Định giá thị trường chứng khoán ở mức thấp, dòng tiền sẽ "thăm dò" trước khi giải ngân

Báo cáo chiến lược thị trường tháng 10 của SSI Research cho biết, dòng tiền vào các tài sản tài chính rủi ro tiếp tục suy giảm khi nhà đầu tư giảm tỷ trọng các tài sản rủi ro trong danh mục. Tâm lý thị trường không có sự cải thiện trong tháng 9, với việc các NHTW lớn như Mỹ, EU nhấn mạnh theo đuổi chính sách tiền tệ thắt chặt với mục tiêu trọng tâm là kiểm soát lạm phát. Theo khảo sát các nhà quản lý quỹ của Bank of America Merill Lynch, tỷ trọng tiền mặt trong danh mục tăng lên 6,1%, cao nhất kể từ 2001 và tỷ trọng vào thị trường cổ phiếu giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử.

Dòng vốn vào thị trường cổ phiếu nới rộng đà giảm trong tháng 9, khi rút ròng 8,5 tỷ USD (từ mức 2,2 tỷ tháng 8). Dòng tiền vào các quỹ trái phiếu (âm 25,5 tỷ USD) và tiền tệ (âm 30,9 tỷ USD) cũng ghi nhận sự suy yếu rõ nét.

Trạng thái thận trọng xuyên suốt tháng 9 của dòng vốn vào thị trường phát triển (DM), trong khi dòng vốn vào cổ phiếu thị trường mới nổi (EM) vào ròng nhẹ 489 triệu USD – mức thấp nhất kể từ tháng 4/2019.

Nguồn: EPFR Global

SSI Research duy trì quan điểm thận trọng về việc phân bổ dòng vốn vào các tài sản tài chính, đặc biệt là tới các quỹ cổ phiếu cho tới cuộc họp Fed vào tháng 11, khi các rủi ro lớn như NHTW đẩy mạnh thắt chặt chính sách tiền tệ và rủi ro suy thoái kinh tế ngày càng đến gần hơn.

Mặc dù điểm tích cực là định giá thị trường cổ phiếu ở các quốc gia đã về mức thấp, trạng thái tâm lý của thị trường sẽ chỉ trở nên tích cực hơn và kích hoạt dòng vốn vào các quỹ cổ phiểu chỉ khi các tín hiệu về lạm phát có xu hướng giảm rõ nét và liên tục hơn, cũng như các thông điệp điều hành chính sách tiền tệ của Fed mang tính chất nới lỏng hơn.

Trong thời điểm hiện tại, nhóm phân tích chưa quan sát thấy có sự biến chuyển lớn trong tâm lý thị trường. Tương tự, dòng vốn cổ phiếu vào thị trường mới nổi sẽ ảnh hưởng mạnh bởi xu hướng của đồng USD và SSI cho rằng sẽ không có sự bứt phá trong dòng vốn tới EM trong thời gian còn lại của năm.

Tại thị trường Việt Nam, dòng vốn ETF trong tháng 9 tiếp tục có sự phân hóa rõ rệt giữa các quỹ. Dòng vốn giải ngân từ các quỹ ETF vào Việt Nam chậm lại, trong khi đó ngược lại xu hướng rút ròng cũng được thu hẹp lại. Tương tự tháng 8, xu hướng giải ngân từ nhóm các quỹ ngoại như Fubon, FTSE hay quỹ nội như SSIAM VNFinlead được duy trì, tuy nhiên với tốc độ chậm lại rõ rệt.

Cụ thể, quỹ Fubon vào ròng 129 tỷ đồng, giảm 50% so với tháng 8, FTSE Vietnam, 77 tỷ đồng, giảm 88% hay SSIAM VNFIN Lead 38 tỷ đồng, giảm 73%. Đối với các quỹ rút ròng, nhóm quỹ ETF liên quan đến VFM vẫn tiếp tục rút với khối lượng thu hẹp lại như VFM VNDiamond (âm 407 tỷ đồng, cải thiện từ mức âm 891 tỷ trong tháng 8) hay VFM VN30 (âm 33 tỷ, từ mức âm205 tỷ đồng tháng 8).

Nhìn chung, hoạt động thận trọng ở chiều giải ngân khiến dòng vốn ETF bị rút ròng tổng cộng 316 tỷ đồng trong tháng 9, chỉ sau mức rút ròng vào tháng 3 năm nay. Tính chung cho 9 tháng đầu năm, các quỹ ETF vẫn ghi nhận dòng vốn vào ròng gần 8.200 tỷ đồng, với đóng góp chủ yếu từ Fubon và VNDiamond. Đáng chú ý trong tuần cuối tháng 9, chứng chỉ quỹ ETF mô phỏng VNMidcap đã được niêm yết trên sàn HOSE với tổng giá trị ban đầu là 60 tỷ đồng.

Dòng tiền từ các quỹ chủ động kém tích cực hơn trong tháng 9

Xu hướng giải ngân từ các quỹ chủ động trong tháng 8 đã không được duy trì trong tháng 9, khi quan sát thấy hầu hết đều ghi nhận rút ròng (hoặc vào ròng khá khiêm tốn). Điều này đã khiến tổng lượng rút ròng trong tháng 9 ghi nhận ở mức hơn 440 tỷ đồng.

Trên thực tế, việc rút ròng tương đồng với xu hướng giảm tỷ trọng vào các quỹ cổ phiếu trên thế giới, trong bối cạnh rủi ro suy thoái khiến các nhà quản lý quỹ sẽ giảm thiểu vào các tài sản tài chính rủi ro. Kể từ đầu năm, các quỹ chủ động đã rút ròng tổng cộng khoảng 840 tỷ đồng.

Giao dịch khối ngoại đảo chiều bán ròng trên thị trường chứng khoán trong tháng 9, với tổng giá trị là 3.500 tỷ đồng, mức cao nhất kể từ tháng 3 năm nay. Giao dịch khối ngoại kém khả quan kể từ nửa cuối tháng 8, và tương đồng với diễn biến của khối ngoại trong khu vực (ngoại trừ Indonesia, nhờ lợi thể về xuất khẩu nguyên vật liệu thô).

Tính chung cho 9 tháng và loại trừ các giao dịch đột biến, khối ngoại mua ròng 2,5 nghìn tỷ đồng. Tỷ trọng giao dịch chưa có nhiều cải thiện, chiếm 6,7% tổng giao dịch trên thị trường, tương đương năm 2021 và giảm mạnh từ mức 11,1% trong năm 2020.

Như vậy, diễn biến dòng vốn vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng 9 tiếp tục không có quá nhiều khác biệt so với kỳ vọng và chịu ảnh hưởng mạnh bởi xu hướng của thế giới. Nhóm phân tích của SSI Research duy trì góc nhìn thận trọng đối với xu hướng dòng tiền vào thị trường, ít nhất cho tới cuộc họp của Fed vào tháng 11.

"Bên cạnh rủi ro đến từ bên ngoài, nhân tố nội tại có tác động không tích cực đến tâm lý thị trường ngày càng xuất hiện rõ ràng hơn, như tăng trường chậm lại hay NHNN có thể tiếp tục tăng lãi suất điều hành nhằm ổn định môi trường tỷ giá. Trong khi đó, yếu tố tích cực đến từ việc định giá thị trường hiện đang ở mức thấp có thể giúp dòng tiền chủ động giải ngân, tuy nhiên ban đầu sẽ ở mức thăm dò", báo cáo của SSI Research cho hay.