Già cà phê tăng mạnh 3 tháng đầu năm

Trong ba tháng đầu năm 2025, thị trường cà phê ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực về giá. Tại Việt Nam, giá cà phê nội địa đạt mức cao kỷ lục 133.000 đồng/kg vào cuối tháng 3, tăng 14% so với thời điểm đầu năm. Cùng thời gian, trên thị trường quốc tế, giá cà phê robusta tương lai trên sàn London tăng vọt 11%, đạt 5.440 USD/tấn – mức cao nhất kể từ cuối năm 2023.

Không chỉ tăng giá, giá trị xuất khẩu cà phê của Việt Nam cũng ghi nhận bước nhảy vọt. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, quý I/2025, Việt Nam xuất khẩu 495.780 tấn cà phê, thu về 2,81 tỷ USD. So với cùng kỳ năm 2024, lượng xuất khẩu giảm 15,3%, nhưng giá trị lại tăng tới 45,8% nhờ giá bán bình quân cao hơn.

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp cà phê Việt Nam cho biết họ đã có lãi trở lại, thậm chí vượt kỳ vọng nhờ vào chuỗi tăng giá liên tiếp. “Chúng tôi ký được các đơn hàng với giá tốt từ đầu quý, lợi nhuận gấp đôi so với năm trước”, đại diện một doanh nghiệp xuất khẩu lớn tại Đắk Lắk chia sẻ.

Tác động từ chính sách thuế Mỹ: Cơ hội và thách thức đan xen

Mặc dù thị trường cà phê có dấu hiệu tăng trưởng mạnh, nhưng từ đầu tháng 4/2025, giá cà phê bất ngờ đảo chiều sau khi Mỹ công bố chính sách thuế đối ứng lên hàng nhập khẩu – trong đó có cà phê từ Việt Nam.

Cụ thể, chính quyền Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ áp mức thuế tối thiểu 10% lên toàn bộ hàng nhập khẩu, với cà phê có thể chịu mức thuế lên tới 46%. Ngay lập tức, giá cà phê robusta trên sàn London giảm mạnh xuống còn 4.760 USD/tấn – mức thấp nhất kể từ tháng 12/2024. Trong nước, giá cà phê rơi xuống 118.000 đồng/kg, mất hơn 10% chỉ trong vài ngày.

Tuy nhiên, vào ngày 9/4, Tổng thống Trump bất ngờ tuyên bố hoãn áp dụng mức thuế mới trong vòng 90 ngày. Quyết định này đã giúp thị trường lấy lại đà tăng, với giá cà phê phục hồi lên hơn 133.000 đồng/kg chỉ sau một tuần. Giới phân tích nhận định đây là "khoảng đệm" quý giá để các nhà nhập khẩu Mỹ đẩy mạnh đơn hàng trước khi mức thuế cao có hiệu lực.

Tuy nhiên, nếu không có chiến lược dài hạn, ngành cà phê Việt Nam có thể bị thiệt hại lớn. Khi chi phí nhập khẩu tăng, các nhà rang xay Mỹ có xu hướng chuyển sang nguồn cung khác hoặc cắt giảm tiêu thụ, ảnh hưởng trực tiếp đến đầu ra cà phê Việt Nam – quốc gia xuất khẩu robusta lớn nhất thế giới.

Tình trạng hạn hán tại Tây Nguyên đe dọa sản lượng

Bên cạnh yếu tố chính sách, sản xuất cà phê trong nước đang phải đối mặt với một thách thức không nhỏ: hạn hán kéo dài tại Tây Nguyên. Nhiều địa phương như Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai ghi nhận lượng nước tưới suy giảm nghiêm trọng do thời tiết khô hạn.

Theo phản ánh từ nông dân tại huyện Đắk Song (Đắk Nông), nhiều diện tích cà phê đang “khát nước”, buộc người dân phải đầu tư thêm giếng khoan hoặc hệ thống tưới nhỏ giọt. Chi phí canh tác tăng mạnh trong khi nguy cơ mất mùa hiện hữu nếu tình hình không cải thiện trong thời gian tới.

Tình hình thời tiết cực đoan không chỉ khiến sản lượng giảm mà còn làm chi phí sản xuất cà phê tăng mạnh – đẩy giá thành lên cao hơn nữa trong quý II và quý III tới. Điều này càng làm gia tăng tính bất định cho chuỗi cung ứng cà phê toàn cầu vốn đang căng thẳng.

Doanh nghiệp chuyển hướng để thích nghi

Trong bối cảnh nhiều biến động từ quốc tế đến thời tiết trong nước, nhiều doanh nghiệp cà phê đang khẩn trương điều chỉnh chiến lược. Một số hướng đi đang được đẩy mạnh gồm:

Đa dạng hóa thị trường, tránh phụ thuộc quá lớn vào Mỹ.

Tăng cường xuất khẩu tại chỗ qua du lịch và bán lẻ nội địa.

Nâng cao giá trị gia tăng bằng chế biến sâu và xây dựng thương hiệu cà phê Việt.

Ông Nguyễn Hải An – Giám đốc một doanh nghiệp rang xay lớn tại TP.HCM cho biết: “Chúng tôi đang tập trung vào thị trường EU và Trung Đông. Đồng thời, chú trọng phát triển sản phẩm cà phê hòa tan và capsule để nâng giá trị xuất khẩu”.

Giá cà phê quý I/2025 mang lại những tín hiệu tích cực cho ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Tuy nhiên, rủi ro về chính sách thuế của Mỹ và hạn hán nội địa là những yếu tố có thể “phủ bóng” lên thị trường trong các quý tiếp theo. Đây là thời điểm ngành cà phê cần những bước đi chiến lược hơn bao giờ hết để duy trì đà tăng trưởng bền vững.