Chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 80 năm ra đời "Đề cương về văn hóa Việt Nam"

80 năm Đề cương về Văn hóa Việt Nam - Khởi nguồn và động lực phát triển

Chương trình do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, Ban Tuyên giáo Trung ương - Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp thực hiện nhân kỷ niệm 80 năm ra đời "Đề cương về Văn hóa Việt Nam" (1943-2023).

Tham dự chương trình có đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa.

Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Lê Quốc Minh, Phó trưởng ban Tuyên giáo T.Ư, Tổng biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thể thao-Du lịch; Trung tướng Trịnh Văn Quyết, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; và các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và đông đảo công chúng.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 80 năm ra đời "Đề cương về Văn hóa Việt Nam". (Ảnh: VGP)

Phát biểu tại Chương trình, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, văn hóa luôn là một dòng chảy liên tục, không ngừng nghỉ qua những thăng trầm lịch sử của mỗi dân tộc, mỗi quốc gia và cả nhân loại. Văn hóa là hồn cốt của mỗi dân tộc, là những giá trị vật chất, tinh thần mà dân tộc đó sáng tạo ra trong lịch sử.

Theo Thủ tướng, 80 năm trước, trong bối cảnh chế độ thực dân nửa phong kiến đang suy thoái trầm trọng, Đề cương về Văn hóa Việt Nam do Tổng Bí thư Trường Chinh khởi thảo, được Ban Thường vụ Trung ương Đảng thông qua vào tháng 2/1943, là Văn kiện chính thức đầu tiên của Đảng ta về văn hóa. Đề cương thể hiện tầm vóc tư tưởng chính trị của Đảng trong việc xác định vị trí đặc biệt quan trọng của văn hóa trong cuộc đấu tranh "phản đế", "phản phong", đẩy mạnh cách mạng giải phóng dân tộc, lật đổ chế độ phát xít, thực dân, phong kiến tay sai, xóa bỏ mọi áp bức bất công, giành chính quyền về tay nhân dân.

Những tư tưởng lớn, dân tộc, khoa học, đại chúng, với tinh thần cách mạng mạnh mẽ, đột phá, tính nhân văn sâu sắc trong Đề cương đã thổi một luồng gió mới có tác dụng thức tỉnh, thu hút, tập hợp đội ngũ các nhà văn hóa, trí thức, văn nghệ sĩ và đông đảo quần chúng nhân dân.

80 năm qua, như sợi chỉ đỏ xuyên suốt, với ba nguyên tắc "dân tộc", "đại chúng", "khoa học", Đề cương về văn hóa Việt Nam tiếp tục được Đảng ta vận dụng linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả, phù hợp với thực tiễn Việt Nam để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tư tưởng lý luận của Đề cương được thể hiện xuyên suốt trong các văn kiện của Đảng; đặc biệt là trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa VIII về xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 9 khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

Trên cơ sở đó, Nhà nước đã cụ thể hóa, ban hành và triển khai hiệu quả nhiều văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách để phát triển văn hóa, phục vụ thiết thực công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế.

Chương trình khẳng định thành tựu mà văn hóa Việt Nam đã đạt được dưới ánh sáng của bản Đề cương và đường lối văn hóa của Đảng. (Ảnh: VGP)

Chương trình gồm 3 chương: Chương 1 với chủ đề "Văn hóa soi đường cho quốc dân đi", với các liên khúc như: Làng tôi, Cờ Việt Minh, Ngọn đuốc soi đường, Lá cờ Đảng, Đoàn lữ nhạc tái hiện bối cảnh lịch sử trước khi ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam với hình ảnh người công nhân, nông dân, tiểu tư sản, trí thức... rơi vào cảnh bế tắc, bần cùng khi mâu thuẫn gay gắt với thực dân Pháp và phát xít Nhật. Khao khát độc lập dân tộc và tự do dân chủ trở thành nhu cầu của mỗi người dân Việt Nam.

Chương 2 với chủ đề "Văn hóa kháng chiến, kháng chiến văn hóa" với các ca khúc và liên khúc như: Biết ơn cụ Hồ Chí Minh, Người Hà Nội, Sông Lô, Tiến về Sài Gòn, Đất nước trọn niềm vui, Bước chân trên dải Trường Sơn, Hò kéo pháo, Câu hò bên bến Hiền Lương, Giải phóng Điện Biên, tái hiện tinh thần khẩu hiệu này của Chủ tịch Hồ Chí Minh, động lực để huy động mọi nguồn lực dưới sự lãnh đạo của Đảng trong thời kỳ 1940 - 1975, góp phần phát huy vai trò của văn hóa Việt Nam vừa kiến quốc, vừa kháng chiến.

Huy động được binh chủng, các lực lượng làm công tác văn hóa toàn dân tham gia vào 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, tạo nên chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng năm 1954, đại thắng mùa xuân năm 1975. Khán giả được nghe lại những ca khúc, giai điệu hào hùng do các ca sĩ Trọng Tấn, Viết Danh, Đức Tuấn, Thu An thể hiện.

Chương 3 với chủ đề "...Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, Văn hóa còn thì dân tộc còn" với các liên khúc như: Văn hóa trường tồn cùng dân tộc, Tôi tự hào là tương lai Việt Nam, Việt Nam ơi ta bước tiếp, với phần thể hiện của NSND Quốc Hưng, Thu Hằng, Đinh Trang, Hoàng Tùng như một lời khẳng định 80 năm qua, những tư tưởng của Đề cương về văn hóa Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị.

Một dân tộc anh hùng đã vượt qua mọi thử thách, chông gai; một dân tộc yêu chuộng hòa bình, độc lập tự do và khát vọng dựng xây đất nước phồn vinh, hạnh phúc.