Bước vào năm 2025, thị trường chứng khoán tiếp tục là một kênh đầu tư hấp dẫn nhờ nền tảng vĩ mô ổn định, kỳ vọng nâng hạng thị trường, dòng tiền lớn đổ vào và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp. Tuy nhiên, ngay cả khi thị trường đi lên, nhiều nhà đầu tư vẫn có thể thua lỗ nếu mắc phải những sai lầm phổ biến trong giao dịch.
Dẫn theo kinh nghiệm của Mark Minervini – một chuyên gia giao dịch với hơn 40 năm kinh nghiệm, ông Nguyễn Việt Đức – Giám đốc Kinh doanh Số, Công ty CP Chứng khoán VPBank, chỉ ra 8 sai lầm lớn mà nhà đầu tư cần tránh trong năm 2025 để tối ưu hóa lợi nhuận và hạn chế rủi ro.
 |
| Ảnh minh họa |
1. Không chốt lãi kịp thời và để mất lợi nhuận
Một trong những sai lầm phổ biến nhất của nhà đầu tư là không chốt lãi khi đã có mức lợi nhuận đáng kể, dẫn đến việc mất đi phần lớn số tiền đã kiếm được. Theo ông Minervini, việc tìm được “siêu cổ phiếu” là rất khó, bởi mỗi năm chỉ có một số ít mã thực sự bứt phá mạnh. Thay vì chỉ tập trung tìm kiếm những cổ phiếu tăng trưởng 100%, nhà đầu tư nên đặt mục tiêu chốt lời khi cổ phiếu đạt lợi nhuận 10% và lặp lại quá trình này nhiều lần.
Tại thị trường Việt Nam, giai đoạn thị trường đi ngang (sideway) khiến nhiều cổ phiếu chỉ tăng khoảng 10% rồi điều chỉnh. Vì vậy, kỷ luật trong việc chốt lời là điều quan trọng không kém so với việc cắt lỗ.
2. Không cắt lỗ khi khoản lỗ còn nhỏ
Nhiều nhà đầu tư có xu hướng giữ cổ phiếu quá lâu dù giá đã giảm mạnh, kỳ vọng rằng thị trường sẽ hồi phục. Theo nguyên tắc giao dịch, khi cổ phiếu giảm 8% so với mức mua vào, nhà đầu tư nên cắt lỗ ngay để tránh những tổn thất nặng nề hơn. Nếu không bán toàn bộ danh mục, ít nhất cũng nên bán 50% để hạn chế rủi ro.
3. Mua cổ phiếu khi giá đã vượt xa điểm mua tối ưu
Tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) khiến nhiều nhà đầu tư đổ xô mua cổ phiếu khi giá đã tăng mạnh. Điều này không chỉ khiến họ chịu rủi ro điều chỉnh mà còn không có chiến lược dừng lỗ hợp lý. Việc mua cổ phiếu cần đi kèm với kế hoạch quản lý rủi ro và đặt điểm dừng lỗ phù hợp.
4. Không bảo vệ điểm hòa vốn khi đã có lãi
Nhà đầu tư thường quên rằng bảo vệ lợi nhuận cũng quan trọng như việc tìm kiếm lợi nhuận mới. Khi đã có lãi đáng kể, cần đặt điểm dừng lỗ để đảm bảo lợi nhuận không bị mất đi trong trường hợp thị trường quay đầu.
5. Giữ cổ phiếu sau khi giá đã giảm mạnh
Nhiều nhà đầu tư có tâm lý “gồng lỗ”, hy vọng rằng cổ phiếu sẽ phục hồi thay vì cắt lỗ sớm. Tuy nhiên, khi thị trường đã có xu hướng giảm mạnh, việc giữ cổ phiếu sẽ chỉ khiến danh mục đầu tư thua lỗ sâu hơn.
6. Ngần ngại nắm giữ khi thị trường tăng mạnh
Trái ngược với việc giữ cổ phiếu khi giá giảm, nhiều nhà đầu tư lại không dám giữ cổ phiếu khi thị trường đang trong xu hướng tăng. Điều này khiến họ mất đi những cơ hội lớn để tối ưu hóa lợi nhuận. Nhà đầu tư cần học cách “gồng lãi” thay vì chỉ biết “gồng lỗ”.
7. Quá tin tưởng vào cổ phiếu dù giá đã giảm
Sai lầm phổ biến khác là quá yêu thích một mã cổ phiếu và tin vào tiềm năng tăng trưởng của nó ngay cả khi giá đã giảm sâu. Điều này khiến nhà đầu tư không kịp thời cơ cấu danh mục hoặc tìm kiếm cơ hội khác hấp dẫn hơn.
8. Trung bình giá khi cổ phiếu giảm
Nhiều nhà đầu tư có thói quen “bắt đáy” bằng cách mua thêm cổ phiếu khi giá giảm với hy vọng hạ giá vốn. Tuy nhiên, việc này chỉ hiệu quả nếu thị trường đang trong xu hướng tăng dài hạn. Trong trường hợp xu hướng giảm vẫn tiếp tục, hành động này sẽ khiến nhà đầu tư chịu tổn thất lớn hơn.
Dự báo thị trường chứng khoán 2025
Theo nhận định của ông Nguyễn Việt Đức, tháng 1/2025 có thể là đáy lớn nhất của cả chu kỳ năm nay. Với nền tảng vĩ mô ổn định và kỳ vọng tăng trưởng GDP cao, thị trường chứng khoán năm 2025 vẫn có nhiều cơ hội bứt phá. Ông khuyến nghị nhà đầu tư nên tập trung vào các cổ phiếu giá rẻ thay vì quá lo ngại về thanh khoản.
Ở mức định giá P/E khoảng 10-11 lần và P/B thấp nhất trong nhiều năm, cơ hội kiếm lợi nhuận trong năm 2025 vẫn rất hấp dẫn. Quan trọng nhất, nhà đầu tư cần giữ vững kỷ luật và kiên nhẫn nắm giữ cổ phiếu trong ít nhất 3-4 tháng để tối ưu hóa lợi nhuận.
Đối với những ai đang nắm giữ cổ phiếu đã tăng giá mạnh thời gian qua, ông Đức cho rằng không nên bán hết sau Tết. Thống kê cho thấy, những cổ phiếu tăng trong tháng đầu năm thường tiếp tục tăng trong quý đầu tiên, và nếu tăng mạnh trong quý thì có khả năng cao trở thành cổ phiếu chiến thắng của cả năm.
 | Bí quyết đầu tư thành công: Nhận diện và tránh những sai lầm thường gặp Trong đầu tư chứng khoán, không ai có thể tránh khỏi sai lầm. Tuy nhiên, nhận diện và rút kinh nghiệm từ những sai lầm ... |
 | Những yếu tố cần lưu ý khi sử dụng margin trong đầu tư chứng khoán Margin hay còn gọi là đòn bẩy tài chính, là công cụ cho phép nhà đầu tư vay tiền từ công ty chứng khoán để ... |
 | Chứng khoán năm 2025 dưới góc nhìn phong thủy: Tiền hung hậu cát và ba con giáp "vàng" Thị trường chứng khoán năm 2025 dự báo sẽ vận động theo xu hướng “tiền hung hậu cát”, có thể điều chỉnh mạnh trước khi ... |
Nguyên Nam
