SCS và Sangfor: Đồng hành với trẻ em trên môi trường mạng

Trẻ em Việt sở hữu điện thoại từ khi 9 tuổi

Thông tin tại Hội thảo "Môi trường Internet an toàn: Giải pháp trong trường học", ông Trần Đăng Khoa - Phó cục trưởng phụ trách Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, không gian mạng hiện là không gian sống, làm việc, học tập, giải trí của khoảng 78 triệu người dân Việt Nam, tương đương 79,1% dân số. Trung bình mỗi người dân Việt Nam tham gia không gian mạng 6 tiếng 23 phút mỗi ngày.

Tuy nhiên, theo ông Khoa, bên cạnh tác động tích cực, không gian mạng cũng ngày càng xuất hiện nhiều cạm bẫy khó lường. "Sự phát triển nhanh về công nghệ cũng tiềm ẩn những rủi ro, đặc biệt cho nhóm đối tượng là trẻ em - vốn chưa có đầy đủ nhận thức và kỹ năng để tự bảo vệ bản thân trên môi trường mạng" - ông Khoa nói.

Ông Khoa cho biết Việt Nam hiện có khoảng 24,7 triệu trẻ em, chiếm gần 25% dân số. Trong đó 2/3 các em có thể tiếp cận thiết bị kết nối Internet. 82% trẻ em Việt Nam trong độ tuổi 12-13 tuổi có sử dụng Internet. Con số này tăng lên 93% đối với trẻ từ 14-15 tuổi.

Hoạt động trực tuyến phổ biến nhất của trẻ em là học tập, vui chơi giải trí và kết nối liên lạc với bạn bè người thân. Đáng lưu ý, có 49% trẻ em sử dụng Internet để chơi điện tử ít nhất 1 tuần/lần.

Ông Trần Đăng Khoa - Phó cục trưởng phụ trách Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông: Độ tuổi trung bình trẻ em Việt Nam sở hữu điện thoại là 9 tuổi

Tạo dựng môi trường Internet an toàn trong trường học

ThS Nguyễn Phương Linh - Viện trưởng Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý và Phát triển bền vững cho biết, theo thống kê năm 2020, 40% trẻ em cảm thấy không an toàn khi sử dụng Internet. Hơn 70% trẻ em đã từng có trải nghiệm không mong muốn khi sử dụng Internet.

Cũng theo thống kê năm 2020, 76% trẻ em được học về sử dụng Internet an toàn nhưng chủ yếu do tự học, học từ bạn bè. Chỉ 53% học từ nhà trường nhưng cũng chủ yếu là kỹ năng sử dụng máy tính, công nghệ thay vì các kỹ năng số sử dụng Internet an toàn.

Nhiều trẻ em chia sẻ khi gặp vấn đề trên môi trường mạng, trẻ thường không kể với ai, tự tìm cách khắc phục hoặc tìm đến sự giúp đỡ từ bạn bè thay vì nhờ tới sự giúp đỡ của thầy cô, cha mẹ hay các cơ quan chức năng.

"Cha mẹ cần đồng hành, giúp trẻ tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng, dựa trên 6 nguyên tắc: Tôn trọng và công nhận trẻ có quyền tiếp cận và sử dụng Internet; bắt đầu đồng hành cùng trẻ sử dụng Internet an toàn càng sớm càng tốt; tôn trọng quyền riêng tư, quyền tham gia của trẻ; hiểu tâm lý và sự phát triển của trẻ để đồng hành cho phù hợp; hướng dẫn trẻ tiếp cận sự hỗ trợ khi cần thiết; sẵn sàng có mặt khi trẻ cần" - ThS Linh nói.

Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tin học và Ngoại ngữ là 2 môn bắt buộc cho học sinh tiểu học từ lớp 3. Các phòng học có thiết bị nghe nhìn, thiết bị kết nối internet và đảm bảo an toàn trong hoạt động dạy học. Tuy nhiên, trên thực tế, dù đang được trang bị các phòng máy kết nối internet nhưng nhiều trường lại chưa có các phương thức để quản lý cũng như bảo vệ an toàn mạng.

Hội thảo "Môi trường Internet an toàn: Giải pháp trong trường học"

Nhấn mạnh tính cấp thiết của việc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, bà Đinh Như Hoa, Trường phòng Kiểm định, Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT/CC), Cục An toàn thông tin, cơ quan điều phối Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng Việt Nam, chỉ rõ: Nâng cao nhận thức về sử dụng mạng an toàn chính là cách bảo vệ trẻ hữu hiệu nhất. Bàn về giải pháp công nghệ hỗ trợ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, vị đại diện VNCERT/CC điểm ra 3 loại công nghệ bảo vệ chủ yếu gồm: Công nghệ bảo vệ trên các hệ điều hành, trình duyệt, ứng dụng; các thiết bị, ứng dụng bảo vệ trẻ em trên thiết bị đầu cuối; các ứng dụng hỗ trợ phản ánh, kiểm tra.

Từ kinh nghiệm triển khai giải pháp trong thực tiễn, ông Ngô Tuấn Anh, Tổng Giám đốc Công ty An ninh mạng thông minh SCS cho biết, khi các trường học phải trang bị phòng máy kết nối internet theo quy định, thì thách thức lớn nhất trong việc giám sát sự an toàn trên không gian mạng của các trường là tìm kiếm và trang bị các công cụ giúp theo dõi, quản lý các em.

“Trên thị trường hiện nay đã có những giải pháp công nghệ có thể giúp các trường quản lý học sinh trên internet đơn giản và thuận tiện. Các sản phẩm áp dụng mô hình điện toán đám mây, cho phép các trường triển khai nhanh chóng và dễ dàng sử dụng với mức chi phí hợp lý hàng tháng” - ông Ngô Tuấn Anh nói.

Cùng quan điểm, ông Phạm Thành Đạt, đại diện Công ty Sangfor Việt Nam cũng cho rằng: Với sự phát triển ngày càng nhanh của ngành công nghệ thông tin, nhu cầu sử dụng máy tính của trẻ cũng tăng cao, đi cùng với đó là những thách thức đến từ bảo mật phòng lab, bảo mật khi học online, thực hành online, gian lận thi cử dành cho nhà trường.

"Trên thế giới hiện nay đã có giải pháp VDI (Virtual Desktop Infrastructure) để thay thế những phòng máy tính truyền thống, giúp tăng cao tính bảo mật, dễ dàng, thuận kiểm soát hành vi của trẻ" - ông Đạt nói.

Theo các chuyên gia, cùng với các giải pháp công nghệ cần trang bị để quản lý, bảo vệ các hệ thống Internet và tạo ra môi trường hoạt động an toàn, lành mạnh trong nhà trường thì giáo dục ý thức và đồng hành cùng các em khi hoạt động trên môi trường mạng là vô cùng quan trọng.

Bà Nguyễn Phương Linh cho rằng: “Các em phải được giáo dục, trang bị các kiến thức để trở thành các công dân số chuẩn, có kiến thức, kỹ năng, tư duy phản biện và thấu cảm để bảo vệ bản thân mình trước các rủi ro trên môi trường mạng, vừa tận dụng những lợi thế mà công nghệ mang lại để phát triển toàn diện. Các thầy cô và cha mẹ cần là người đồng hành hướng dẫn trẻ trong tiến trình trưởng thành này bằng sự tôn trọng, hỗ trợ để con trẻ làm chủ cộng nghệ, vừa sẵn sàng đồng hành và tìm giải pháp khi con gặp các vấn đề trên môi trường mạng".