng truyền thông rõ ràng, minh bạch về các sản phẩm của các tổ chức tín dụng, nâng cao hiểu biết của người dân. Đẩy mạnh giám sát, kiểm tra, tăng cường công khai, minh bạch.

Thủ tướng hoan nghênh NHNN đề xuất tăng gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân lên 140 nghìn tỷ đồng với thời hạn cho vay tăng lên và lãi suất giảm đi; yêu cầu phải nghiên cứu điều kiện tiếp cận phù hợp, tìm cách làm bằng được gói tín dụng này vì đây là chính sách nhân văn, giúp những người khó khăn có chỗ ở.

Với các chính sách khác, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì thực hiện chính sách tài khóa theo hướng đẩy mạnh tăng thu, tiết kiệm chi, giảm phí, lệ phí, thuế VAT; đẩy mạnh đầu tư công, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư và kích hoạt mọi nguồn lực xã hội; phát hành trái phiếu Chính phủ với lãi suất giảm cho các công trình, dự án trọng điểm, các chương trình mục tiêu quốc gia…; đẩy mạnh phát triển, quyết tâm nâng cấp thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi; thúc đẩy thu thuế điện tử.

Về thương mại, đầu tư, Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Ngoại giao đẩy mạnh xuất khẩu, phấn đấu đạt kỷ lục xuất nhập khẩu khoảng 750 - 800 tỷ USD và xuất siêu trên 20 tỷ USD. Mở rộng thanh toán bằng đồng nội tệ với các nước. Thúc đẩy, kích thích tiêu dùng trong nước, phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, đẩy mạnh thương mại biên giới, khai thác hiệu quả các FTA đã ký và đàm phán, mở rộng các FTA mới. Thúc đẩy kinh tế đối ngoại, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng, nhất là thực phẩm Halal. Đẩy mạnh đầu tư (gồm đầu tư nhà nước, tư nhân, vốn ưu đãi ODA và đặc biệt là thu hút, giải ngân FDI). Triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các luật mới như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Các tổ chức tín dụng.

Thủ tướng nhấn mạnh: "tinh thần của cuộc họp là giữ gìn, phát huy và thúc đẩy hiệu quả những việc đã làm được trong điều hành chính sách tiền tệ và các chính sách khác, tin tưởng ngành Ngân hàng và các bộ, ngành đã làm tốt rồi phải làm tốt hơn nữa trong thời gian tới, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, phát triển đất nước nhanh, bền vững".