Bài dự thi Cuộc thi viết "Ngân hàng tôi yêu" của tác giả Nguyễn Hương Nhu, công tác tại Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex (PG Bank), Phòng Pháp chế và tuân thủ.
Khi bước chân vào giảng đường đại học với chuyên ngành Luật, giống như rất nhiều bạn sinh viên lúc đó, tôi mang trong mình góc nhìn đầy vô tư và nhiều hoài bão. Tôi nghĩ rằng sẽ như trên phim ảnh, học xong thật nhanh để ra trường và mình sẽ được mặc áo sơ mi trắng, đeo caravate, huy hiệu của đoàn luật sư, đứng trước tòa và chiến đấu bảo vệ thân chủ giống anh Kim Hyun Woo trong phim Chuyện tình Harvard. Nhưng đúng là đời không giống như mơ, ngoài 4 năm mài lưng trên ghế đại học, Tôi phải dành thêm “combo” 6 tháng học tại Học viện Tư pháp cùng 18 tháng tập sự hành nghề luật tại văn phòng luật và kiểm tra hết tập sự để có thể trở thành một luật sư được hành nghề chính thức.
Và tôi bắt đầu con đường đi tìm thân chủ của mình!
Sau hơn 2 năm vật lộn với công việc pha trà, rót nước trong một đơn vị hành chính nhà nước và 1 năm thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp, tư vấn quản trị doanh nghiệp trong công ty luật, năm 2010 tôi gặp bạn ấy - thân chủ mà tôi đã gắn bó hơn 10 năm qua. Hồi đó, trụ sở của bạn ấy còn đóng đô tại một sàn văn phòng nho nhỏ tai khu phố Trung Hòa Nhân Chính (giờ nhà bạn ấy to rồi), logo hai màu vàng cam và xanh nước biển đậm đến giờ vẫn không đổi. PG Bank – tôi nên duyên với bạn ấy từ thời điểm đó.
Thời gian đầu, khi tôi mới vào làm chuyên viên pháp chế của PG Bank thì pháp chế doanh nghiệp nói chung và pháp chế tại PG Bank nói riêng vẫn còn là một bộ phận, nghiệp vụ tương đối mới mẻ. Phòng pháp chế của PG Bank thời điểm đó mới được thành lập. Cả phòng có 3 nhân sự, tập trung chủ yếu vào tư vấn từng vụ việc cụ thể phát sinh trong hoạt động của Ngân hàng, quy trình nội bộ xây dựng chưa thật sự nhiều và có văn bản đưa qua pháp chế thẩm định, có văn bản không. Suốt hơn một năm liền, tôi loay hoay tại PG Bank vừa tự mày mò và cũng vừa tự hỏi, thân chủ của mình có thật sự cần mình không?
Những năm sau đó, PG Bank phát triển lớn hơn về quy mô, cơ cấu tố chức, hoạt động kinh doanh cũng tăng trưởng theo thời gian. Kinh doanh tiền tệ là một lĩnh vực nhạy cảm và quan trọng của nền kinh tế, liên quan đến nhiều lĩnh vực, địa bàn do đó yêu cầu tuân thủ pháp luật cũng được quan tâm và thực hiện nghiêm túc hơn. Phòng pháp chế cũng từ đó bận rộn hơn rất nhiều và nhân sự cũng tăng theo năm tháng. Số lượng thân chủ mà phòng tư vấn, bảo vệ cũng mở rộng ra khắp hệ thống từ cán bộ tín dụng, giao dịch viên, cán bộ cấp quản lý, Ban điều hành, Hội đồng Quản trị,… Yêu cầu đối với nghiệp vụ tư vấn, thẩm định của các thân chủ với cán bộ pháp chế cũng ngày càng cao hơn, có nhiều tình huống pháp lý phức tạp, liên quan tới nhiều văn bản quy phạm pháp luật mà chúng tôi vẫn thường nói đùa với nhau là như nghiên cứu đề tài khoa học vậy.
Ấn tượng lớn nhất trong tôi khi làm việc tại PG Bank chắc sẽ là khi giải quyết các tình huống pháp lý cho các thân chủ là giao dịch viên, cán bộ tín dụng. Lúc đầu, tôi cứ nghĩ rằng đây sẽ là những thân chủ dễ chiều nhưng qua thời gian tôi ngẫm ra rằng rất nhiều khi họ lại là những thân chủ khó chiều nhất. Bản thân các thân chủ này là những cán bộ kinh doanh, thực hiện trực tiếp các nghiệp vụ của Ngân hàng, họ vận dụng chính sách vào thực tế rất tốt do đó họ luôn có mong muốn pháp chế là chiếc cầu nối để biến sự bó buộc, công thức cứng nhắc của pháp luật thành sự tự do, thiên biến vạn hoá như hoạt động kinh doanh. Với họ, mọi tình huống khi đã hỏi pháp chế đều cần có phương án giải quyết. Tuy nhiên, cái khó với cán bộ pháp chế là pháp luật thường sẽ rất minh bạch, với những vấn đề pháp luật còn đang bỏ ngỏ chưa quy định hoặc quy định chưa thật sự rõ ràng Pháp chế có thể đưa ra quan điểm để các thân chủ lựa chọn. Nhưng có những vấn đề pháp luật đã quy định rất rõ, đã ghi nhận là vùng cấm thì để tìm cách “lách” và đi lối khác đôi khi sẽ luôn phải chấp nhận thêm các rủi ro pháp lý kèm theo. Các thân chủ có nhiều khi chưa thật sự thỏa mãn với điều này! Điều đó đôi lúc dẫn tới mẫu thuẫn, xung đột quan điểm trong phương án giải quyết giữa pháp chế và đơn vị kinh doanh. Ngẫm kỹ thì quả thật “làm dâu trăm họ” không phải là công việc đơn giản!
Ngoài những giây phút “vắt óc” để giải đáp các vướng mắc pháp lý, thời gian làm việc tại PG Bank luôn mang đến cho tôi cảm giác bình yên, ấm áp, gắn bó đến lạ….
Sự bình yên đó nhiều khi đơn giản chỉ là những buổi trưa các chị em trong phòng cùng ngồi ăn cơm chung, cùng nói chuyện, tranh luận. Với đặc thù công việc của Phòng gần như sẽ dành toàn bộ thời gian là ngồi tại văn phòng (gọi sang là thiên về nghiên cứu, gọi dân dã thì là các “anh hùng bàn phím”) nên nhân sự của Phòng trong hơn 10 năm qua hầu như chỉ toàn nữ. Đã là nữ thì đương nhiên rất ồn ào, có những khi một vấn đề đơn giản được khơi ra cũng đủ để kéo theo những cuộc tranh luận dài bất tận. Tranh luận thế, mỗi người một ý như thế nhưng tranh luận để ra vấn đề. Xong là thôi! Rất hào sảng và không để bụng.
Có nhiều khi, ngoài việc tư vấn công việc cho các thân chủ, tôi còn nhận được nhiều đề nghị giúp đỡ trong những vấn đề riêng: Từ hôn nhân gia đình, tới đất đai, chia thừa kế, tới vay nợ, kinh doanh bên ngoài… Tôi nghĩ rằng không phải các thân chủ không có điều kiện để thuê luật sư tư vấn bên ngoài mà có lẽ đơn giản rằng họ thấy gần gũi, tin tưởng vào chúng tôi, cũng như tính bảo mật mà chúng tôi có thể đem lại cho họ. Đó là sự ấm áp, gắn bó mà không phải môi trường làm việc nào cũng có thể đem lại!
Mấy tuần nay, Hà Nội đang vặn mình chuyển mùa. Trời cứ nắng rồi mưa bật chợt. Vừa mới sáng đang gió mát, mưa phùn đến chiều đã một dải đường đầy nắng… Không khí này làm tôi nhớ lại những ngày đầu tiên bước chân vào PG Bank với vai trò một chuyên viên pháp chế… Vậy mà đã hơn 10 năm trôi qua từ ngày đó!
Hơn 10 năm qua, PG Bank đã gặp muôn vàn khó khăn, thử thách. Khi thời kỳ tái cơ cấu, sáp nhập ngân hàng bùng nổ, PG Bank cũng không nằm ngoài vòng xoáy. Từ những năm 2014, PG Bank luôn ở trong tình trạng “thách cưới” một Ngân hàng nào đó. Từ VietinBank, HD Bank và có thông tin cả MB tuy nhiên chưa có hôn lễ nào chính thức được tổ chức. Hoạt động của PG Bank bị ảnh hưởng nghiêm trọng do thông tin sáp nhập kéo dài. Phải nằm trong chính giữa tâm bão suốt thời gian đó thì mới biết rằng PG Bank đã cố gắng vươn lên như thế nào, đã chiến đấu để giữ chân nhân sự, giữ chân khách hàng ra sao! Trong 2 năm qua, vượt qua hệ lụy tin đồn của việc sáp nhập, PG Bank đã dần ổn định và phát triển. Tôi biết rằng, tương lai là điều không ai có thể nói trước nhưng sự nỗ lực của các thân chủ là cán bộ kinh doanh, sự quyết liệt của các thân chủ cấp điều hành là điều không thể phủ nhận. Điều đó khiến tôi muốn mình cố gắng thêm chút nữa, hơn chút nữa và tôi tin rằng với tinh thần đó, PG Bank của tôi sẽ ổn và vững vàng thôi!
NGUYỄN HƯƠNG NHU
Theo Tạp Chí Thị Trường Tài Chính Tiền Tệ