Năm 2024 chứng kiến sự bứt phá mạnh mẽ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) Việt Nam sau hai năm suy giảm liên tiếp. Theo số liệu sơ bộ, tổng giá trị phát hành mới trái phiếu doanh nghiệp đạt khoảng 442 nghìn tỷ đồng tính đến ngày 26/12/2024, tăng 26% so với năm 2023. Con số này dự kiến sẽ đạt 500 nghìn tỷ đồng vào cuối năm, theo FiinRatings.
Năm 2024 ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc, chỉ xếp sau năm "đỉnh cao" 2021 với giá trị phát hành mới đạt 623,6 nghìn tỷ đồng. Cao hơn cả năm đầu khởi phát “giai đoạn nóng” của thị trường TPDN năm 2019 (319,9 nghìn tỷ đồng).
 |
| Tổng giá trị phát hành mới trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 ghi nhận phục hồi mạnh |
Sự phục hồi này thể hiện tín hiệu tích cực từ thị trường, không chỉ ở quy mô phát hành mà còn ở sự đa dạng hóa ngành nghề. Các doanh nghiệp phát hành trái phiếu ngày càng phong phú, bao gồm cả nhóm ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, HDBank, SeABank và các doanh nghiệp phi tài chính như Vinpearl, BIM Land, BIWASE.
Trong năm, trái phiếu phát hành riêng lẻ chiếm tỷ trọng lớn, với 396,7 nghìn tỷ đồng, tăng 33,6% so với năm 2023. Trái phiếu ngân hàng tiếp tục dẫn đầu, chiếm tới 67-70% tổng giá trị phát hành.
Mặc dù thị trường phát hành mới tăng trưởng, áp lực từ trái phiếu đáo hạn vẫn đáng kể. Theo Bộ Tài chính, năm 2024 ghi nhận 187 nghìn tỷ đồng trái phiếu được mua lại trước hạn, giảm 24,7% so với năm 2023.
Tuy nhiên, khoảng 105 nghìn tỷ đồng trái phiếu thuộc nhóm bất động sản nhà ở sẽ đáo hạn trong năm 2025, chiếm 45% tổng giá trị đáo hạn, trong đó ước tính 21 nghìn tỷ đồng có nguy cơ chậm trả nợ gốc.
Số liệu từ VIS Rating cho thấy, tính đến tháng 11/2024, có 43 trái phiếu chậm trả gốc/lãi lần đầu, với tổng giá trị 23,2 nghìn tỷ đồng, giảm mạnh so với con số 144,3 nghìn tỷ đồng của năm 2023. Nhóm năng lượng và bất động sản nhà ở vẫn có tỷ lệ chậm trả cao nhất, lần lượt là 44% và 60% tổng lượng trái phiếu chậm trả.
 |
Theo VIS Rating, trong vòng 12 tháng tới, có khoảng 105 nghìn tỷ đồng trái phiếu đáo hạn thuộc nhóm ngành Bất động sản nhà ở, chiếm 45% tổng giá trị trái phiếu đáo hạn. Trong số này, ước tính có khoảng 21 nghìn tỷ đồng trái phiếu có nguy cơ chậm trả nợ gốc.
Trong năm 2024, Nghị định 08/2023 cho phép doanh nghiệp đàm phán gia hạn thời gian thanh toán đã giúp giảm bớt áp lực đáo hạn. Một số doanh nghiệp lớn đã tích cực tái cấu trúc nợ trái phiếu, như Novaland với kế hoạch mua lại trước hạn 20 lô trái phiếu trị giá 7.000 tỷ đồng.
Đáng chú ý, Novaland vừa có Nghị quyết về việc điều chỉnh giá chuyển đổi lô trái phiếu trị giá 300 triệu USD xuống còn 36.000 đồng/cổ phiếu, giảm 10% so với mức ban đầu, cao hơn nhiều so với thị giá mở ra cơ hội củng cố niềm tin từ trái chủ và nhà đầu tư.
Theo các chuyên gia, áp lực đáo hạn trái phiếu sẽ gia tăng mạnh trong năm 2025, đặc biệt từ quý II khi Nghị định 08/2023 hết hiệu lực. Dự kiến, quý III/2025 sẽ là giai đoạn đỉnh điểm với khoảng 70 nghìn tỷ đồng trái phiếu đáo hạn, gấp 1,6 lần so với cùng kỳ năm trước.
Việc tái cơ cấu và trả nợ trái phiếu sẽ tiếp tục là thách thức lớn đối với doanh nghiệp. Tuy nhiên, với nền lãi suất thấp và thị trường trái phiếu thứ cấp dần ổn định, các chuyên gia kỳ vọng thị trường sẽ duy trì đà phục hồi, mở ra cơ hội tái cấu trúc bền vững hơn.
 | Top ngân hàng phát hành trái phiếu lãi suất cao cuối năm 2024 Thị trường trái phiếu ngân hàng cuối năm 2024 sôi động với hàng loạt đợt phát hành. BVBank, VietinBank, VIB, MSB cùng nhiều ngân hàng ... |
 | Xếp hạng tín nhiệm là điều kiện bắt buộc đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu? Thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, nhưng cũng đối mặt nhiều thách thức. Dự thảo sửa đổi ... |
 | Thị trường trái phiếu doanh nghiệp: Phục hồi mạnh nhưng đối mặt áp lực đáo hạn Thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 ghi nhận sự phục hồi ấn tượng với giá trị giao dịch bình quân phiên tăng 77% ... |
Đức Anh
