Những “cá tính” nổi bật trong làng ngân hàng
Cổ phiếu ngân hàng từ lâu đã là “món khoái khẩu” của nhiều nhà đầu tư nhờ đặc tính lợi nhuận ổn định, giá hợp lý và xu hướng hưởng lợi sớm khi kinh tế tăng trưởng. Nhưng trong bối cảnh thị trường hiện nay đầy biến động, giữa hàng loạt cái tên như MBB, TCB, ACB, VPB, STB và VCB – đâu mới là lựa chọn thực sự an toàn và xứng đáng để đồng hành lâu dài?
Nếu xem đầu tư vào cổ phiếu ngân hàng như việc chọn một người bạn đồng hành, thì mỗi cái tên trên sàn đều mang một “cá tính” riêng biệt và ẩn chứa cả điểm mạnh lẫn điểm yếu.
Techcombank (TCB) là mẫu hình “học sinh giỏi” với thành tích nổi trội: tỷ lệ nợ xấu chỉ 1,17% tính đến cuối quý 1/2025, CASA lên đến 35%, tỷ lệ an toàn vốn ở mức 15,3%. Ngân hàng này còn đặt tham vọng lớn, hướng tới vốn hóa 20 tỷ USD và niêm yết Techcombank Securities với định giá 5 tỷ USD. Tuy nhiên, TCB lại có một điểm yếu tiềm tàng – sở hữu danh mục trái phiếu doanh nghiệp trị giá 42.000 tỷ đồng, tập trung nhiều vào lĩnh vực bất động sản, mà điển hình là Vinhomes. Khi thị trường địa ốc lao dốc, đây có thể là tín hiệu ảnh hưởng lớn đến ngân hàng.
MBBank (MBB) lại giống như một người chơi chiến lược, nỗ lực cân bằng giữa tăng trưởng và quản trị rủi ro. Ngân hàng này duy trì mức cổ tức hấp dẫn 35%, đồng thời lên kế hoạch mua lại 100 triệu cổ phiếu quỹ để hỗ trợ giá. Dù vậy, MBB cũng không tránh khỏi rủi ro khi danh mục cho vay vẫn có mặt các tên tuổi bất động sản như Novaland, Nam Long hay DIG.
ACB là hiện thân của sự thận trọng và kỷ luật. Không đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp, không cấp tín dụng cho các đại dự án bất động sản, ACB được xem là một trong số ít các ngân hàng giữ vững “phòng tuyến an toàn” trước các cú sốc thị trường. Tuy nhiên, chính sự chọn lọc quá kỹ càng này khiến tăng trưởng của ACB chậm hơn trong những giai đoạn thị trường sôi động.
VPBank (VPB) là một “tay chơi liều lĩnh” đúng nghĩa. Đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng tín dụng từ 20% - 25%, đồng thời đa dạng hóa nguồn huy động với mức tăng kỳ vọng trên 30%. Với mục tiêu này, lợi nhuận năm 2025 của ngân hàng có thể đạt 24.000 - 25.000 tỷ đồng, tăng từ 20% - 25%. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ xấu lên tới 4,47% cùng khoản phải thu lên tới 42.000 tỷ đồng lại là điểm tối.
Vietcombank (VCB) – “ông lớn cẩn trọng” luôn được thị trường mặc định là lựa chọn an toàn. Với chất lượng tài sản tốt, ít dính líu đến trái phiếu doanh nghiệp hay bất động sản, cùng hậu thuẫn mạnh khi là ngân hàng quốc doanh, VCB là lựa chọn yêu thích của nhà đầu tư ưa phòng thủ. Song, mức độ phụ thuộc lớn vào khối FDI (chiếm 40% tổng vốn huy động) cũng khiến VCB đối diện rủi ro nếu xuất khẩu bị siết do chính sách thuế từ Mỹ.
Sacombank (STB) là câu chuyện tái cơ cấu điển hình của ngành ngân hàng. Đấu giá thành công KCN Phong Phú, lên kế hoạch trả cổ tức sau 10 năm và đang nỗ lực xử lý toàn bộ 604 triệu cổ phiếu thuộc sở hữu VAMC – STB là cái tên đáng quan sát với kỳ vọng “hồi sinh”. Nhưng như mọi canh bạc tái cấu trúc, không ai chắc chắn người hưởng lợi cuối cùng là cổ đông hay một bên khác.
Đi sâu vào chất lượng – đừng bị đánh lừa bởi bề nổi
Các báo cáo tài chính có thể rất “bóng bẩy”, nhưng nhà đầu tư khôn ngoan cần nhìn sâu hơn. Có hai yếu tố then chốt để đánh giá sức khỏe thực sự của ngân hàng:
1. Họ đang cho ai vay tiền?
Đây là điểm phân hóa rõ rệt. ACB và VCB gần như không nằm trong danh sách các ngân hàng cấp tín dụng lớn cho các doanh nghiệp bất động sản. Trong khi đó, TCB, VPB và MBB lại là chủ nợ lớn của nhiều công ty như Nova, Vinhomes, DIG… Đây là nhóm chịu tác động trực tiếp nếu khối bất động sản không thể phục hồi.
2. Chất lượng tài sản thế chấp
Không chỉ là nhà đất hay máy móc, hiện nay nhiều ngân hàng chấp nhận cả... cổ phiếu làm tài sản đảm bảo. Vấn đề nằm ở chỗ, khi thị trường chứng khoán rơi mạnh, những tài sản này có thể "bốc hơi" chỉ sau một đêm. Điều đó khiến bảng cân đối kế toán trở nên mong manh hơn tưởng tượng.
Lựa chọn nào cho nhà đầu tư trong thời điểm này?
Nếu bạn ưu tiên sự an toàn, ACB và VCB là hai cái tên sáng giá nhờ tư duy quản trị rủi ro chặt chẽ và không bị cuốn vào các lĩnh vực rủi ro cao.
Nếu bạn chấp nhận rủi ro để tìm cơ hội tăng trưởng, TCB và VPB có thể mang lại biên lợi nhuận cao hơn, nhưng cần cẩn trọng với sức khỏe của thị trường bất động sản.
Nếu bạn muốn cân bằng giữa tăng trưởng và phòng thủ, MBB là lựa chọn có tiềm năng nhờ chính sách cổ tức hấp dẫn và định hướng tăng vốn hóa hợp lý.
STB là trường hợp đặc biệt – dành cho những ai tin vào “kịch bản lội ngược dòng” và sẵn sàng chờ đợi dài hạn với rủi ro không nhỏ.
Đầu tư là chọn người đồng hành, không phải chạy theo đám đông
Một cổ phiếu ngân hàng tốt không chỉ nằm ở con số lợi nhuận. Điều quan trọng hơn là phong cách vận hành: ai quản trị rủi ro tốt, ai tránh được cạm bẫy tăng trưởng nóng, ai chuẩn bị được bộ đệm khi thị trường đổi chiều?
Trong bối cảnh hiện nay, nhà đầu tư cần tỉnh táo để tránh bị hút vào những "ánh đèn sân khấu", mà quên mất nền móng phía sau có vững hay không.
Và hãy nhớ: không chỉ nên hỏi ngân hàng nào tốt?, mà quan trọng hơn là thời điểm nào phù hợp để mua ngân hàng tốt đó?
