Reuters: Việt Nam nới lỏng quy định thanh toán cho NĐT ngoại, hướng tới nâng hạng thị trường

Cơ chế thanh toán mới là một bước tiến quan trọng để thuyết phục FTSE tiến hành nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Theo Reuters, Việt Nam đang cân nhắc học hỏi mô hình của Trung Quốc, cho phép các công ty chứng khoán bảo lãnh cho nhà đầu tư nước ngoài khi họ mua cổ phiếu. Động thái này được FTSE đánh giá là một bước tiến có thể giúp loại bỏ rào cản pháp lý đã cản trở việc nâng hạng thị trường của Việt Nam trong suốt nhiều năm qua.

Hiện tại, sàn chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HOSE) là sàn giao dịch nhỏ nhất trong số các nền kinh tế chính ở Đông Nam Á và bị cả hai tổ chức xếp hạng thị trường lớn MSCI và FTSE phân loại là thị trường cận biên. Điều này ngăn cản nhiều quỹ, nhà đầu tư và các công ty gia đình (family offices) rót tiền vào các công ty niêm yết ở thị trường này.

Nguồn tin thân cận của Reuters cho biết, tuần trước, các chuyên gia FTSE Russell đã đến Việt Nam và được trình bày chi tiết về kế hoạch mới nhằm phá vỡ thế bế tắc kìm chân chứng khoán Việt ở thị trường cận biên suốt nhiều năm..

Bà Lê Thị Lệ Hằng, Tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ SSI - người trực tiếp tham gia vào kế hoạch nói trên, chia sẻ: “Các cuộc họp tuần trước với FTSE rất tích cực và có thể tạo ra cơ hội đưa thị trường chứng khoán Việt Nam vào nhóm thị trường mới nổi hạng hai (secondary emerging market) vào tháng 9/2025”.

Để đạt được mốc thời gian đó, FTSE sẽ cần thông báo nâng hạng sớm nhất vào tháng 9 năm sau, tức là khoảng 6 hoặc 12 tháng trước khi chính thức nâng hạng, theo quy trình của tổ chức này.

Nếu được nâng hạng, Việt Nam sẽ “gia nhập” nhóm thị trường mới nổi cùng với Indonesia, Philippines, Qatar và Trung Quốc và “chia tay” nhóm cận biên đang bao gồm những cái tên Sri Lanka và Kenya. Hiện tại Việt Nam đang chiếm 38% tổng giá trị vốn hóa của nhóm thị trường cận biên.

Miếng bánh trăm triệu USD

Theo kế hoạch mới, Việt Nam sẽ áp dụng cơ chế xử lý thanh toán mới cho các giao dịch cổ phiếu nhằm đáp ứng yêu cầu chính của FTSE trong quá trình xét nâng hạng.

Ở các thị trường phát triển, nhà đầu tư sẽ thanh toán cho giao dịch 2 ngày sau khi mua cổ phiếu, nhưng ở Việt Nam, họ phải chuyển tiền ngay trong ngày. Điều này có thể gây ra chi phí và rủi ro cao hơn cho nhà đầu tư nước ngoài.

Để vượt qua rào cản này, các cơ quan quản lý và công ty chứng khoán Việt Nam đang nghĩ tới một cơ chế tương tự như cơ chế đang được sử dụng ở Trung Quốc. Theo đó, các công ty chứng khoán trong nước sẽ thực hiện bảo lãnh thanh toán cho các nhà đầu tư nước ngoài, cấp tín dụng cho họ trong vòng hai ngày, cho đến khi giao dịch được hoàn tất.

Về phía các công ty chứng khoán, họ sẽ phải chấp nhận rủi ro nhất định, nhưng bù lại sẽ được sẽ hưởng lợi từ dòng vốn mới mà theo ước của SSI, có thể lên tới khoảng 800 triệu USD từ các quỹ thụ động, với giả định tỷ trọng của Việt Nam trong chỉ số thị trường mới nổi là 1%.

Reuters cho rằng, các quỹ đầu tư chủ động sẽ rót tiền vào thị trường mới nổi của FTSE nhiều gấp 5 lần so với các thị trường cận biên. Điều đó có thể mang tới khoản lợi nhuận lớn hơn cho sàn HOSE, hiện đang có tổng giá trị vốn hoá thị trường khoảng 179 tỷ USD.

Trong báo cáo cập nhật mới nhất về Việt Nam phát hành vào tháng trước, FTSE cho biết, mặc dù tiến độ cải cách thị trường theo kế hoạch vẫn còn chậm, nhưng Chính phủ đã tái cam kết thực hiện những công việc cần thiết.

“Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) đang cho thấy một nguồn năng lượng mới trong việc tìm kiếm giải pháp khả thi nhằm loại bỏ nhu cầu thanh toán trước (pre-funding)”, FTSE cho biết.

Theo các nguồn tin của Reuters, khả năng tổ chức xếp hạng thị trường MSCI tiến hành nâng hạng cho Việt Nam cùng lúc với FTSE là không khả thi vào lúc này vì các yêu cầu của MSCI khắt khe hơn rất nhiều.

Theo quy định của Việt Nam, các ngân hàng không được phép cấp tín dụng cho người nước ngoài. Điều này đã cản trở sự tham gia của khối ngoại và làm phức tạp tiến trình nâng hạng.

Cũng theo các nguồn tin của Reuters, cơ chế mới vẫn cần được hoàn thiện và trải qua thời gian thử nghiệm kéo dài nhiều tháng trong khi điều chỉnh các quy định hiện hành.

Ngoài ra, cũng cần tham vấn các nhà đầu tư nước ngoài. Trước đó, họ đã kêu gọi Trung Quốc loại bỏ yêu cầu thanh toán trước, hoặc ít nhất cho phép các ngân hàng tham gia để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình giao dịch và thu hút thêm nhiều nhà đầu tư.

Nâng hạng thị trường chứng khoán, đâu là nhóm cổ phiếu hưởng lợi? Tập đoàn giao dịch chứng khoán Financial Times (FTSE) công bố kết quả phân loại thị trường là một thông tin được nhà đầu tư ...

Minh bạch thông tin là yêu cầu tất yếu nếu muốn nâng hạng thị trường Trinh bày tham luận tại Hội thảo "Giải pháp nâng cao tính minh bạch thông tin của các doanh nghiệp niêm yết trong nước", PGS-TS. ...

UBCKNN làm việc với FTSE Rusell trong công tác nâng hạng thị trường Sáng ngày 16/10, UBCKNN có buổi làm việc với đại diện FTSE Russell, cập nhật các thông tin chính sách/thị trường, định hướng giải pháp ...