Ngày 11/2, chính quyền Mỹ chính thức tuyên bố áp thuế 25% lên tất cả các sản phẩm thép nhập khẩu vào nước này. Động thái này nhằm bảo hộ ngành thép nội địa, nhất là khi nhiều nhà máy lớn tại Pennsylvania đã phải đóng cửa trong năm 2024 do áp lực cạnh tranh. Biên lợi nhuận của các nhà sản xuất thép Mỹ đã giảm 4 điểm % so với cùng kỳ, xuống mức trung bình 2,46% trong quý IV/2024, nguyên nhân chủ yếu do giá thép giảm 32% trong năm 2024.
Hiện nay, thép nhập khẩu chiếm 51% nhu cầu tiêu thụ tại Mỹ, chủ yếu là các sản phẩm HRC và CRC, phục vụ ngành sản xuất ô tô. Việc áp thuế mới là một biện pháp nhằm giảm sự phụ thuộc vào nguồn thép ngoại, đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp nội địa duy trì năng lực sản xuất.
 |
| Nguồn: Bloomberg |
Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia xuất khẩu thép lớn nhất vào Mỹ năm 2024, cùng với Canada, Brazil, Mexico và Hàn Quốc. Tuy nhiên, Việt Nam đã chịu mức thuế 22% – 36% theo Mục 232 của Đạo luật Thương mại Mỹ từ năm 2018, thấp hơn so với nhiều đối tác thương mại khác (thuế suất trên 60%).
Tính đến cuối năm 2024, Mỹ trở thành đối tác xuất khẩu thép lớn thứ 3 của Việt Nam, chiếm 13% tổng lượng thép xuất khẩu, chỉ sau ASEAN và EU. Sản lượng xuất khẩu sang Mỹ tăng 50% so với cùng kỳ, đạt 1,7 triệu tấn, trong đó tôn mạ, CRC và HRC chiếm 60% tổng sản lượng. Đà tăng trưởng này được thúc đẩy bởi sự phục hồi của thị trường xây dựng Mỹ, khi tổng vốn đầu tư vào lĩnh vực này tăng 6,5% so với cùng kỳ, theo thống kê từ Bộ Thương mại Hoa Kỳ.
 |
| Nguồn: Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) |
Tác động của quyết định áp thuế 25% đối với thép Việt Nam
Trên tổng lượng thép xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ năm 2024, nhóm HRC và tôn mạ chiếm 60%, với mức thuế suất dao động từ 21% - 36%.
MBS cho rằng, các sản phẩm thép xây dựng và HRC đang chịu mức thuế từ 33% - 36%, cao hơn mức thuế 25% mới áp dụng, nên ít chịu tác động từ chính sách này.
Tuy nhiên, một số sản phẩm tôn mạ có thuế suất 22% có thể bị ảnh hưởng do mức thuế mới cao hơn, làm giảm lợi thế cạnh tranh về giá của thép Việt Nam. Do đó, các doanh nghiệp có thể buộc phải giảm giá bán để duy trì thị phần tại Mỹ.
Theo đánh giá của MBS, do Mỹ vẫn phụ thuộc vào thép nhập khẩu (chiếm 51% tổng nhu cầu tiêu thụ), việc tìm nguồn cung thay thế sẽ mất thời gian. Vì vậy, các doanh nghiệp tôn mạ Việt Nam có thể chấp nhận giảm giá bán để bảo vệ thị phần, nhờ biên lợi nhuận gộp ngành thép vẫn duy trì ổn định ở mức 8% - 10%. Điều này giúp sản lượng xuất khẩu có thể duy trì, dù biên lợi nhuận dự kiến sẽ giảm nhẹ.
Về thuế chống bán phá giá, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã khởi xướng cuộc điều tra đối với thép CORE từ Q3/2024, với kết luận cuối cùng dự kiến vào Q2/2025. Tuy nhiên, đây là dòng sản phẩm làm từ thép cán nguội (CRC), nên không có doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam sản xuất sản phẩm này. Do đó, MBS nhận định thuế này không ảnh hưởng đến các doanh nghiệp thép niêm yết tại Việt Nam.
Tác động đối với các doanh nghiệp thép niêm yết tại Việt Nam
Theo đó, MBS đánh giá các doanh nghiệp tôn mạ như GDA, HSG và NKG sẽ bị ảnh hưởng nhẹ do quyết định áp thuế trong khi HPG không chịu tác động tiêu cực
Đối với HPG, MBS đánh giá doanh nghiệp dự kiến không bị tác động từ thuế suất mới do mức thuế hiện nay đối với các sản phẩm thép xây dựng và HRC xuất khẩu đang ở mức trên 33%. Các doanh nghiệp tôn mạ có thể giảm biên lợi nhuận gộp trong bối cảnh khả năng cao sẽ phải giảm giá bán nhằm duy trì thị phần tại Mỹ. Đối với sản lượng xuất khẩu tôn mạ sang Mỹ, sản lượng có thể duy trì ổn định nhờ giảm giá bán và việc tìm kiếm các nhà cung cấp khác sẽ mất nhiều thời gian.
Công ty CP Tập đoàn Hòa Phát (HPG): Tỷ trọng XK sang Mỹ/Tổng sản lượng ở mức 3%. HPG chủ yếu xuất khẩu HRC, thép xây dựng và tôn mạ với mức thuế khoảng 33% với sản lượng chiếm 3% tổng sản lượng. MBS đánh giá HPG không bị ảnh hưởng bởi quyết định áp thuế này do mức thuế hiện tại đã cao hơn 25%
Công ty CP Tập đoàn Hoa Sen (HSG): Tỷ trọng XK sang Mỹ/Tổng sản lượng ở mức 9%. Theo đó, HSG xuất khẩu tôn mạ sang Mỹ với mức thuế suất khoảng 22% - 36% tuỳ mác thép. MBS đánh giá HSG có thể phải giảm giá bán khoảng 3% đối với các sản phẩm hiện tại có mức thuế 22% nhằm duy trì thị phần. Do đó, biên lợi nhuận của doanh nghiệp có thể giảm nhẹ.
Công ty CP Thép Nam Kim (NKG): Tỷ trọng XK sang Mỹ/Tổng sản lượng ở mức 13%. NKG xuất khẩu tôn mạ sang Mỹ với mức thuế suất khoảng 22% - 37% tuỳ mác thép. MBS đánh giá NKG có thể phải giảm giá bán khoảng 4% đối với các sản nhằm duy trì thị phần. Do đó, biên lợi nhuận của doanh nghiệp có thể giảm nhẹ.
Công ty CP Tôn Đông Á (GDA): Tỷ trọng XK sang Mỹ/Tổng sản lượng ở mức 16%. GDA xuất khẩu tôn mạ sang Mỹ với mức thuế suất khoảng 22% - 36% tuỳ mác thép. MBS đánh giá GDA có thể phải giảm giá bán khoảng 3% đối với các sản nhằm duy trì thị phần. Do đó, biên lợi nhuận của doanh nghiệp có thể giảm nhẹ.
 |
| Nguồn: MBS Research, BCTC các doanh nghiệp |
 | Nhôm, thép Việt Nam chịu tác động gì khi Mỹ áp thuế 25%? Tổng thống Mỹ đã ký sắc lệnh áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu, có hiệu lực từ ngày 4/3/2025. Quyết định ... |
 | Mỹ đánh thuế thép nhập khẩu và những tác động tới doanh nghiệp đầu ngành HPG, NKG, HSG Mỹ chính thức áp thuế 25% với thép nhập khẩu, gây áp lực lớn lên ngành thép Việt Nam. Chứng khoán Guotai Junan (Việt Nam) ... |
 | Mỹ giáng "đòn thuế" chấn động đối với thép, tác động không chỉ Trung Quốc mà khiến cả thế giới chao đảo Mỹ vừa áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu, không chỉ tác động đến Trung Quốc mà còn làm dấy lên lo ... |
Anh Vũ
