Quảng Ninh đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Chính sách riêng có của Quảng Ninh

Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ninh, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm xã hội của tỉnh Quảng Ninh đạt gần 43% so với lực lượng lao động trong độ tuổi. Dù đây là tỷ lệ cao so với bình quân cả nước (hơn 33%) nhưng tỷ lệ người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chỉ chiếm hơn 3,3%, vẫn còn khoảng 360.000 người lao động thuộc các ngành nghề, lĩnh vực như chủ cơ sở kinh doanh, hộ kinh doanh cá thể, nông dân, lao động tự do, lao động trong khu vực phi chính thức… có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nhưng chưa tham gia, do đó không có cơ hội nhận lương hưu khi hết tuổi lao động. Thêm vào đó, vài năm gần đây, do những khó khăn về kinh tế, số lượng người dừng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhận bảo hiểm xã hội một lần tại Quảng Ninh có xu hướng ngày càng tăng.

Thời gian qua, chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện luôn được Quảng Ninh quan tâm chỉ đạo, hằng năm bảo hiểm xã hội tỉnh triển khai các giải pháp phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Tuy nhiên, việc phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của tỉnh gặp rất nhiều khó khăn. Tính đến hết tháng 10/2022, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện toàn tỉnh là 21.480 người, giảm 758 người so với thời điểm 31/12/2021.

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi hết tuổi lao động và đủ thời gian đóng theo quy định sẽ được hưởng lương hưu, được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để chăm sóc sức khỏe bản thân.

Nguyên nhân phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện đạt thấp là do từ ngày 1/1/2022, mức chuẩn hộ nghèo đa chiều ở khu vực nông thôn tăng từ 700.000 đồng/tháng lên 1,5 triệu đồng/tháng. Đồng nghĩa với việc mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện tối thiểu cũng tăng theo, từ 138.000 đồng/tháng lên 297.000 đồng/tháng (đã trừ 10% hỗ trợ của Nhà nước với hộ không thuộc hộ nghèo và cận nghèo). Trong khi thời gian tham gia để hưởng lương hưu tối thiểu phải đủ 20 năm với điều kiện người tham gia phải hết tuổi lao động, nên chưa thu hút người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện; đại dịch Covid-19 kéo dài ảnh hưởng đến việc làm, thu nhập, nên người dân tiết kiệm chi tiêu...

Chính vì vậy, để hỗ trợ phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, tại Kỳ họp thứ 11 vừa qua, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ninh khóa XIV đã thông qua Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐND về quy định chính sách hỗ trợ đóng tiền bảo hiểm xã hội cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện giai đoạn 2023-2027. Theo đó, toàn bộ công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, có đăng ký thường trú trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh và không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đều sẽ nhận được hỗ trợ của tỉnh theo quy định riêng.

Ngoài mức hỗ trợ theo quy định của Trung ương, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện còn được hỗ trợ thêm tiền đóng bảo hiểm xã hội theo tỷ lệ (%) trên mức đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn được Chính phủ quy định, cụ thể: Bằng 30% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo và hộ cận nghèo; bằng 20% đối với các đối tượng khác trong khoảng thời gian 5 năm kể từ ngày 1/1/2023 đến hết 31/12/2027.

Như vậy, tổng mức hỗ trợ cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện (bao gồm cả chính sách hỗ trợ của Trung ương và của tỉnh) cụ thể như sau: Người nghèo được nhận mức hỗ trợ 60%, cận nghèo được hỗ trợ 55%, các đối tượng khác được hỗ trợ 30%. Dự kiến nguồn kinh phí hỗ trợ theo chính sách của tỉnh trong 5 năm là khoảng 180 tỷ đồng.

Tạo điều kiện để người thu nhập thấp có thể tham gia bảo hiểm

Theo ông Nguyễn Hoài Sơn, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Ninh: Việc xây dựng chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội cho người tham gia bảo hiễm xã hội tự nguyện trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có ý nghĩa rất thiết thực, nhằm giúp người lao động ở khu vực phi chính thức, lao động tự do, người nông dân, ngư dân được tiếp cận các nguồn lực hỗ trợ theo chính sách của Trung ương và chính sách riêng của tỉnh, góp phần phát triển tỷ lệ bao phủ người dân tham gia bảo hiểm xã hội, giảm tình trạng hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

“Đây cũng sẽ là nguồn động lực để người dân, lao động sản xuất có thu nhập tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, thúc đẩy phát triển kinh tế và an sinh bền vững; giảm gánh nặng cho ngân sách về chi trợ cấp bảo trợ xã hội, mua thẻ bảo hiểm y tế cho người cao tuổi sau này” - Ông Sơn cho biết thêm.

Được biết, hàng năm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Ninh sẽ duy trì việc xây dựng kế hoạch để tổ chức công tác thông tin, tuyên truyền về chính sách bảo hiểm xã hội nói chung, bảo hiểm xã hội tự nguyện nói riêng đến cán bộ, đảng viên, nhân dân và người lao động để mọi người hiểu rõ sự cần thiết, lợi ích, vai trò, ý nghĩa và những nội dung cơ bản của chính sách bảo hiểm xã hội đối với việc bảo đảm an sinh xã hội, từ đó tạo sự đồng thuận, thống nhất trong thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội.

Cán bộ Bưu điện TP Cẩm Phả tuyên truyền, hướng dẫn người dân về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện tại chợ Cẩm Thạch (TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh)

Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chức năng, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố xác định, giao chỉ tiêu phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho các địa phương; chỉ đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tổ chức thực hiện các giải pháp tăng nhanh số người tham gia bảo hiểm xã hội nói chung, bảo hiểm xã hội tự nguyện nói riêng đạt tỷ lệ bao phủ theo chỉ tiêu giao. Cùng với đó là việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện, phòng ngừa trục lợi trong triển khai thực hiện chính sách.

Tuy nhiên để việc thực hiện chính sách được thuận lợi, đạt hiệu quả, bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng ninh cũng cần mở rộng hệ thống đại lý thu bảo hiểm xã hội ở các xã, phường, thị trấn; cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình thực hiện, nâng cao chất lượng phục vụ của ngành bảo hiểm xã hội nhằm tạo thuận lợi nhất cho người dân khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.