Thực hiện chủ trương lớn của Đảng, theo Nghị quyết 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và kế hoạch của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã sắp xếp tổ chức bộ máy hoạt động và các đơn vị của NHNN. Trong đó có việc sắp xếp các NHNN Chi nhánh tỉnh thành phố, trở thành NHNN khu vực.
Ở góc độ phát triển, sự hình thành mô hình NHNN khu vực, tiếp tục là một dấu ấn lịch sử trong quá trình hình thành và phát triển của ngành Ngân hàng. Dấu ấn này, gắn liền với sự đổi mới hoạt động nhằm thực hiện tốt hơn chức năng nhiệm vụ của ngân hàng trung ương (NHTW), đáp ứng yêu cầu về hoạt động hiệu lực, hiệu quả và yêu cầu thực tiễn khách quan của đổi mới.
Ở góc độ quản lý và tiếp cận theo chức năng nhiệm vụ NHTW, thì mô hình NHNN khu vực sẽ không chỉ phát huy vai trò của NHNN Chi nhánh theo mô hình cũ mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động và thực hiện tốt chức năng NHTW tại địa phương, đặc biệt thực hiện hiệu quả chính sách tiền tệ tín dụng và thúc đẩy kinh tế vùng tăng trưởng, phù hợp với chiến lược, định hướng phát triển kinh tế vùng. Ý nghĩa này, phản ánh trên ba phương diện chính sau:
Thứ nhất, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về tiền tệ tín dụng ngân hàng và phát huy hiệu quả chính sách tiền tệ, nhờ khả năng tổ chức triển khai thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn. Theo đó, với mô hình NHNN khu vực, việc tổ chức triển khai thực hiện các cơ chế chính sách về tiền tệ tín dụng sẽ đồng bộ hơn; đồng loạt và nhanh chóng.
Bên cạnh đó, việc nắm bắt và phản biện chính sách sẽ hiệu quả và toàn diện hơn ở quy mô vùng so với quy mô tỉnh như trước đây. Ý nghĩa này sẽ phát huy vai trò quản lý và việc chỉ đạo tập trung đối với công tác tổ chức triển khai thực hiện ở quy mô vùng sẽ đảm bảo chính sách đi vào thực tế cuộc sống kịp thời hơn và hiệu quả hơn, nhất là các chính sách, chương trình tín dụng hỗ trợ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Thứ hai, thực hiện tốt các chương trình phát triển kinh tế địa phương, kinh tế vùng thông qua việc thực hiện tốt các chương trình tín dụng và đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn tín dụng cho tăng trưởng phát triển kinh tế vùng. Đặc biệt khả năng đáp ứng nhu cầu vốn cho các chương trình, dự án phát triển kinh tế vùng, nhờ quản lý tập trung và toàn diện với quy mô cấp vùng, các TCTD tại vùng sẽ phối hợp tốt hơn trong công tác cho vay (như hợp vốn; thông tin trao đổi và hợp tác…) để mở rộng và tăng trưởng tín dụng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội vùng. Trong quá trình này, khi kinh tế vùng phát triển, liên kết kinh tế vùng ngày càng mở rộng thì yêu cầu về vốn dịch vụ ngân hàng ngày càng cao và khả năng đáp ứng nhu cầu này sẽ tốt hơn khi nhiệm vụ NHTW được thực hiện bởi NHNN khu vực. Trong đó các cơ chế chính sách đặc thù hoặc các chương trình tín dụng phù hợp với kinh tế vùng (như cho vay phát triển nông nghiệp; chương trình tín dụng lúa gạo; cho vay nông lâm thủy hải sản; cho vay phát triển cây công nghiệp; doanh nghiệp nhỏ và vừa; lĩnh vực công nghiệp; chế biến; du lịch; thương mại dịch vụ;tín dụng xanh; kinh tế số..) sẽ phát huy hiệu quả hơn nhờ sự phù hợp của chính sách với yêu cầu phát triển kinh tế địa phương, kinh tế vùng.
Thứ ba, mô hình NHNN khu vực sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong việc thực hiện tốt hơn chức năng nhiệm vụ của NHTW, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý của NHNN, cũng như công tác chỉ đạo điều hành. Đặc biệt trong việc thực hiện các chương trình, đề án và chiến lược ngành. Khi hoạt động theo mô hình NHNN khu vực, nội hàm của quá trình này, đã là thực hiện tốt chiến lược phát triển ngành; công tác cải cách hành chính và đề án phát triển ngân hàng số… Qua đó, tiếp tục tạo điều kiện tốt nhất để ngành Ngân hàng thực hiện tốt nhiệm vụ chính sách tiền tệ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Với những ý nghĩa đó, mô hình NHNN khu vực đi vào hoạt động sẽ là dấu ấn lịch sử trong quá trình đổi mới và phát triển của ngành. Đồng thời hiệu quả hoạt động của mô hình này, sẽ là động lực thúc đẩy ngành phát triển theo xu hướng phát triển chung của nền kinh tế trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Nguyễn Đức Lệnh