Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi)

Tại Kỳ họp thứ 6 (10/2023), Quốc hội đã thảo luận tại Tổ và Hội trường về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Ngay sau kỳ họp, Thường trực Ủy ban Xã hội đã chủ trì, phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để chỉnh lý dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); đồng thời, tổ chức các tọa đàm chuyên gia để cho ý kiến về một số nội dung lớn của dự thảo Luật, tổ chức các cuộc làm việc với các cơ quan có liên quan, gửi văn bản đề nghị Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các bộ, ngành có liên quan có ý kiến về nội dung tiếp thu, chỉnh lý sơ bộ.

Thường trực Ủy ban Xã hội thấy rằng, đây là dự án Luật rất khó, có nhiều nội dung phức tạp, chuyên môn sâu, mang tính xã hội cao, phải bảo đảm đồng thời tối ưu quyền lợi của người lao động trên cơ sở nguyên tắc đóng - hưởng và an toàn, cân đối, tăng trưởng quỹ bảo hiểm xã hội trong dài hạn.

Trong quá trình chỉnh lý dự thảo Luật, bên cạnh các các nội dung sửa đổi, bổ sung mà Chính phủ trình Quốc hội và vấn đề về kỹ thuật lập pháp, Thường trực Ủy ban nhận thấy, còn một số nội dung cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ hơn và có sự thống nhất giữa các cơ quan. Thường trực Ủy ban Xã hội đã phối hợp chặt chẽ với Thường trực Ủy ban Pháp luật, Hội đồng Dân tộc và các cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan về những nội dung lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật.

Theo đánh giá của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) về cơ bản đã bám sát, thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về cải cách bảo hiểm xã hội, đặc biệt là Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 về cải cách chính sách bảo hiểm hiểm xã hội.

Dự thảo chỉnh lý đã làm rõ hơn nhiều vấn đề, các nội dung được quy định dễ hiểu hơn, nhất là việc bổ sung 06 điều mới nhằm thúc đẩy việc thực hiện bảo hiểm xã hội qua hình thức giao dịch điện tử; tăng cường trách nhiệm của không chỉ cơ quan Bảo hiểm xã hội, Ủy ban nhân dân các cấp mà cả đối với các bộ, ngành, cơ quan có liên quan trong việc đôn đốc người sử dụng lao động thực hiện nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội góp phần hạn chế tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội; bổ sung quy định cơ chế đặc thù để góp phần bảo vệ quyền lợi của người lao động trong trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng bảo hiểm xã hội; cách thể hiện giữa các Chương trong dự thảo Luật mạch lạc hơn, thống nhất hơn.

Dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm có 10 chương với 142 điều, tăng 6 điều so với dự thảo Luật trình tại Kỳ họp 6.

Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, đây dự án Luật khó trong quá trình thiết kế các chính sách. Tại Kỳ họp thứ 6 có 148 lượt ý kiến đại biểu Quốc hội phát biểu tại Tổ và 27 lượt đại biểu phát biểu ý kiến phát biểu tại Hội trường, 08 đại biểu tranh luận và 07 đại biểu gửi ý kiến góp ý bằng văn bản về các nội dung của dự án Luật.

Hiện nay vẫn còn 6 vấn đề lớn trong việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), bao gồm: Về vấn đề hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người chưa đủ tuổi hưởng lương hưu, không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội, chưa đủ hai mươi năm đóng bảo hiểm xã hội và có yêu cầu nhận bảo hiểm xã hội một lần; Về tác động của cải cách chính sách tiền lương; Về tài chính bảo hiểm xã hội; Về tổ chức thực hiện bảo hiểm xã hội trên môi trường giao dịch điện tử; Về biện pháp xử lý chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc; Về Bảo hiểm hưu trí bổ sung.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết vẫn còn một số nội dung còn ý kiến khác nhau về quy định đối tượng là chủ hộ kinh doanh là đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc (điểm m khoản 1 Điều 3); Về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội (Điều 19); Về quản lý hoạt động đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội (Điều 118, 119 và 120). Ngoài gia, trong dự thảo Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn nêu 52 nội dung tiếp thu, giải trình, chỉnh lý; 16 nhóm nội dung mới so với Luật hiện hành.

Tại phiên họp, các đại biểu đã cho ý kiến, góp ý về những vấn đề lớn về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Theo dự kiến, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, Ủy ban Xã hội sẽ tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, trình cho ý kiến tại Hội nghị Đại biểu hoạt động chuyên trách trước khi trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 tới đây.