Một cú sốc lớn vừa giáng xuống thị trường chứng khoán Việt Nam. Vụ thao túng cổ phiếu PDR của Phát Đạt do hai cá nhân là bà Nguyễn Thị Phương Thảo và ông Phan Thành Tâm làm nhân vật trung tâm không chỉ phơi bày những lỗ hổng trong cơ chế giám sát, mà còn tiếp tục gióng lên hồi chuông cảnh báo về những "bàn tay vô hình" đã bóp méo cuộc chơi trên sàn chứng khoán.
Cụ thể, giai đoạn 15/8/2022 - 9/12/2022, bà Nguyễn Thị Phương Thảo và ông Phan Thành Tâm bị phát hiện sử dụng 164 tài khoản chứng khoán mượn danh để tạo cung cầu giả, đánh lừa nhà đầu tư cho cổ phiếu PDR. Đây không phải là kịch bản mới, nhưng vẫn đủ sức gây chấn động thị trường.
 |
| Khi mới 28 tuổi, bà Nguyễn Thị Phương Thảo đã được tin tưởng, tín nhiệm giao làm Kế toán trưởng cho Phát Đạt (2004); từ năm 2005 trở đi, kiêm nhiệm Trưởng Ban kiểm soát nội bộ và Trợ lý đối ngoại của Ban Tổng Giám đốc Phát Đạt |
Dù cơ quan quản lý không công bố giá trị thực sự của phi vụ, tuy nhiên, giới đầu tư vẫn chưa hết bàng hoàng và vụ việc nhanh chóng trở thành tâm điểm bàn tán trên mạng xã hội, chẳng kém gì những cú sốc từng làm rung chuyển thị trường như Trịnh Văn Quyết thao túng FLC hay Đỗ Thành Nhân "phù phép" cổ phiếu Louis Holdings.
Trước hành vi thao túng thị trường chứng khoán, căn cứ quy định tại Luật Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã xử phạt hành chính 1,5 tỷ đồng đối với bà Nguyễn Thị Phương Thảo và ông Phan Thành Tâm. Đồng thời, cả hai bị cấm giao dịch chứng khoán và đảm nhiệm các chức vụ trong lĩnh vực tài chính trong vòng hai năm, kể từ ngày 24/3/2025.
Không chỉ vậy, UBCKNN cũng xử lý 22 cá nhân khác với hành vi cho mượn tài khoản để tiếp tay thao túng cổ phiếu. Những cá nhân này bị đình chỉ giao dịch chứng khoán 9 tháng và cấm hoạt động trong lĩnh vực tài chính trong 2 năm. Quyết định xử phạt hành chính được đưa ra trên cơ sở kiểm tra chưa đủ căn cứ để kết luận họ có thu lợi bất chính từ phi vụ thao túng hay không.
Thời điểm để "ra tay"
Theo tìm hiểu của Báo Công Thương, giai đoạn tháng 8 - 12/2022 là khoảng thời gian cổ phiếu PDR rơi vào trạng thái trầm lắng sau khi trượt dài khỏi vùng đỉnh vinh quang của 2021 - năm mà PDR có thời điểm chạm mốc 100.000 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên sau đó, trước những cơn sóng thịnh suy chẳng bao giờ khoan nhượng của thị trường, sự suy thoái đồng loạt của chứng khoán và bất động sản, cùng áp lực nợ trái phiếu như "chiếc gông" siết chặt, bào mòn từng phần giá trị nội tại của Phát Đạt.
Đến thời điểm hiện tại, Phát Đạt vẫn loay hoay trong vũng lầy mất giá, chưa thể tìm lại phong độ xưa. Cổ phiếu PDR liên tục trượt dốc, để rồi giờ đây, chỉ với khoảng 20.000 đồng, nhà đầu tư đã có thể sở hữu một cổ phiếu, rẻ gấp 5 lần so với hồi năm 2021. Dĩ nhiên, ngoài các yếu tố bất lợi kể trên, giá cổ phiếu cũng bị điều chỉnh do các đợt chia tách, phát hành thêm, hoặc trả cổ tức, nhưng không thể phủ nhận rằng PDR đã đi qua thời kỳ huy hoàng nhất.
Nhìn lại quá khứ, các tháng cuối năm 2022, đặc biệt là tháng 12 có thể xem là thời điểm khốc liệt nhất đối với Phát Đạt. Giữa bối cảnh giá cổ phiếu trượt sâu, các công ty chứng khoán buộc phải kích hoạt lệnh bán giải chấp tạo áp lực call margin bủa vây doanh nghiệp. Hệ quả là Chủ tịch HĐQT Nguyễn Văn Đạt bị đẩy vào tình thế không thể làm khác hơn ngoài việc chứng kiến hơn 30 triệu cổ phiếu của mình bị bán giải chấp.
 |
| Ông Nguyễn Văn Đạt, Chủ tịch HĐQT Phát Đạt |
Trớ trêu thay, cũng chính thời điểm đó, bà Nguyễn Thị Phương Thảo và ông Phan Thành Tâm tiến hành thao túng giá, tạo cung cầu giả với mục đích chẳng gì khác ngoài việc "thổi giá" cổ phiếu PDR. Sự trùng hợp dấy lên những hoài nghi lớn, có nhà đầu tư đặt câu hỏi liệu đây chỉ là một sự ngẫu nhiên, hay thực chất là một nước đi đã được tính toán để "giải cứu" cổ phiếu PDR?
Bóng cũ chưa phai
Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, nhân vật đứng sau màn "hô biến" các giao dịch mua bán chéo giữa 164 tài khoản đi mượn, thực chất không phải cái tên xa lạ với Phát Đạt. Sinh năm 1976 tại Long An, bà Phương Thảo đã gắn bó cùng Phát Đạt từ ngày đầu chập chững lên thương trường. Khi mới 28 tuổi, bà đã được tin tưởng, tín nhiệm giao làm Kế toán trưởng cho Phát Đạt (2004); từ năm 2005 trở đi, kiêm nhiệm Trưởng Ban kiểm soát nội bộ và Trợ lý đối ngoại của Ban Tổng Giám đốc Phát Đạt.
Điều cần biết, năm 2004 chính là thời điểm nhà sáng lập Nguyễn Văn Đạt đặt viên gạch đầu tiên cho "đế chế" Phát Đạt hôm nay. Ông lúc đó cho thành lập Công ty Cổ phần Xây dựng và Kinh doanh Nhà Phát Đạt với tham vọng chinh phục thị trường bất động sản phía Nam, hoạt động đầu tay là hợp tác thực hiện các dự án tại Khu dân cư Trung Sơn - Bình Chánh và dự án khu căn hộ Sao Mai tại quận 5, TP. Hồ Chí Minh...
Năm 2013 tới nay, bà Nguyễn Thị Phương Thảo kết thúc sự liên kết trên giấy tờ với Phát Đạt. Bà rời đi, chuyển hướng sang Công ty Cổ phần Thương mại Vận tải biển Trường Phát Lộc - nơi bà lần lượt đảm nhiệm các chức vụ Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch, rồi Chủ tịch HĐQT. Dù bề ngoài, Trường Phát Lộc và Phát Đạt hoạt động ở hai lĩnh vực khác biệt, một bên là bất động sản trong nước, một bên là thương mại và vận tải xăng dầu, hóa dầu nước ngoài, nhưng mối quan hệ giữa hai doanh nghiệp này không hề đơn thuần.
Bên cạnh "lương duyên" giữa bà Phương Thảo và Phát Đạt, ông Lê Minh Dũng - cựu Thành viên HĐQT độc lập của Phát Đạt, cũng đồng thời giữ vai trò Tổng Giám đốc tại Trường Phát Lộc. Chưa kể, cả bà Thảo lẫn ông Dũng đều sở hữu lượng cổ phiếu PDR đáng kể, cùng với số cổ phần tại các công ty con của Phát Đạt, đơn cử như Công ty Cổ phần Bất động sản Đầu tư và Phát triển Cao ốc Bình Dương.
Sự gắn kết này không chỉ nằm ở nhân sự hay sở hữu cổ phần, mà còn thể hiện rõ qua những thương vụ hợp tác đầu tư. Trường Phát Lộc từng tham gia vào dự án Millennium - Bến Vân Đồn, một trong số cú hích quan trọng, góp phần đưa Phát Đạt gia nhập hàng ngũ những tay chơi lớn trên thị trường bất động sản. Ngay cả đến năm 2022, báo cáo tài chính của Phát Đạt vẫn ghi nhận khoản tiền phải thu đáng kể từ Trường Phát Lộc liên quan đến thương vụ này.
 |
| Đội tàu của Công ty Trường Phát Lộc đa số mang thương hiệu EverRich |
Đặc biệt, có một chi tiết không thể bỏ qua: đội tàu của Công ty Trường Phát Lộc đa số mang thương hiệu EverRich, bao gồm các tàu hóa chất và tàu gas khai thác trên tuyến Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đông Nam Á, Ấn Độ, Trung Đông. Những cái tên như EverRich 1, EverRich 2, EverRich 3, EverRich 6 gợi nhắc trực tiếp đến chuỗi dự án bất động sản đình đám của Phát Đạt – thương hiệu The EverRich.
The EverRich chính là dự án đầu tiên Phát Đạt tự đầu tư độc lập vào năm 2006. Sau ba năm xây dựng, đầu năm 2010, khu căn hộ cao tầng The EverRich 1 (quận 11, TP. Hồ Chí Minh) chính thức ra mắt, tạo tiền đề cho loạt dự án thành công tiếp theo như The EverRich 3, The EverRich Infinity - những dự án có tính thanh khoản rất tốt khi tung ra thị trường.
Bản thân Chủ tịch Nguyễn Văn Đạt từng giữ vai trò cố vấn Hội đồng quản trị Công ty Trường Phát Lộc, đến năm 2016 mới thôi chức.
| Năm 2018, trong cuộc bầu cử Hội đồng quản trị Phát Đạt, bà Nguyễn Thị Phương Thảo là một trong 8 ứng viên được đề cử. Tuy nhiên, trái ngược với kỳ vọng, bà lại là người duy nhất không giành được đủ số phiếu tín nhiệm để trúng cử!? |
