Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố: Chủ động, linh hoạt giải quyết các vấn đề đột xuất phát sinh

Sáng 25/3, tại Hà Nội, diễn ra Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác Hội đồng nhân dân (HĐND) các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024.

Trưởng Ban Công tác đại biểu, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Thị Thanh

Báo cáo tổng kết tình hình tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ công tác năm 2024, Trưởng Ban Công tác đại biểu, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Thị Thanh cho biết, năm 2023, mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nhưng nước ta đã thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ với những kết quả khá toàn diện, có nhiều dấu ấn nổi bật.

Trong thành tựu chung đó, có vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, HĐND các cấp đã tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động cả về công tác lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia và của từng địa phương; tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế phát triển; thực hiện đột phá chiến lược, rà soát, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, khơi thông, giải phóng các nguồn lực và tạo động lực mới cho thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

"Thực tiễn hoạt động của HĐND năm 2023 đã khẳng định, HĐND các tỉnh, thành phố đã luôn chủ động thực thi chương trình, kế hoạch nhiệm vụ toàn khóa trên địa bàn, bên cạnh đó luôn kịp thời giải quyết các nội dung phát sinh hoặc những công việc đột xuất trong điều kiện phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội còn gặp nhiều rào cản phải tháo gỡ hoặc triển khai thực hiện tốt các chủ trương mới của Trung ương" - bà Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh.

Trên cơ sở ý kiến kết luận của lãnh đạo Quốc hội tại Hội nghị tổng kết năm 2022 và căn cứ vào nghị quyết của cấp ủy địa phương, Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố đã cụ thể hoá chương trình công tác năm 2023 của Thường trực HĐND, các Ban, các Tổ đại biểu HĐND tỉnh, thành phố với nhiều điểm mới, chất lượng, hiệu quả, các chủ trương lớn của Đảng.

Thường trực HĐND tỉnh, thành phố thường xuyên tổ chức các cuộc họp giao ban để rà soát, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ theo thẩm quyền, kịp thời chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ chính trị thường xuyên và đột xuất theo kế hoạch gắn với nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh, thành phố.

Hầu hết các địa phương đã thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc điều hòa, phân công, phối hợp thực hiện các chương trình giám sát chuyên đề, phù hợp với thực tiễn, định hướng chỉ đạo hoạt động giám sát, khảo sát có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực; chỉ đạo phát huy hiệu quả chức năng giám sát, với nhiều hình thức được thực hiện.

Chẳng hạn như: Chất vấn, giám sát chuyên đề, thành lập đoàn giám sát, giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND; tăng cường công tác khảo sát thực địa nhằm kiểm chứng tính xác thực; đánh giá toàn diện, đa chiều, nhận xét khách quan, cụ thể, rõ nội dung, trách nhiệm trong các Thông báo kết luận, đảm bảo về căn cứ pháp luật, đầy đủ về cơ sở thực tế, thẳng thắn, trách nhiệm và không né tránh những vấn đề còn tồn tại, hạn chế.

Hoạt động tái giám sát của các Ban HĐND, giám sát của Tổ đại biểu HĐND, theo dõi thực hiện các kết luận sau giám sát được tăng cường; tiếp tục phát huy sức mạnh của truyền thông để tham gia vào các hoạt động giám sát, đã góp phần giải quyết hiệu quả những tồn tại, hạn chế được chỉ ra sau giám sát, làm chuyển biến mạnh mẽ trong thực thi pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở địa phương; thường xuyên rà soát, đánh giá việc triển khai các kiến nghị sau giám sát, tăng cường theo dõi, nắm bắt tình hình tổ chức, triển khai thực hiện các Nghị quyết của HĐND.

Công tác chuẩn bị kỳ họp với tinh thần chủ động từ sớm, từ xa, linh hoạt, đồng hành, trách nhiệm, đảm bảo dân chủ, nghiêm túc, hiệu quả, chấp hành nghiêm túc sự chỉ đạo của Đảng, quy định của pháp luật.

Việc thẩm tra các dự thảo Nghị quyết được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm tính khách quan, đa chiều, sâu sát (có địa phương đã phân công 2 đến 3 Ban cùng thẩm tra một văn bản); việc kiểm soát chất lượng Nghị quyết, đảm bảo quy trình, thủ tục, thẩm quyền, phù hợp với thực tiễn và nhu cầu phát triển của mỗi địa phương. Do đó, các văn bản trình HĐND ngày càng được nâng lên về chất lượng.

Một số tỉnh, thành phố đã tổ chức sơ kết công tác giữa nhiệm kỳ, sơ kết thực hiện và thí điểm thực hiện mô hình chính quyền đô thị và triển khai thí điểm các nội dung cơ chế, chính sách đặc thù theo nghị quyết của Quốc hội… kịp thời cụ thể hóa chủ trương của Trung ương, của cấp ủy cùng cấp thành các nghị quyết của HĐND cấp tỉnh, phù hợp với nguyện vọng của cử tri, nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện kinh tế - xã hội; gắn kết chặt chẽ giữa mục tiêu tăng trưởng kinh tế với yêu cầu phát triển văn hóa, xã hội, bảo đảm an sinh, phúc lợi, tiến bộ, công bằng xã hội và quốc phòng, an ninh.

Hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo của công dân của đại biểu HĐND ngày càng được tăng cường theo hướng thiết thực, sâu sát, quyết liệt, hiệu quả, với tinh thần “gần dân, hiểu dân, vì nhân dân”, quan tâm tổ chức tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, ngành, giới, lắng nghe ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, tham khảo kinh nghiệm các địa phương, đồng thời tích cực làm việc với các đơn vị, cơ quan có liên quan để giải quyết từng vụ việc cụ thể đã góp phần nâng cao chất lượng trong quyết định của HĐND sát thực tiễn, kịp thời, đúng pháp luật, hợp lòng dân.

Công tác phối hợp hoạt động, giữ mối liên hệ công tác với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn Đại biểu Quốc hội, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp và các đoàn thể nhân dân được tăng cường trên tất cả các mặt công tác.

Đơn cử như: Công tác phổ biến, triển khai, quán triệt và thể chế hóa các nghị quyết của Trung ương; hướng dẫn tháo gỡ những vướng mắc của địa phương; chuẩn bị kỹ lưỡng để tổ chức thành công các kỳ họp, trong công tác tiếp xúc cử tri, giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo của công dân; hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội và hoạt động giám sát, tái giám sát của địa phương, các địa phương đã nghiên cứu và ban hành các nghị quyết tổ chức thực hiện và giám sát việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội, tài chính ngân sách, đầu tư công, các chương trình mục tiêu quốc gia...

Bên cạnh đó, nhiều phương thức hoạt động mới được HĐND triển khai thực hiện đã mang lại hiệu quả và tính tương tác cao, được cử tri quan tâm theo dõi và đánh giá cao như đẩy mạnh việc ứng dụng chuyển đổi số trong công tác; phối hợp với cơ quan thông tấn báo chí để phát thanh truyền hình trực tiếp các diễn đàn đối thoại với nhân dân, doanh nghiệp.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh, để đạt được các kết quả quan trọng nêu trên là do HĐND đã quán triệt nghiêm túc, kịp thời đường lối, chủ trương của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, của Tỉnh ủy, Thành ủy; bám sát chương trình công tác toàn khóa, hàng năm, hàng quý.

Đồng thời, tổ chức đánh giá thường xuyên về kết quả thực hiện nhiệm vụ theo chương trình, kế hoạch đề ra, chủ động, linh hoạt giải quyết những vấn đề đột xuất phát sinh, đáp ứng yêu cầu thực tiễn; thống nhất cao và tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ trong mọi hoạt động, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng đoàn HĐND, sự chỉ đạo cụ thể, sát sao, điều hòa công việc hợp lý và phát huy vai trò, trách nhiệm của Thường trực HĐND, cùng với tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, chủ động, tích cực, phối hợp chặt chẽ trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ của đại biểu HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và các cơ quan, tổ chức có liên quan trong hệ thống chính trị ở địa phương, bám sát tình hình thực tiễn, yêu cầu của cuộc sống, ý chí, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, của cử tri và quy định của Hiến pháp và pháp luật, để chuẩn bị “từ sớm, từ xa” các nội dung hoạt động.