Hội nghị bộ trưởng lần thứ 12 là cơ hội dẫn đường cải cách WTO Khai mạc Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 12 và chương trình nghị sự nhiều khác biệt |
Ngày 17/6 theo giờ Geneva, các thành viên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đã kết thúc thành công Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 12 (MC12), đảm bảo các kết quả đàm phán đa phương về một loạt các sáng kiến thương mại quan trọng.
“Gói Geneva” khẳng định tầm quan trọng lịch sử của hệ thống thương mại đa phương và nhấn mạnh vai trò quan trọng của WTO trong việc giải quyết các vấn đề cấp bách nhất của thế giới, đặc biệt là vào thời điểm mà các giải pháp toàn cầu là quan trọng. Các cuộc đàm phán giữa các phái đoàn đã đưa ra "Gói Geneva", trong đó có một loạt các quyết định chưa từng có về trợ cấp thủy sản, ứng phó của WTO đối với các trường hợp khẩn cấp, bao gồm việc từ bỏ bằng sáng chế đối với vắc xin Covid-19, an toàn thực phẩm và nông nghiệp, và cải cách WTO.
Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala cho biết, gói các thỏa thuận đạt được sẽ tạo ra sự khác biệt đối với cuộc sống của mọi người trên thế giới. Kết quả cho thấy, trên thực tế, WTO có khả năng ứng phó với những tình huống khẩn cấp của thời đại và cho thế giới thấy rằng các thành viên WTO có thể xích lại gần nhau, vượt qua các đường đứt gãy về địa chính trị, để giải quyết các vấn đề của cộng đồng toàn cầu, đồng thời củng cố và phục hồi thể chế này. Đó là lý do để hy vọng rằng cạnh tranh chiến lược sẽ có thể tồn tại cùng với chiến lược ngày càng tăng sự hợp tác.
Bà Okonjo-Iweala cũng bày tỏ niềm tin rằng "thương mại là một phần của giải pháp cho các cuộc khủng hoảng của thời đại" và lưu ý rằng WTO "có thể và phải làm nhiều hơn nữa để giúp thế giới ứng phó với đại dịch, giải quyết các thách thức môi trường và thúc đẩy xã hội lớn hơn hòa nhập kinh tế".
Gói kết quả được các thành viên thông qua bao gồm tài liệu kết quả hội nghị, một gói về ứng phó của WTO đối với các trường hợp khẩn cấp, bao gồm: Tuyên bố của Bộ trưởng về Ứng phó khẩn cấp đối với An ninh lương thực; Quyết định của Bộ trưởng về mua thực phẩm của Chương trình lương thực thế giới (WFP); Miễn trừ các lệnh cấm hoặc hạn chế xuất khẩu; Tuyên bố của Bộ trưởng về ứng phó của WTO đối với đại dịch Covid-19 và chuẩn bị cho đại dịch tương lai; Quyết định của Bộ trưởng về Hiệp định Các khía cạnh liên quan đến thương mại của quyền sở hữu trí tuệ; Quyết định về tạm hoãn thương mại điện tử và chương trình làm việc; Hiệp định về Trợ cấp thủy sản.
Ngoài ra, các bộ trưởng đã thông qua hai quyết định về Chương trình làm việc đối với các nền kinh tế nhỏ và về các khiếu nại tình huống và không vi phạm TRIPS và Tuyên bố vệ sinh và kiểm dịch động thực vật cho Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12: Ứng phó với các thách thức SPS hiện đại.
Các bộ trưởng cũng nhất trí về một quy trình giải quyết các lời kêu gọi cải tổ WTO từ lâu. Tuyên bố Bộ trưởng cam kết các thành viên tham gia một quá trình mở, minh bạch và toàn diện do Đại hội đồng WTO giám sát, Hội đồng này sẽ xem xét các quyết định về cải cách để trình lên Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 13 (MC13).
Thừa nhận "tầm quan trọng sống còn của nông nghiệp", Tổng giám đốc WTO lưu ý rằng sự khác biệt về một số vấn đề, bao gồm cả việc dự trữ công cho mục đích an ninh lương thực, hỗ trợ trong nước, bông và tiếp cận thị trường có nghĩa là WTO không thể đạt được sự đồng thuận về một lộ trình mới cho công việc trong tương lai. Tuy nhiên, các thành viên nhận thấy một ý thức mới về mục đích: quyết tâm tiếp tục thực hiện trên cơ sở các nhiệm vụ hiện có, nhằm đạt được kết quả tích cực tại MC13.
Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 12 của WTO được tổ chức tại Geneva, Thụy Sĩ, từ ngày 12-17/6. Ban đầu dự kiến kết thúc vào ngày 15/6, nhưng cuộc họp cấp bộ trưởng cuối cùng được kéo dài thêm 2 ngày để có thêm thời gian đàm phán và đạt được các thỏa thuận. Hội nghị Bộ trưởng yêu cầu Đại hội đồng tổ chức tham vấn nhằm quyết định ngày và địa điểm tổ chức Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 13 (MC13).
Chủ tịch MC12 nhắc lại rằng, Quyết định về Chương trình làm việc Thương mại điện tử có ý nghĩa khi MC13 được tổ chức trước ngày 31/12/2023. Hai đề xuất của Cameroon và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã được ghi nhận để tổ chức cuộc họp cấp bộ trưởng.
Việt Dũng