"Bong bóng" chứng khoán đang phình to?

Trong khi phần lớn các lĩnh vực của nền kinh tế đang gặp khó khăn, thậm chí trở nên đình trệ thì chỉ số VN-Index lại liên tục phá kỷ lục mới. Dòng tiền đồ vào chứng khoán tăng mạnh và chưa có dấu hiệu dừng lại, nhất là từ phía nhóm nhà đầu tư cá nhân.

Mới nhất, câu chuyện mua bán chứng khoán trên sàn chủ yếu tại thị trường giao dịch thứ cấp khiến dòng tiền không đổ vào sản xuất kinh doanh đang được nhắc đến như một yếu tố tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Theo PGS. TS Phạm Thế Anh - Kinh tế trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), giao dịch trên thị trường chứng khoán không thuần tuý vào hoạt động sản xuất kinh doanh, chỉ có tiền từ thị trường sơ cấp khi phát hành chứng khoán tăng vốn mới đi vào doanh nghiệp. Phần còn lại là giao dịch thứ cấp mua đi bán lại trên sàn chứng khoán, hưởng chênh lệch giá.

Nếu như thị trường giao dịch thứ cấp lớn quá thì sẽ có biểu hiện của thị trường đầu cơ, là ngắn hạn, không bền vững. Đây là rủi ro của thị trường hiện nay. Dòng tiền nóng hay dòng tiền ngắn hạn sẽ đẩy giá của cổ phiếu vượt xa định giá cơ bản, giá trị thực của doanh nghiệp, tạo rủi ro.

Ông Anh cho rằng, nhóm cổ phiếu ngân hàng, chứng khoán,... đang là một trong những nhóm cổ phiếu nóng hiện nay.

Cùng với sự bứt phá của nhiều nhóm cổ phiếu trong thời gian gần đây, nhất là nhóm ngân hàng, mới nhất, một số công ty chứng khoán tăng mạnh mức định giá cổ phiếu ngân hàng (có cổ phiếu định giá tăng hơn 40% so với mức giá hiện tại), theo ông Phạm Thế Anh, định giá của các công ty chứng khoán thời điểm này thường không dựa trên yếu tố cơ bản của doanh nghiệp; khi thấy dòng tiền vào nhiều thì họ sẽ nâng P/E của thị trường lên. Khi kỳ vọng giá càng cao thì lượng tiền họ đẩy vào chứng khoán ngày càng nhiều, thúc đẩy giá cổ phiếu tăng.

Trả lời câu hỏi: "Đâu là sẽ là điểm dừng của giá cổ phiếu?", ông Thế Anh cho rằng, rất khó để nói về điểm dừng của giá cổ phiếu. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay, khi dịch COVID qua đi, việc các hoạt động sản xuất kinh doanh khôi phục trở lại có thể sẽ khiến dòng tiền rút ra khỏi chứng khoán và đầu tư vào nền kinh tế nhiều hơn. Thêm vào đó, lãi suất là một yếu tố quan trọng, khi lãi suất có dấu hiệu tăng trở lại thì thị trường sẽ nguội dần, bất kể thị trường nào cũng thế.

Với riêng nhóm cổ phiếu chứng khoán, ông Huỳnh Minh Tuấn – Giám đốc môi giới hội sở Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam đã có những lý giải về đà tăng của nhóm cổ phiếu này.

Theo ông Tuấn, một CTCK sẽ có 3 nguồn thu nhập chính đến từ: Phí giao dịch (trading fee); thu nhập từ lãi cho vay margin và hoạt động tự doanh. Ngoài ra sẽ có các nguồn thu nhập phụ trợ như tư vấn M&A, tư vấn niêm yết, tư vấn chuyển sàn,... nhưng không đáng kể; những nguồn thu nhập phụ này thông thường cũng sẽ được sử dụng trở lại cho hoạt động tự doanh.

Tác động tới 3 nguồn thu nhập của các CTCK rất rõ ràng. Nếu thị trường duy trì được thanh khoản và đà tăng tốt, cả 3 nguồn thu nhập trên sẽ tăng. Đó là lý do trong cuộc họp ĐHCĐ gần đây của SSI, Chủ tịch Nguyễn Duy Hưng đã thông báo một kế hoạch lợi nhuận lên đến 1.800 tỷ đồng trước thuế trong năm 2021, con số này thực ra vẫn ở mức khá thận trọng vì nếu thị trường duy trì thuận lợi thì lợi nhuận sẽ không chỉ dừng lại ở đó.

Tuy nhiên, không phải vì lý do trên mà có thể khẳng định rằng đầu tư nhóm cổ phiếu chứng khoán lúc này là an toàn.

Yến Thanh T/H

Theo Tạp chí Kinh tế Chứng khoán Việt Nam