Chiến sự Nga-Ukraine: “Pháo đài Avdiivka” của Ukraine bị công phá qua lời binh sĩ Nga

Sự yên tĩnh ở ngoại ô TP Donetsk đã kết thúc vào tháng 10/2023, khi Quân đội Nga hoàn thành việc luân chuyển lực lượng bí mật và triển khai phản công quy mô lớn. Mục tiêu chính là Avdiivka, một thành phố công nghiệp luyện than cốc với hệ thống công sự kiên cố đã được Ukraine xây dựng nhiều năm qua.

Từ “pháo đài” Avdiivka và các cứ điểm Pervomaiskoye và Nevelskoye, Ukraine thường xuyên pháo kích vào các khu vực vùng Donetsk, đặc biệt là thành phố thủ phủ cùng tên. Chính vì thế, việc nhổ “lưỡi dao” đâm sâu vào vùng Donbass này.

Cuộc chiến giành quyền kiểm soát Avdiivka thực tế không dễ dàng và đã được những binh sĩ Nga ở tiền tuyến kể lại với phóng viên chiến trường cách họ tiến lên phía trước bất chấp sự phòng thủ được tổ chức tốt của Ukraine tại cứ điểm kiên cố này.

Avdiiivka đang dần trở thành "Bakhmut thứ 2" đối với Ukraine. Ảnh: Getty.

Giữ bí mật là chìa khóa để sống sót

Cách xa đống đổ nát của một tòa nhà dân cư, giữa không gian xanh, một ánh sáng mờ ảo khó nhìn thấy lóe lên. Dưới căn hầm kiên cố, người lính Nga có thể tồn tại trước bất kỳ đợt pháo kích của đối phương từ Avdiivka.

Trong ánh sáng lờ mờ của đèn, các sĩ quan đang tranh thủ ngủ mỗi khi có thể. Họ thay phiên nhau làm nhiệm vụ, phối hợp bắn pháo và súng cối tự động. Mỗi người trong kíp chiến đấu đều đã thuộc khẩu lệnh chiến đấu. Ngay khi nghe khẩu lệnh: "chim bay ra khỏi "tổ", ám chỉ việc triển khai thiết bị bay không người lái tìm kiếm mục tiêu là mọi người chạy tới vị trí sẵn sàng chiến đấu. Ở phía bên kia là ngôi làng Nevelskoye, nơi Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 59 của Ukraine đã từ các bongkee kiên cố với pháo binh và cối hạng nặng hằng ngày dội xuống TP Donetsk và Staromikhailovka hàng tấn đạn pháo.

Ngôi làng Nevelskoye bị người dân địa phương bỏ hoang vào năm 2015, đã trở thành một trong những trung tâm phòng thủ quan trọng nhất của quân đội Ukraine ở hướng Avdiivka. Và họ hiện tại đang phải cố gắng tìm kiếm những căn hầm kiên cố nhất để tránh khỏi các đợt pháo kích dội bão lửa từ phía Nga. Trước khi tấn công, pháo binh và không quân chiến thuật Nga không chỉ phá hủy các công sự trên đường đi của những kẻ tấn công mà nói chung là bất kỳ hoạt động luân chuyển lực lượng của Ukraine bị phát hiện trong tầm ngắm đều “ăn đạn”.

Một sĩ quan của Lữ đoàn 110 của Quân đội Nga với biệt danh Samara cho biết: “Nhiệm vụ là ngăn chặn đối phương đưa lực lượng dự bị tới Avdeevka hoặc phản công nhằm vào bên sườn”.

“Suốt mùa hè, chúng tôi đã tiết kiệm đạn dược. Đạn được đã được chuyển đến các chiến trường có mức độ ưu tiên cao hơn. Nhưng hôm nay, chúng tôi đã được phép tạo ra cơn mưa đạn lên đầu chúng”, sĩ quan Samara nói.

Do yêu cầu nhiệm vụ, sĩ quan Samara không nói về vị trí chiến đấu của bản thân. Anh này chỉ tiết lộ, vào năm 2014, anh ta tham chiến với tư cách là một nhà báo, và 8 năm sau anh ta ra mặt trận với tư cách là tình nguyện viên.

“Đơn vị của chúng tôi có súng cối tự động, súng chống tăng và lựu pháo 122 mm. Bây giờ chúng tôi ép đối phương chìm sâu xuống hầm ở Nevelskoye”, sĩ quan Samara cho biết. Do đặc điểm địa hình bằng phẳng ở xung quanh Avdiivka nên cuộc chiến ở mặt trận này chủ yếu là pháo binh.

Trong nhiều năm qua, cả Nga và Ukraine đã xây dựng chiến hào dài hàng chục km, xây dựng mạng lưới hầm trú ẩn, vị trí hỏa lực và kho đạn nằm sâu dưới lòng đất. Tại trung tâm chỉ huy tiền phương, nơi sĩ quan Samara làm việc không khó để nhận ra những bản đồ địa hình với những chỉ thị pháo binh và mục tiêu chằng chịt. Tất cả mọi người lính đều làm việc tất bật khi cuộc chiến bắt đầu.

Trên bàn làm việc của sĩ quan trực, chỉ huy kíp chiến đấu có một máy tính xách tay, một số màn hình khổ rộng, cáp và hệ thống liên lạc kỹ thuật số được mã hóa. Anh ta quan sát chiến trường và hình ảnh từ UAV. Sau một ngụm trà nóng, khẩu lệnh được đưa ra: “Đông 50, Nam 20. Thêm nữa. Palych, khi đã sẵn sàng, hãy bắn một phát”. Sau đó, không khó để nghe thấy âm thanh của một viên đạn rời nòng và tiếng nổ vang lên ở đâu đó đằng xa.

Không chỉ nhìn hình ảnh trận địa qua UAV, sĩ quan Samara còn đến các khẩu đội chiến đấu để động viên và ghi nhận các yêu cầu của binh sĩ.

Tiền tuyến không yên tĩnh

Khi cuộc tấn công bắt đầu thì không ai còn được ngủ kể cả bên tấn công và bên phòng thủ. Những tiếng gần của đạn pháo rời nòng, cũng như tiếng xé gió của đạn rocket phóng từ mặt đất và từ máy bay chiến thuật. Bão lửa từ các đợt công kích trùm qua trận địa của phía Ukraine

Khoảng giữa trưa, khi tuyến phòng thủ đầu tiên của Lực lượng vũ trang Ukraine đã bị làm mềm thì các đợt tấn công bằng xe bọc thép hạng nặng, được bộ binh hỗ trợ, bắt đầu. Ở phía nam Avdeevka, trong khu vực Pervomaiskoye và Nevelskoye, Quân đội Ukraine bắt đầu triển khai lực lượng dự bị để ngăn chặn đợt tấn công của Quân đội Nga.

Sĩ quan Samara và cấp phó đơn vị có biệt danh Abbot nhận lệnh chi viện hỏa lực tối đa cho các đơn vị bộ binh tấn công. Họ nhanh chóng ra tiền tuyền trên một chiếc SUV bọc thép, nhưng vẫn lỗ chỗ vết đạn bắn.

“Chiếc xe liên tục bị ăn mảnh văng. Mới hôm nọ tôi bị trúng mìn cách đó vài mét. Chúng tôi sẽ lái xe nhanh nên mọi người hãy chuẩn bị sẵn sàng”, sĩ quan Samara hướng dẫn.

Chiếc xe lao dọc theo con đường đất dọc theo những đồn điền thưa thớt và những tàn tích công nghiệp của Avdiivka. Những tàn tích của thiết bị cháy thỉnh thoảng lóe lên bên đường. Kể cả khi di chuyển, mọi người trên xe đều cảnh giác, nhất là trên bầu trời vì UAV tự sát có thể xuất hiện bất cứ lúc nào.

“Vừa bắn xong chúng ta sẽ phải rời đi ngay lập tức! Hoặc trốn, tùy thuộc vào may mắn của bạn. Radar của đối phương tính toán hoạt động của pháo binh theo đúng nghĩa đen trong vài phút, truyền tọa độ cho các đơn vị UAV hoặc pháo binh để phản pháo. Và cuộc chiến lại bắt đầu”, sĩ quan Samara nói.

Các vị trí của đối phương ở Nevelskoye theo đường thẳng không quá vài km bãi đất trống. Chính vì thế, “ông cụ” pháo chống tăng MT-12 Rapier vẫn phát huy hiệu quả vai trò của nó. Bất kỳ phương tiện chiến đấu bộ binh, xe tải, súng hay vị trí hỏa lực của Ukraine bị phát hiện đều có thể bị phá hủy với 1 phát bắn chính xác.

Ụ pháo được binh sĩ gia cố nó bằng tà vẹt đường sắt, gỗ và tấm bê tông để vừa che giấu và hạn chế hỏa lực phản pháo. Nơi này liên tục được củng cố. Dưới tấm lưới nguy trạng, nửa tiểu đội đang khoét sâu vị trí này với xẻng và cuộc chim.

“Bảo quản súng, dỡ và chuẩn bị đạn pháo, ngụy trang, vô số vấn đề hằng ngày phát sinh. Tất cả đây là cuộc sống của chúng tôi trong chiến hào,” một quân nhân Nga nói và châm một điếu thuốc.

Mặc dù mệnh lệnh chiến đấu có thể đến bất cứ lúc nào, trong một giây hoặc vài chục giờ, nhưng điều quan trọng ở tiền tuyến là phải phân tán và không gây chú ý. Bất kỳ động tĩnh bất thường nào có thể phải trả giá bằng một đợt công kích từ UAV, pháo binh hoặc xe tăng từ phía Ukraine.

Hỏa lực pháo binh, UAV tự sát luôn là mối nguy thường trực đối với người lính trên chiến trường. Ảnh: RIAN.

Mỗi căn nhà là một pháo đài

Tại Avdiivka, mỗi căn nhà đều có thể trở thành một pháo đài và điều này hoàn toàn có lý do. Một tòa nhà đã bị pháo binh phá nát trong các trận chiến năm 2014-2015, nhưng tầng hầm vẫn sử dụng được. Trong chiến dịch công phá Avdiivka, nó được hoán cải thành vị trí bắn của hệ thống cối tự động 2B9 Vasilek và một số đơn vị bộ binh. Với khoảng cách tới tiền tuyến chỉ vài km, khẩu cối tự động luôn nhả đạn mỗi khi có yêu cầu.

Hầu hết quân nhân tại đây là tình nguyện viên. Họ đến từ Donetsk và nhiều khu vực trên khắp nước Nga. Mỗi người đều có nhiệm vụ khi “con quái vật” nặng nửa tấn hoạt động. Không ai rảnh rỗi ở đây.

“Trên cánh đồng trống trải, thứ này rất nguy hiểm dù không chính xác lắm. Mỗi viên đạn chứa hàng trăm viên bi thép có khả năng sát thương. Tốc độ bắn của khẩu cối lên tới 10 phát mỗi phút. Nếu có nhiều đạn dược, bạn có thể sắp xếp một ngày tận thế thực sự cho đối phương”, chỉ huy khẩu đội có biệt danh Ryzhiy chia sẻ.

Khẩu đội cối của Ryzhiy tỏ ra rất hiệu quả để ngăn chặn các đợt tấn công cấp tiểu đội và trung đội Ukraine từ phía Nevelskoy. Ngay khi có lệnh khai hỏa, các quân nhân chạy xuống chiến hào. Người cảnh giới ở cửa sổ, người bắt đầu cầm những băng đạn cối 82mm sẵn sàng nạp đạn. Với vóc người lực lượng, quân nhân biệt danh Mokhov giật mạnh dây cò để khẩu cối nhả đạn liên tục. 4 phát đạn cối rời nòng chói tai, sóng xung kích làm bụi bay khắp căn nhà.

“Đây là tất cả những gì tôi muốn truyền đạt tới cả người dân chúng tôi và người Ukraine. Bây giờ chúng tôi chỉ tiến hành các cuộc trò chuyện với họ bằng cách này”, quân nhân Mokhov nói một cách khô khan.

Trên khắp mặt trận Avdiivka dài cả trăm km, rất nhiều người lính vẫn đang làm công việc của mình trong lửa đạn. Cuộc chiến tại Avdiivka vẫn đang tiếp diễn theo cách người Nga muốn.