Bài cuối: Cải thiện ‘mạch máu’ thanh khoản, để TTCK là kênh huy động vốn hàng đầu của kỷ nguyên mới

Khởi đầu kỷ nguyên mới, kỳ vọng thị trường phục hồi mạnh mẽ

Nửa sau năm 2024, Thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam chững lại so với sự sôi động hồi đầu năm, trong đó thanh khoản 6 tháng cuối năm giảm đến 29% so với nửa đầu 2024. Riêng tháng 12/2024 xuất hiện những phiên giao dịch có mức thanh khoản thấp hơn 10.000 tỷ dồng. Bước sang năm 2025 thanh khoản thị trường duy trì ở mức thấp, nhiều phiên chỉ đạt dưới 10.000 tỷ đồng.

Như Kinh tế Chứng khoán Việt Nam đã đề cập trong những bài viết trước, năm 2024 chỉ số Vn-Index chủ yếu đi ngang trong biên độ 100 điểm, thanh khoản về mức thấp ở nửa cuối năm 2024, đầu năm 2025 có nhiều nguyên nhân, trong đó có thách thức đến từ áp lực tỷ giá. Theo chuyên gia Trần Thị Khánh Hiền (Công ty Chứng khoán MB), đồng USD tăng sức mạnh trong trong bối cảnh Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) chậm chạp khởi động tiến trình cắt giảm lãi suất khi dòng tiền của nhà đầu tư nước ngoài rút ròng kỷ lục tại các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam.

Ông Phan Quốc Huỳnh, Phó chủ tịch Thường trực Hiệp hội Kinh doanh chứng khoán Việt Nam (VASB) cho rằng trong năm 2024, kinh tế vĩ mô Việt Nam phát triển ấn tượng với GDP tăng hơn 7%, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 15,08%, chính trị ổn định, niềm tin của người dân cao hơn bao giờ hết. Tuy vậy, TTCK bị ảnh hưởng bởi tỷ giá, điều chỉnh lãi suất của FED và khối ngoại bán ròng lớn. Điều này tác động đến tâm tý thị trường và tâm lý nhà đầu tư, dòng vốn vào chứng khoán thu hẹp dần khiến thanh khoản giảm mạnh. Trong khi đó, bất động sản, tiền số, hàng hóa và đặc biệt là vàng cực kỳ sôi động.

Phó chủ tịch thường trực VASB, ông Phan Quốc Huỳnh cho rằng TTCK Việt Nam năm 2025 sẽ có nhiều động lực để phát triển

Theo ông Phan Quốc Huỳnh, TTCK Việt Nam năm 2024 có hiện tượng đi ngược. Trong khi tại Mỹ và các nước trong khu vực đều tăng thì TTCK Việt Nam đi xuống. Tuy vậy, ông Huỳnh nhận định, TTCK Việt Nam năm 2025 sẽ có nhiều động lực để phát triển.

“Năm 2025, nền kinh tế được dự báo tiếp tục đà tăng trưởng, Chính phủ đặt mục tiêu GDP tăng 8%; nhiều dự án lớn triển khai, đặc biệt thị trường kỳ vọng được nâng hạng như Chiến lực phát triển TTCK đến năm 2030 đã đề ra… sẽ là những xung lực lớn để thị trường phục hồi. Tâm lý nhà đầu tư sẽ cải thiện, dòng tiền đổ vào chứng khoán tăng sẽ thúc đẩy thanh khoản cho thị trường”, ông Huỳnh nhận định.

Trao đổi với PV Kinh tế Chứng khoán Việt Nam, các chuyên gia đều chung nhận định, dù vẫn trầm lắng tháng đầu năm nhưng TTCK Việt Nam sẽ khởi sắc và phát triển trong năm 2025. Các chuyên gia đều đặt nềm tin năm 2025 sẽ là điểm khởi đầu cho một chu kỳ mới, khi TTCK phát triển ổn định và bền vững.

Theo Tiến sĩ Trần Thăng Long, Giám đốc Trung tâm phân tích nghiên cứu, Công ty CP Chứng khoán BIDV, cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy mà Đảng và Nhà nước đang triển khai cũng là động lực quan trọng tạo đà tâm lý tích cực để hoạt động niêm yết mới, chuyển sàn, cổ phần hóa DNNN có tín hiệu khởi sắc, gia tăng thêm hàng hóa mới cho thị trường.

“Năm 2025 được kỳ vọng là một năm sôi động trong hoạt động: (a) tăng vốn, (b) bán cổ phần chiến lược và (c) chuyển cổ phiếu đăng ký giao dịch từ sàn UPCoM lên niêm yết tại HOSE cũng như hoạt động niêm yết mới có tín hiệu lạc quan sau khi cơ quan quản lý ban hành văn bản quy phạm pháp luật mới trong hoạt động IPO (thu gọn quy trình). Đây là các cơ sở quan trọng để các nhà đầu tư có thêm các lựa chọn tối ưu trong bối cảnh triển vọng nâng hạng TTCK ngày một rõ nét.

Chúng tôi đánh giá thanh khoản sẽ cải thiện tích cực vào nửa cuối năm 2025 khi các chính sách hỗ trợ phát huy tác dụng tạo hiệu ứng lan tỏa và niềm tin nhà đầu tư được củng cố cùng đánh giá nâng hạng của FTSE dự kiến sẽ tích cực trong T09/2025. Tôi cho rằng giá trị giao dịch trung bình/phiên năm 2025 có thể đạt 23,126 tỷ đồng/phiên, tăng +10.2% so với 2024”, Tiến sĩ Trần Thăng Long nhận định.

Làn sóng đầu tư công với những dự án lớn sẽ tạo xung lực cho phát triển kinh tế

Bà Nguyễn Thị Mỹ Liên, Trưởng phòng Phân tích Công ty Chứng khoán Phú Hưng (PHS) cho rằng, năm 2025 sẽ là một năm bước ngoặt của TTCK Việt Nam. Thời gian qua, cơ quan quản lý đã cho thấy những quyết tâm trong vấn đề giải quyết bài toán nâng hạng thông qua việc sửa đổi Luật Chứng khoán. Để đạt được mục tiêu nâng hạng thị trường vào năm 2025 và thu hút mạnh mẽ dòng vốn quốc tế, bên cạnh việc kinh tế chung tăng trưởng tốt, Việt Nam cần tiếp tục cải thiện tính minh bạch, thanh khoản và cơ sở hạ tầng pháp lý. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để TTCK Việt Nam thu hút mạnh mẽ dòng vốn quốc tế, khẳng định vị thế trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Cải thiện ‘mạch máu’ thanh khoản là yếu tố cốt lõi của một thị trường bền vững

Ngày 29/12/2023, Chính phủ đã phê duyệt chiến lược phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đến năm 2030, với với tầm nhìn phát triển ổn định, an toàn, lành mạnh, hiệu quả và bền vững, nâng cao khả năng hội nhập quốc tế và trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế. Chiến lược đặt mục tiêu tăng trưởng cả về quy mô và chất lượng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, phát triển tài chính xanh, và nâng cao năng lực quản lý, giám sát thị trường theo chuẩn mực quốc tế.

Tiến sĩ Trần Thăng Long cho hay, trong chiến lược phát triển TTCK Việt Nam đến năm 2030, nội dung thanh khoản chưa được đề cập cụ thể tuy nhiên đây là yếu tố cần được chú ý để thị trường phát triển bền vững. Cải thiện thanh khoản không chỉ mang tính cấp bách mà còn đóng vai trò quyết định trong việc nâng cao vị thế của thị trường, thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước.

Thanh khoản nhóm ngành ngân hàng trong 10 phiên gần đây. Nguồn: Trung tâm Dữ liệu kinhtechungkhoan.vn

Chuyên gia này cho rằng, các giải pháp cải thiện thanh khoản cần được thực hiện đồng bộ và xuyên suốt. Trước hết, hoàn thiện khung pháp lý là nền tảng để thị trường hoạt động hiệu quả, minh bạch và bền vững. Việc sửa đổi Luật Chứng khoán, bổ sung quy định nâng cao tính minh bạch, và đơn giản hóa thủ tục hành chính không chỉ tháo gỡ vướng mắc mà còn đáp ứng các tiêu chuẩn nâng hạng thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, phát triển nguồn cung hàng hóa chất lượng, đặc biệt là các doanh nghiệp niêm yết uy tín với quản trị minh bạch và báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế (IFRS), sẽ thu hút dòng vốn lâu dài từ các nhà đầu tư tổ chức. Việc khuyến khích doanh nghiệp tham gia IPO, mở rộng room cho nhà đầu tư nước ngoài, và phân loại nhóm cổ phiếu niêm yết cũng là những bước đi cần thiết.

Ngoài ra, hỗ trợ nhà đầu tư trong và ngoài nước bằng các chính sách ưu đãi như miễn, giảm thuế, cải thiện quy trình giao dịch và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư sẽ góp phần thúc đẩy dòng vốn bền vững. Đặc biệt, việc quảng bá TTCK Việt Nam ra quốc tế và giải quyết điểm nghẽn nâng hạng thị trường sẽ nâng cao uy tín và sức hút vốn ngoại.

Tiến sỹ Dương Ngân Hà, Học viện Ngân hàng cho rằng, để cải thiện thanh khoản, thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quan trọng. Trước tiên, đẩy mạnh cổ phần hóa và thoái vốn tại các doanh nghiệp Nhà nước là bước đi chiến lược. Với giá trị vốn hóa lớn, việc cổ phần hóa đúng lộ trình sẽ tăng cung cổ phiếu, thu hút nhà đầu tư tổ chức, từ đó nâng cao giá trị vốn hóa và thanh khoản của thị trường.

Tiếp theo, cần tập trung vào việc nâng hạng thị trường chứng khoán, hướng đến mục tiêu này vào năm 2025. Điều này không chỉ tạo động lực thu hút dòng vốn ngoại mà còn thúc đẩy giao dịch sôi động hơn. Ngoài ra, việc khuyến khích các doanh nghiệp niêm yết cổ phiếu trên các Sở Giao dịch Chứng khoán (SGDCK) và chuyển sàn lên HOSE – nơi có thanh khoản cao nhất – sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận nhiều nhà đầu tư hơn, cải thiện khả năng giao dịch.

Dữ liệu về dòng tiền trên HOSE trong 1 tháng vừa qua. Nguồn: Trung tâm Dữ liệu kinhtechungkhoan.vn

Bên cạnh đó, cần nghiên cứu tăng tỷ lệ sở hữu của cổ đông nhỏ lẻ tại các doanh nghiệp niêm yết lên 15-25%, tương tự các thị trường lớn trên thế giới. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của cổ đông nhỏ mà còn hạn chế sự tập trung cổ phần vào một số ít cổ đông lớn. Những giải pháp này sẽ tạo nền tảng vững chắc để thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển mạnh mẽ và hội nhập quốc tế.

Trong Chiến lược phát triển TTCK đến 2030 được Chính phủ phê duyệt, nhiệm vụ thanh tra, giám sát, xử lý vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán được nêu ra như là một trong những giải pháp quan trọng cần thực hiện. Về nội dung này, ông Phan Quốc Huỳnh, Phó chủ tịch thường trực VASB cho biết, thời gian qua, UBCKNN và các cơ quan chức năng đã tăng cường các hoạt động giám sát, quản lý, phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm, không còn hiện tượng thao túng thị trường. Đây là hoạt động cần thiết để đảm bảo thị trường phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững như Chiến lực phát triển đã được Chính phủ phê duyệt.