Cổ phiếu nào hưởng lợi từ diễn biến căng thẳng Nga – Ukraine?

Nhóm dầu khí hưởng lợi từ giá dầu tăng

Nga là quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ 3 thế giới sau UAE và Ả-rập Xê-út, với tổng sản lượng xuất khẩu dầu mỏ đạt khoảng 10 triệu thùng/ngày. Sự gián đoạn trong các chuyến dầu từ Nga tới các đường ống ở châu Âu sẽ ảnh hưởng tới nguồn cung năng lượng toàn cầu. Mặt khác, phía Mỹ đang lên kế hoạch ứng phó bằng cách xả kho dự trữ dầu, nhằm khắc phục nguồn cung trong ngắn hạn. Tuy nhiên, các chuyên gia của BSC cho rằng, đây chỉ là biện pháp tạm thời, và khó có thể duy trì trong thời gian dài. Do đó, giá dầu sẽ khó có thể điều chỉnh giảm, và sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao trong thời gian tới. 

Giá dầu duy trì ở mức cao, nhìn chung sẽ tác động khả quan lên nhóm ngành dầu khí. Trong đó đối với nhóm thượng nguồn, BSC kỳ vọng các dự án thăm dò, khai thác sẽ sôi động trở lại nhờ nhu cầu khai thác tăng, và các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ khoan, xây lắp giàn khoan, kho nổi như PVS và PVD dự kiến có được các hợp đồng mới với giá trị cao hơn. 

Đối với nhóm trung nguồn, nhu cầu vận tải dầu năm 2022 dự kiến sẽ gia tăng khi nhu cầu tiêu thụ sản phẩm hóa dầu từ các dự án Dung Quất, Nghi Sơn hồi phục. Ngoài ra, nhu cầu nhập khẩu LNG sẽ tiếp tục thúc đẩy việc xây dựng hệ thống kho chứa. Tổng công ty cổ phần Vận tải Dầu khí (PVT) hiện chiếm toàn bộ thị phần vận tải dầu thô và LPG trong nước, còn Tổng công ty Khí Việt Nam - CTCP (GAS) đang đầu tư vào các dự án LNG Thị Vải giai đoạn 2 và LNG Sơn Mỹ giai đoạn 1 nhiều tiềm năng trong thời gian tới. 

Đối với nhóm hạ nguồn, BSC khuyến nghị khả quan đối với cổ phiếu Tập đoàn Xăng Dầu Việt Nam (PLX), Tổng công ty Dầu Việt Nam - CTCP (OIL) nhờ kỳ vọng sản lượng xăng dầu phục hồi cùng giá bán tăng, và triển vọng thoái vốn tại PGBank. Bên cạnh đó, CTCP Lọc hóa Dầu Bình Sơn (BSR) cũng sẽ được hưởng lợi nhờ chênh lệch giữa giá sản phẩm và giá dầu thô nguyên liệu tăng, giúp cải thiện lợi nhuận. 

Nguồn cung phân bón thiếu hụt nghiêm trọng, sản lượng xuất khẩu và giá bán tiếp tục duy trì ở mức cao

Đối với ngành phân bón, động thái cấm xuất khẩu Amoni nitrat (NH4NO3) của Nga có thể đẩy giá phân đạm trên toàn cầu tiếp tục tăng. Hiện nay, sản lượng Amoni nitrat xuất khẩu của Nga đạt khoảng 15 triệu tấn/năm, chiếm 75% nguồn cung toàn thế giới. Bên cạnh đó, Trung Quốc vẫn duy trì chính sách hạn chế xuất khẩu phân bón nhằm đảm bảo nguồn cung nội địa, trong bối cảnh thiếu hụt năng lượng và chi phí nguyên liệu đầu vào (khí, than) tăng cao. Điều này sẽ khiến tình trạng thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng thêm, và đẩy giá các loại phân bón tiếp tục duy trì ở mức cao. 

Do đó, BSC khuyến nghị khả quan đối với cổ phiếu Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí - CTCP (DPM) và CTCP Phân bón Dầu khí Cà Mau (DCM), nhờ kỳ vọng sản lượng xuất khẩu phân bón tăng cùng giá bán tiếp tục duy trì ở mức cao. 

Ngành thép hứa hẹn xuất khẩu sang EU 

Nga đang xếp thứ 2 về xuất khẩu thép vào EU, sau Thổ Nhĩ Kỳ. Với tỷ trọng khoảng 14,1% đối với thép dẹt và 19% đối với thép dài. 

Tỷ trọng xuất khẩu vào EU của một số bên liên quan bao gồm Ukraine là 8% thép dẹt và 7.4% thép dài; Belarus là 14,4% thép dài; Trung Quốc là 5,7% thép dẹt và 5,8% thép dài 

Nếu lượng xuất khẩu này bị cắt giảm do cấm vận thì sẽ tạo cơ hội cho các nhà xuất khẩu khác vào thị trường này, đặc biệt với nhóm tôn mạ hiện đang xuất nhiều sang thị trường này như CTCP Thép Nam Kim (NKG) hay CTCP Tập đoàn Hòa Phát (HPG). Hiện tại HPG không xuất nhiều thép xây dựng sang EU. 

BSC có quan điểm khả quan đối với cổ phiếu của các công ty xuất khẩu thép lớn, đặc biệt là nhóm tôn mạ có xuất khẩu vào EU do có thể hưởng lợi nếu EU cắt giảm nhập khẩu thép từ Nga và Belarus, Ukraine không duy trì sản xuất được do chiến tranh. Điểm cần lưu ý, EU vẫn áp hạn ngạch nhập khẩu (quá 3% sẽ tăng bước thuế) lên các quốc gia xuất khẩu vào đây, hiện Việt Nam đang chiếm tỷ trọng 2% nhập khẩu thép dẹt của khối này. 

Chăn nuôi gặp khó khi giá nguyên liệu thức ăn neo cao

Nga và Ukraine lần lượt là hai nước xuất khẩu lúa mì thứ nhất là thứ ba thế giới, cả hai nước chiếm gần 1/3 thương mại thế giới về lúa mì khiến giá lúa mì tăng 17,8% so với thời điểm trước chiến tranh. Ngoài ra, Ukraine cũng đứng thứ tư trong số các nước xuất khẩu ngô, chiếm 22% kinh ngạch thương mại thế giới của nông sản này khiến giá của sản phẩm ngô tăng 8,4% so với giai đoạn trước sự kiện này.

BSC đánh giá sự kiện chiến tranh giữa Nga và Ukranie sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhóm ngành chăn nuôi khi giá nguyên vật liệu thức ăn chăn nuôi tiếp tục tăng cao trong khi đặc thù ngành khó có thể chuyển mức tăng chi phí vào giá bán. Một số cổ phiếu có thể bị ảnh hưởng là CTCP Tập đoàn Dabaco Việt Nam (DBC), Tổng công ty Chăn nuôi Việt Nam - CTCP (VLC). 

Quỳnh Dương

Theo Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ