Những dự án đầu tư công nào sẽ được chú trọng trong năm 2023?

Bộ Tài chính vừa có văn bản báo cáo tình hình thanh toán vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước, lũy kế 11 tháng, ước thực hiện 12 tháng kế hoạch năm 2022. Theo đó, lũy kế thanh toán từ đầu năm đến 30/11/2022 là 339.188,54 tỷ đồng, đạt 52,37% kế hoạch và đạt 58,48% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó, vốn trong nước là 330.173,94 tỷ đồng, đạt 53,85% kế hoạch. Vốn nước ngoài là 9.014,59 tỷ đồng, đạt 26,06% kế hoạch.

Chính phủ và các bộ ngành nỗ lực thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm 2023

Ước thanh toán từ đầu năm đến 31/12/2022 là 435.689,97 tỷ đồng, đạt 67,27% kế hoạch, đạt 75,11% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2021 là 77,30%. Trong đó, vốn trong nước là 424.052,69 tỷ đồng, đạt 69,16% kế hoạch và đạt 77,74% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Vốn nước ngoài là 11.637,28 tỷ đồng, đạt 33,65% kế hoạch.

Có 12 Bộ, cơ quan trung ương và 17 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 80%. Một số bộ, địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt cao gồm: Hội Nhà văn (100%), Thanh tra Chính phủ (100%), Liên minh các Hợp tác xã Việt Nam (100%), Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam (99,47%), Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam (92,62), Ninh Bình (96,7%), Hà Nam (94,3%), Bình Định (93,6%), Kiên Giang (90,6%), Phú Thọ (90,3%)...

Để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2023, Bộ Tài chính đề nghị các Bộ, cơ quan trung ương và các địa phương tiếp tục tích cực thực hiện các giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo Nghị quyết số 124/NQ-CP ngày 15/9/2022 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2022; Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 17/10/2022 và Nghị quyết số 156/NQ-CP ngày 06/12/2022 của Chính phủ về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11 năm 2022.

Năm 2023 sẽ chú trọng các dự án trọng điểm quốc gia, dự án trọng điểm, có sức lan tỏa

Trong khi đó, cả 3 ngày nghỉ Tết Dương lịch 2023, Kho bạc Nhà nước Trung ương và Kho bạc Nhà nước các cấp (Bộ Tài chính) quyết định vẫn tổ chức thanh toán, giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2022; các Ban quản lý dự án của Bộ Giao thông - Vận tải cũng vẫn tổ chức làm 3 ca 4 kíp… nhằm đẩy nhanh tiến độ đầu tư công.

Trên tinh thần đó, để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2023, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng phát động thực hiện “Tháng cao điểm giải ngân vốn đầu tư công”, với tinh thần làm việc xuyên Tết, xuyên nghỉ lễ, không ngại khó, không ngại khổ, "nguồn lực càng lớn thì trách nhiệm và áp lực càng cao". Cùng nhau thực hiện các giải pháp để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, nhằm đạt được mục tiêu Chính phủ đã đề ra, qua đó góp phần thực hiện thành công hơn nữa các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 và từng bước hiện thực hóa đột phá chiến lược về phát triển cơ sở hạ tầng.

Để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương diễn ra mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, một trong những nhiệm vụ giải pháp trọng tâm được Chính phủ xác định sẽ tập trung thực hiện trong năm 2023 là đẩy mạnh thực hiện thực chất, hiệu quả cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh, tính độc lập, tự chủ, khả năng thích ứng và sức chống chịu của nền kinh tế.

Trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ triển khai các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, sớm khắc phục các tồn tại, hạn chế để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm 2023, đặc biệt là các dự án quan trọng quốc gia, chương trình, dự án phát triển hạ tầng trọng điểm, dự án sử dụng vốn ODA có sức lan tỏa, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Theo TS Nguyễn Đình Cung – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), động lực tăng trưởng trong năm 2023 đó là giải ngân vốn đầu tư công. Giải ngân vốn đầu tư công có tác động rất lớn đến toàn bộ nền kinh tế, kể cả thanh khoản của các tổ chức tín dụng và cơ hội tiếp cận vốn của doanh nghiệp. Vì thế, đây sẽ là động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế năm 2023.

Song, để thúc đẩy giải ngân dòng vốn này, TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, chúng ta cần có cách tiếp cận mới, cách tiếp cận mới này phải được nhìn nhận từ khi xây dựng kế hoạch đầu tư công, điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và quá trình triển khai thực hiện. Cách tiếp cận mới có thể tập trung vào 2 nội dung, thứ nhất, cần xây dựng nhiều dự án quan trọng quốc gia liên vùng, mà những dự án này không thể không làm. Ví dụ như dự án vành đai 3, 4 ở TP. Hồ Chí Minh, dự án sân bay Tây Sơn Nhất, sân bay Long Thành... đó là những dự án không thể không làm, mà khi làm cũng không cần “thủ tục” rườm rà, mà chỉ tập trung vốn, nguồn lực để triển khai càng sớm càng tốt, lấy hiệu quả lên hàng đầu.

Thứ hai, cần lấy hiệu quả làm thước đo để đánh giá người đứng đầu, cơ quan khi thực hiện triển khai dự án đầu tư công. Cùng với đó là những cơ chế khuyến khích, đánh giá một cách khách quan để người đứng đầu bộ, ngành, địa phương thấy những nỗ lực của họ thực sự được ghi nhận và họ muốn đóng góp cho giải ngân vốn đầu tư công. Nếu làm được như vậy, dòng vốn đầu tư công sẽ được khơi thôngvà đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, mở ra cơ hội hoàn thành mục tiêu tăng trưởng năm 2023.