Kỷ nguyên số bùng nổ đã vẽ nên bức tranh hoàn toàn mới cho thế giới hiện đại, nơi mà Internet và các thiết bị thông minh len lỏi vào mọi ngóc ngách cuộc sống, biến đổi cách thức giao tiếp, học tập, làm việc và giải trí. Nổi bật trong bức tranh ấy là sự bùng nổ của mạng xã hội - công cụ kết nối con người và truyền tải thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Theo báo cáo Digital 2024, hơn 5 tỷ người trên hành tinh này, tương đương 62,3% dân số toàn cầu đang tham gia vào các cộng đồng mạng, biến nó thành một vũ trụ kết nối khổng lồ. Các mạng xã hội như Facebook, Zalo, TikTok, Instagram,... - những cái tên không còn xa lạ với bất kỳ ai, đã trở thành nơi con người kết nối, chia sẻ, học hỏi và giải trí.
Các nền tảng mạng xã hội đã thay đổi cách thức các nhà lãnh đạo cấp cao trên thế giới thực hiện hoạt động lãnh đạo và định vị hình ảnh quốc gia. Tại Hoa Kỳ, các cựu Tổng thống Mỹ như Barack Obama, Donald Trump đều là những nhân vật có sức ảnh hưởng mạnh mẽ trên mạng xã hội. Trong thời gian còn giữ chức vụ, những bài đăng trên Twitter của ông Obama thường thu hút sự quan tâm lớn, như bài viết về vấn đề phân biệt chủng tộc năm 2017 đã nhận được 4,6 triệu lượt thích và 1,7 triệu lượt chia sẻ. Cựu tổng thống Donald Trump cũng tận dụng mạng xã hội một cách hiệu quả trong chiến dịch tranh cử tổng thống và khi đang giữ chức vụ, ông thường sử dụng Twitter để thảo luận, công bố thông tin và diễn đạt quan điểm chính trị.
Tại Việt Nam, hơn 70 triệu người chiếm gần 70% dân số đang hòa mình vào thế giới mạng xã hội, công cụ mang đến nguồn thông tin phong phú kết nối thế giới và mở ra tiềm năng to lớn cho hoạt động kinh doanh, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình chinh phục thế giới số của Việt Nam.
Các cơ quan quản lý nhà nước tại Việt Nam đã triển khai trang Thông tin Chính phủ và đã thu hút 4,6 triệu lượt người theo dõi. Trang này cung cấp đầy đủ thông tin về hoạt động của lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương… tạo ra kênh thông tin chính thống, minh bạch và gần gũi với người dân, lan tỏa nhiều thông tin tích cực của đất nước đến với người dùng trong nước và quốc tế. Ngoài ra, các quan chức bộ ngoại giao của Việt Nam cũng thường xuyên sử dụng mạng xã hội như một công cụ để tuyên truyền và phổ cập các chính sách ngoại giao của Việt Nam và thế giới.
Đứng trước sự bùng nổ của công nghệ thông tin, trong số hơn 5 triệu đảng viên, có thể thấy phần lớn đều đã tham gia, sử dụng internet và mạng xã hội. Vậy, những tài khoản của các đảng viên ấy, họ đang làm gì trên không gian mạng? Các tổ chức Đảng phải làm gì để quản lý, rèn luyện đảng viên? Để nâng cao hiệu quả cho công tác tuyên truyền đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch trên không gian mạng, bảo vệ vững chắc tư tưởng của Đảng, Ban Bí thư Trung ương đã ban hành Quy định 85-QĐ/TW về việc cán bộ, đảng viên thiết lập và sử dụng trang thông tin điện tử cá nhân trên internet; Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018, của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới; Kết luận số 53-KL/TW của Ban Bí thư về "Việc chỉ đạo đấu tranh ngăn chặn, xử lý, gỡ bỏ, triệt phá tin giả, thông tin sai sự thật, xấu độc trên Internet, mạng xã hội"; Nghị quyết số 29-NQ/TW về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng”; Nghị quyết số 30-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược an ninh mạng quốc gia…
Mạng xã hội - “Con dao hai lưỡi”
Mạng xã hội đã trở thành một hiện tượng toàn cầu, len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống con người, được ví như “con dao hai lưỡi” mang đến vô số lợi ích nhưng cũng ẩn chứa nhiều nguy cơ nếu không được sử dụng một cách thông minh và có trách nhiệm.
Điểm sáng tích cực từ thế giới mạng xã hội
Một trong những lợi ích rõ rệt nhất mà mạng xã hội mang lại cho công tác Đảng là khả năng tăng cường giao tiếp và tương tác giữa lãnh đạo và cơ sở. Trước đây, việc truyền tải thông điệp từ các cấp lãnh đạo cao của Đảng xuống cơ sở thường gặp phải nhiều khó khăn về thời gian và phương tiện, nhưng với mạng xã hội, việc này trở nên đơn giản hơn bao giờ hết. Bằng cách sử dụng các nền tảng như Facebook, Zalo, các lãnh đạo Đảng có thể trực tiếp gửi thông điệp, nhận định hay chỉ đạo đến các cấp ủy, chi bộ một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Thông qua các nền tảng mạng xã hội lớn như Facebook, TikTok, các tổ chức Đảng đã và đang khai thác triệt để tiềm năng to lớn của mạng xã hội để khuếch đại thông điệp, kết nối với người dân và lan tỏa giá trị tốt đẹp của Đảng. Điển hình trong đó là Chiến dịch truyền thông về Đại hội Đảng lần thứ XIII là minh chứng cho sự bứt phá của công tác tuyên truyền trong kỷ nguyên số. Thông tin về Đại hội được cập nhật liên tục trên các trang mạng xã hội của Đảng, thu hút sự quan tâm và thảo luận sôi nổi của người dân. Thông qua các hình thức phổ biến hiện nay như Kể chuyện (Storytelling) hay qua các Video ngắn (Short video/reel) những thành tựu của Đảng được chia sẻ rộng rãi, góp phần củng cố niềm tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng, thu hút sự chú ý của giới trẻ, giúp họ hiểu rõ hơn về lịch sử, truyền thống và giá trị của Đảng một cách sinh động và gần gũi, khơi gợi niềm tự hào dân tộc và thôi thúc thế hệ trẻ tiếp nối con đường cách mạng.
Mạng xã hội không chỉ đơn thuần là công cụ truyền thông một chiều, mà trở thành cầu nối giao tiếp hiệu quả giữa các cơ quan nhà nước và người dân, nơi thu thập phản hồi và ghi nhận đóng góp của công chúng về những vấn đề quan tâm của xã hội qua hoạt động livetstream hay hội thảo trực tuyến. Ví dụ, trong thời kỳ đại dịch COVID-19, nhiều cấp, ban ngành và địa phương đã sử dụng phương thức livestream để cung cấp thông tin về phòng, chống dịch và giải đáp thắc mắc của người dân, từ đó góp phần nâng cao ý thức cộng đồng về phòng dịch.
Nền tảng kết nối ẩn chứa những nguy cơ tiềm ẩn
Mạng xã hội là công cụ kết nối và truyền tải thông tin hiệu quả, nhưng cũng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu người đảng viên không sử dụng một cách thận trọng. Những hậu quả tiêu cực từ việc sử dụng mạng xã hội·không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn có thể tác động xấu đến hình ảnh của tổ chức Đảng.
Đầu tiên, việc chia sẻ thông tin nhạy cảm có tính chất chiến lược trên mạng xã hội một cách thiếu thận trọng có thể tạo điều kiện cho kẻ xấu lợi dụng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động, uy tín của Đảng. Một số cán bộ, Đảng viên chưa chú trọng đến bảo mật thông tin cá nhân và công việc, dẫn đến nguy cơ lộ lọt thông tin mật khi thảo luận hoặc lưu trữ tài liệu trên các thiết bị cơ quan.
Thứ hai, mạng xã hội có thể trở thành nơi lan truyền tin tức sai lệch hoặc thông tin không chính xác, làm giảm tính minh bạch và trung thực của Đảng. Những thông tin có thể gây hoang mang, tranh cãi và mất đi lòng tin của người dân. Một số Đảng viên có thể chia sẻ hoặc đưa ra những quan điểm chưa được xác minh hoặc mang tính cá nhân không lành mạnh, dẫn đến việc dư luận bị sai lệch.
Cuối cùng, việc lãng phí thời gian của Đảng viên vào việc sử dụng mạng xã hội đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Thay vì tập trung công việc chuyên môn và nghiên cứu chính trị, nhiều Đảng viên lại bị cuốn vào các hoạt động trực tuyến không cần thiết như lướt mạng, trò chuyện phiếm hoặc tham gia vào các cuộc tranh luận vô bổ. Điều này không chỉ làm giảm hiệu suất công việc mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh chuyên nghiệp của người đảng viên.
Hơn nữa, việc tiếp xúc liên tục với các thông tin không chính xác hoặc tin giả trên mạng xã hội có thể gây phân tâm và từng bước tạo ra những hiểu lầm sai lệch, ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức và quyết định chính trị của Đảng viên cũng như làm suy giảm sự tin tưởng và sự hỗ trợ dành cho Đảng trong xã hội.
Đảng viên nói gì, làm gì trên mạng xã hội?
Nhận thức được vai trò quan trọng của mạng xã hội, Đảng viên cần chủ động định hướng để sử dụng mạng xã hội một cách hiệu quả, góp phần lan tỏa giá trị tốt đẹp của Đảng và xây dựng môi trường mạng lành mạnh. Đảng viên phải tự nêu cao tinh thần trách nhiệm và tích cực chia sẻ những thông tin chính thống, lan tỏa giá trị tốt đẹp của Đảng, cũng như những chính sách và pháp luật của Nhà nước. Đảng viên cần hiểu rằng sử dụng mạng xã hội không chỉ là một công cụ kết nối hiệu quả giữa cán bộ và nhân dân mà còn là cơ hội để trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau. Bằng việc tận dụng mạng xã hội, chúng ta có thể tăng cường sự gắn kết và sự đồng thuận trong nội bộ Đảng và cộng đồng, đây không chỉ là nghĩa vụ mà còn là trách nhiệm cao cả của mỗi Đảng viên, góp phần thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ của đất nước theo định hướng mà Đảng đã đề ra.
Đối với đảng viên - những người tiên phong, gương mẫu trong xã hội, việc sử dụng mạng xã hội văn minh, lịch sự càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Để đảm bảo giao tiếp trên mạng xã hội mang tính xây dựng và tích cực, Đảng viên cần tuân thủ những nguyên tắc sau:
Một là, Đảng viên cần cẩn trọng trong việc chia sẻ thông tin trên mạng xã hội, thông tin được chia sẻ phải chính xác và được lấy từ các nguồn tin đáng tin cậy. Việc lan truyền tin giả, thông tin sai lệch không chỉ gây ảnh hưởng tiêu cực đến danh dự cá nhân mà còn có thể gây hại đến uy tín của tổ chức Đảng và sự đoàn kết của cộng đồng.
Mỗi Đảng viên cần luôn tỉnh táo, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chia sẻ hay bình luận thông tin trên mạng xã hội, không like, share, comment một cách bừa bãi. Trong quá trình sử dụng mạng xã hội, Đảng viên không tham gia các hội, nhóm mà không biết rõ các thành viên là ai, hoặc lập ra với các mục đích tôn chỉ trái với đạo đức, thuần phong xã hội, trái với đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước. Sự tuân thủ này không chỉ là trách nhiệm, mà còn thể hiện lòng trung thành và sự tôn trọng đối với Đảng, góp phần bảo vệ uy tín của Đảng và xây dựng một môi trường mạng lành mạnh, an toàn.
Hai là, Đảng viên cần chủ động đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch. Việc tích cực lên án, phản bác các quan điểm này không chỉ là nghĩa vụ cá nhân mà còn là nghĩa vụ công dân, nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và Nhà nước. Bằng cách này, Đảng viên đóng góp vào việc duy trì sự trong sạch, chính trực của môi trường chính trị và xã hội.
Ba là, Đảng viên cần đặc biệt chú trọng việc sử dụng ngôn ngữ văn minh và lịch thiệp trên mạng xã hội. Cư xử văn minh, tránh xa ngôn ngữ thô tục và xúc phạm không chỉ là biểu hiện của sự tôn trọng đối với mọi người mà còn là cách xây dựng hình ảnh tích cực cho Đảng. Mỗi lời nói, mỗi hành động của Đảng viên đều có sức ảnh hưởng lớn, do đó, họ cần luôn tỉnh táo và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thể hiện quan điểm của mình. Việc duy trì sự lịch thiệp và văn minh không chỉ góp phần bảo vệ uy tín của Đảng mà còn thể hiện trách nhiệm và lòng trung thành của mỗi Đảng viên, từ đó xây dựng một xã hội công bằng và văn minh. Đảng viên cần gương mẫu trong môi trường công tác, là tấm gương hướng dẫn gia đình, người thân, đồng nghiệp tham gia mạng xã hội văn minh, lành mạnh.
Bốn là, Đảng viên tuyệt đối không được tiết lộ các thông tin mật của Đảng, Nhà nước, cơ quan, tổ chức dưới bất kỳ hình thức nào, bởi những thông tin này nếu bị lộ ra ngoài có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, làm tổn hại đến an ninh quốc gia và uy tín của Đảng. Đảng viên cũng cần hết sức cẩn trọng khi chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội, vì mỗi chi tiết, dù nhỏ nhất, cũng có thể bị lợi dụng bởi các thế lực xấu để gây hại.
Để bảo vệ an toàn cho bản thân và gia đình, nên hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân và luôn kiểm tra kỹ lưỡng các thiết lập bảo mật trên tài khoản mạng xã hội của mình. Việc duy trì kỷ luật trong bảo mật thông tin không chỉ là trách nhiệm, mà còn thể hiện lòng trung thành và sự tôn trọng đối với Đảng và Nhà nước. Đảng viên cần luôn tỉnh táo và ý thức cao về việc bảo vệ thông tin, góp phần giữ vững an ninh và ổn định của đất nước.
Cuối cùng, Đảng viên phải luôn giữ vững phẩm chất và đạo đức, không lợi dụng mạng xã hội để vụ lợi cá nhân. Việc sử dụng mạng xã hội để quảng cáo, mua bán hàng hóa, dịch vụ trái pháp luật là hành vi vi phạm nghiêm trọng, không chỉ làm mất uy tín của bản thân mà còn ảnh hưởng xấu đến hình ảnh của Đảng. Bên cạnh đó, Đảng viên tuyệt đối không được lợi dụng mạng xã hội để tuyên truyền cho các quan điểm, hành vi trái với chủ trương, đường lối của Đảng. Những hành động này không chỉ gây hoang mang, chia rẽ trong xã hội mà còn làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Đảng viên cần ý thức rõ ràng về trách nhiệm và vai trò của mình, luôn hành động theo đúng các quy định và chuẩn mực đạo đức. Việc giữ gìn kỷ luật và tuân thủ các quy định của Đảng là yếu tố then chốt để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.
Sự xuất hiện của đảng viên 4.0 trên mạng xã hội là minh chứng rõ ràng cho sự thích ứng và đổi mới của Đảng trong thời đại công nghệ số. Đảng viên không chỉ truyền tải thông tin một cách nhanh chóng và chính xác mà còn sử dụng mạng xã hội như một công cụ hiệu quả để tăng cường đoàn kết, xây dựng cộng đồng mạng văn minh và trí tuệ. Bằng cách này, đảng viên góp phần tạo ra một môi trường trực tuyến lành mạnh, nơi các giá trị tốt đẹp và tư tưởng tiến bộ được lan tỏa rộng rãi. Sự hiện diện tích cực và gương mẫu của đảng viên trên mạng xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng dư luận và xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ, đoàn kết, nâng cao uy tín của Đảng thúc đẩy sự phát triển bền vững của Đảng và xã hội.
Tiến Thành - Hương Giang - Việt Hà - Thu Trà - Hồng Vân