Theo báo cáo ngành điện mới đây của Chứng khoán MB (MBS), lượng tiêu thụ điện năng của Việt Nam duy trì ở mức cao trong nhiều năm qua, với mức tăng trưởng trung bình ~8% trong giai đoạn 2016-2020 và 7,2% trong giai đoạn 2021-2024. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng tiêu thụ điện có phần chậm lại trong những năm gần đây do ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu.
MBS nhận định năm 2024 đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ khi nền kinh tế Việt Nam bước vào giai đoạn tăng trưởng trở lại, kéo theo nhu cầu điện năng gia tăng đáng kể.
 |
| QHĐ8 thay đổi lớn: PC1, TV2, REE, HDG hưởng lợi từ đà tăng trưởng ngành điện |
Về nguồn cung, tổng công suất điện của Việt Nam đã tăng gần gấp đôi từ 2016 đến nay, lên khoảng 75GW (không bao gồm điện áp mái), chủ yếu nhờ vào sự bùng nổ của năng lượng tái tạo (NLTT). Dù vậy, tỷ lệ dự phòng công suất nguồn điện đang có xu hướng giảm, đặc biệt là trong giai đoạn 2021-2024, khi tốc độ phát triển nguồn điện chậm lại đáng kể.
MBS cảnh báo rủi ro thiếu điện vẫn hiện hữu trong các tháng cao điểm từ năm 2025 trở đi, khi nhu cầu điện dự báo tăng trưởng ~12% để đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Chính phủ.
Điều chỉnh Quy hoạch điện 8: Thay đổi lớn trong cơ cấu nguồn điện
Ngày 19/2/2025, Hội đồng thẩm định đã nhất trí thông qua “Đề án Điều chỉnh Quy hoạch điện 8”, mở đường cho Bộ Công Thương cập nhật và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Các kịch bản phát triển công suất nguồn điện được điều chỉnh theo từng mức tăng trưởng GDP với những thay đổi đáng chú ý so với kịch bản điều hành trong QHĐ8 cũ.
Kịch bản cơ sở: Dự báo sản lượng điện tiêu thụ tăng 10,3% giai đoạn 2026-2030, với trọng tâm tăng tỷ trọng tiêu thụ điện ở khu vực miền Bắc.
Kịch bản cao: GDP tăng trưởng 10%, kéo theo tiêu thụ điện tăng 12,5%, cao hơn ~53 tỷ kWh so với kế hoạch trong QHĐ8 trước đây.
Kịch bản cao đặc biệt: GDP tăng trưởng 10,1% đến 2030, sau đó tiếp tục duy trì tăng 10%/năm đến 2050, đẩy tiêu thụ điện lên mức cao hơn 430 tỷ kWh so với QHĐ8.
 |
| Các kịch bản tăng công suất 2025-30 tiếp tục đẩy mạnh NLTT , đặc biệt là ĐMT, trong khi tiến độ các nguồn điện khí giảm mạnh. Nguồn: Bộ Công Thương, MBS Research |
Đáng chú ý, trong giai đoạn từ nay đến 2030, QHĐ8 điều chỉnh sẽ có những thay đổi quan trọng về cơ cấu nguồn điện, bao gồm:
Lùi 13,5GW điện khí và 6GW điện gió ngoài khơi sang giai đoạn sau 2030, nhằm giảm áp lực đầu tư lớn trong ngắn hạn.
Tăng cường phát triển các nguồn NLTT, thủy điện tích năng và hệ thống pin lưu trữ, giúp đảm bảo an ninh năng lượng và giảm phụ thuộc vào nhiệt điện than.
Các dự án LNG như Nhơn Trạch 3,4 (1.624 MW) và LNG Hiệp Phước (1.200 MW) vẫn đang trong quá trình triển khai, dự kiến hoàn thành sau năm 2025.
Bên cạnh đó, hệ thống lưới điện truyền tải vẫn gặp nhiều vướng mắc trong triển khai do thủ tục pháp lý phức tạp, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng chậm trễ và chi phí nguyên vật liệu tăng cao.
 |
| Trong khuôn khổ những điều chỉnh của QHĐ8 MBS cho rằng những doanh nghiệp NLTT nổi bật như REE, HDG, GEG, và các nhà thầu xây dựng, tư vấn thiết kế như PC1, TV2, TV1 sẽ được hưởng lợi. Nguồn: MBS Research |
Nhóm doanh nghiệp hưởng lợi từ điều chỉnh Quy hoạch điện 8
MBS nhận định rằng QHĐ8 điều chỉnh sẽ là động lực thúc đẩy triển vọng tăng trưởng của ngành điện, đặc biệt là các doanh nghiệp liên quan đến NLTT và phát triển hạ tầng điện. Các doanh nghiệp đáng chú ý gồm:
Nhà thầu xây dựng và tư vấn thiết kế: PC1, TV1, TV2 có thể hưởng lợi sớm từ khối lượng công việc tăng mạnh khi các dự án mới được triển khai.
Nhóm doanh nghiệp phát triển NLTT hàng đầu như REE, HDG, GEG sẽ tiếp tục mở rộng công suất nhà máy, đẩy nhanh tiến độ đầu tư nhờ sự hỗ trợ từ các chính sách và thông tư mới.
Các doanh nghiệp nhiệt điện cũng hưởng lợi từ nhu cầu huy động điện tăng mạnh, khi nhiệt điện vẫn là nguồn cung chính trong cơ cấu điện Việt Nam từ nay đến 2030.
Báo cáo của MBS cho thấy, điều chỉnh trong QHĐ8 đang tạo ra sự dịch chuyển mạnh mẽ trong chiến lược phát triển ngành điện, tập trung vào NLTT, thủy điện tích năng và hệ thống lưu trữ điện nhằm đảm bảo an ninh năng lượng dài hạn. Dự báo tiêu thụ điện tăng trung bình 10,3% - 12,5% đến 2030 sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành điện và mở ra nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn.
Các doanh nghiệp trong lĩnh vực NLTT, nhiệt điện, tư vấn thiết kế và phát triển hạ tầng điện sẽ là những bên hưởng lợi lớn, trong khi bài toán phát triển lưới điện truyền tải vẫn cần được giải quyết để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế.
 | Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII để đảm bảo an ninh năng lượng trong bối cảnh mới Sáng 17/2, Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo “Điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến ... |
 | PV Power điều chỉnh kế hoạch thoái vốn tại loạt doanh nghiệp liên kết PV Power đã điều chỉnh chiến lược thoái vốn, tái cơ cấu doanh nghiệp thành viên, tối ưu danh mục đầu tư nhằm nâng cao ... |
 | Quy hoạch điện VIII điều chỉnh phải bảo đảm khả thi cao nhất Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh Quy hoạch điện VIII điều chỉnh phải bảo đảm tính khả thi cao nhất; khẩn trương xây ... |
Anh Vũ
