Tăng trưởng thẻ tín dụng nội địa góp phần phổ cập tài chính toàn diện và hạn chế tín dụng đen

Đó là chia sẻ của Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Tiến Dũng tại Hội thảo “Phát huy tiềm năng thẻ tín dụng nội địa hướng tới xã hội không tiền mặt” do Báo Lao Động phối hợp với Vụ Thanh toán, NHNN tổ chức chiều ngày 21/5.

Thẻ tín dụng nội địa tăng trưởng mạnh và còn nhiều tiềm năng

Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM), thúc đẩy tài chính toàn diện là những chủ trương, chính sách lớn, được Chính phủ, NHNN đặc biệt quan tâm. Thực tiễn triển khai tài chính toàn diện trên thế giới cũng chỉ ra rằng, nâng cao khả năng tiếp cận tài chính ngân hàng thường song hành, gắn kết chặt chẽ với xu thế TTKDTM. Đây được coi là một giải pháp quan trọng, tạo động lực cho các sự phát triển của các dịch vụ thanh toán số thông minh, góp phần đưa Việt Nam tiến nhanh hơn với một xã hội số trong tương lai.

Với rất nhiều tiện ích và ưu điểm vượt trội, thẻ tín dụng nội địa đang tăng trưởng mạnh trong những năm qua. Ông Lê Anh Dũng - Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN cho biết, tính đến tháng 3/2024, số lượng thẻ đang lưu hành đạt hơn 150,6 triệu thẻ (tăng 3,29% so với cùng kỳ năm 2023), với hơn 106,7 triệu thẻ nội địa, 43,9 triệu thẻ quốc tế; trong đó có 27 ngân hàng đang triển khai mở thẻ bằng eKYC, với hơn 15,3 triệu thẻ mở bằng eKYC đang lưu hành hoạt động.

Đến hết quý I/2024, có 15 tổ chức phát hành thẻ đã phát hành thẻ tín dụng nội địa; số lượng thẻ tín dụng nội địa đang lưu hành đến tháng 3/2024 đạt trên 904,7 nghìn thẻ (tăng 18,37% so với cùng kỳ năm 2023, cao hơn mức tăng thẻ tín dụng quốc tế là 9,53%); Giao dịch thẻ tín dụng nội địa trong 3 tháng đầu năm 2024 đạt 1,3 triệu giao dịch, với giá trị đạt 10 nghìn tỷ đồng (tăng 75,43% về số lượng và 89,85% về giá trị, cao hơn mức tăng tương ứng của thẻ tín dụng quốc tế là 27,26% và 25,1%).

"Từ những kết quả trên, có thể thấy mặc dù số lượng thẻ tín dụng nội địa còn khiêm tốn nhưng tăng trưởng mạnh về số lượng, giá trị giao dịch là điểm sáng đáng ghi nhận về phát triển thẻ tín dụng nội địa trong năm vừa qua", ông Lê Anh Dũng chia sẻ.

Cùng với đó, ông Lê Anh Dũng cũng cho rằng, thị trường còn rất nhiều tiềm năng để các TCTD có thể khai thác, đẩy mạnh phát hành thẻ tín dụng nội địa khi mới có hơn 900 nghìn thẻ tín dụng nội địa trong quy mô dân số 100 triệu dân. Ngoài ra, cơ cấu dân số trẻ, thu nhập người dân ngày càng tăng, xu hướng thương mại điện tử, hoạt động kinh tế số ngày càng thịnh hành thì thị trường thẻ tín dụng nội địa còn nhiều tiềm năng phát triển nữa.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quang Minh - Tổng Giám đốc Công ty CP Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) cũng cho rằng thị trường thẻ tín dụng Việt Nam còn dư địa rất lớn để phát triển khi liên tục tăng trưởng thanh toán mạnh mẽ nhưng độ phủ thẻ tín dụng nội địa lại khá khiêm tốn.

"Năm 2023, doanh số thẻ tín dụng nội địa tăng trưởng hơn 234% so với cùng kỳ nhưng vẫn rất thấp so với tiềm năng của thẻ tín dụng nội địa khi mới chỉ đạt 0,5-0,9% doanh số thanh toán thẻ toàn thị trường", Tổng Giám đốc NAPAS phân tích.

Yếu tố khiến thẻ tín dụng nội địa chưa hấp dẫn

Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng thẻ tín dụng nội địa vẫn tăng trưởng khiêm tốn so với tiềm năng, ông Nguyễn Tấn Pháp - Giám đốc Trung tâm thẻ, Khối Bán lẻ, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) cho rằng, có 3 khó khăn chính gồm:

Thứ nhất, số lượng ngân hàng TMCP tham gia phát triển thẻ tín dụng nội địa còn rất hạn chế, chỉ 15 tổ chức tín dụng nên việc truyền thông, quảng cáo, các chương trình khuyến mại nhằm thu hút khách hàng cũng chưa được chú trọng đẩy mạnh. Do vậy, người dân vẫn chưa tiếp cận được sản phẩm và những ưu điểm của sản phẩm, dẫn đến số lượng phát hành còn khiêm tốn so với thẻ tín dụng quốc tế.

Thứ hai, khó cạnh tranh với thẻ tín dụng quốc tế về phạm vi sử dụng, tính năng quốc tế cũng như các ưu đãi hấp dẫn từ tổ chức thẻ quốc tế.

Thứ ba, do thói quen người tiêu dùng có tâm lý ưa chuộng các sản phẩm thẻ quốc tế hơn vì tính phổ biến và số đông.

Phát biểu tại hội thảo, PGS,TS. Đặng Ngọc Đức - Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Đại Nam cho rằng, mặc dù đem lại nhiều thuận tiện hơn so với hình thức chi tiêu tiền mặt nhưng người dân vẫn còn tâm lý dè chừng khi sử dụng sản phẩm thẻ tín dụng.

Đầu tiên, thói quen tiêu dùng của người Việt vẫn thiên về hình thức chi tiêu bằng tiền mặt, đặc biệt là các vùng ngoại ô, tỉnh, nơi công nghệ chưa có nhiều điều kiện tiếp cận với đời sống nhân dân. Thứ hai là tâm lý của việc sợ tăng gánh nặng tài chính khi có nợ, hoặc chi tiêu mất kiểm soát khi sử dụng thẻ tín dụng... cũng là một trong các lý do khiến giới trẻ hiện nay e dè sử dụng sản phẩm này.

Xây dựng hệ sinh thái để phát triển thị trường thẻ tín dụng nội địa

Để phát triển thẻ tín dụng nội địa, góp phần thực hiện các mục tiêu tài chính toàn diện, tại hội thảo, các nhà quản lý, lãnh đạo TCTD và các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp cụ thể.

Dưới góc độ của cơ quan quản lý, ông Lê Anh Dũng đưa ra 5 giải pháp gồm:

Một là, NHNN tiếp tục hoàn thiện và triển khai hiệu quả cơ chế, chính sách, quy định về thanh toán không dùng tiền mặt, hoạt động thẻ ngân hàng. Triển khai hiệu quả Nghị định số 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt; hoàn thiện, ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn Nghị định mới. Tiếp tục triển khai các giải pháp tăng cường đảm bảo an ninh, an toàn bảo mật hoạt động thanh toán, thẻ ngân hàng, đặc biệt là tổ chức triển khai Quyết định 2345/QĐ-NHNN đạt kết quả tốt.

Hai là, chỉ đạo nâng cấp, phát triển hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng, hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử, hệ thống thanh toán của các ngân hàng đảm bảo hoạt động an toàn, hiệu quả và có khả năng kết nối, tích hợp với các hệ thống khác, mở rộng hệ sinh thái thanh toán số để phục vụ thanh toán trực tuyến.

Ba là, các tổ chức tín dụng cần tiếp tục phối hợp xây dựng hệ sinh thái thẻ chip nội địa đa ứng dụng, nghiên cứu, phát triển các sản phẩm thẻ tín dụng nội địa hiện đại, tiện ích, đảm bảo an toàn, bảo mật, kết hợp với các chính sách ưu đãi, khuyến mãi đối với khách hàng và đơn vị chấp nhận thanh toán để thu hút khách hàng mở và sử dụng thẻ tín dụng nội địa.

Bốn là, tổ chức chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử cần phối hợp với các ngân hàng, công ty tài chính nghiên cứu, xây dựng cơ chế chia sẻ phí hợp lý để hỗ trợ, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển bền vững thị trường thẻ tín dụng nội địa; chủ động xây dựng công cụ phát hiện, phòng ngừa gian lận thanh toán.

Năm là, NHNN, các thành viên thị trường tiếp tục tăng cường đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục tài chính, trong đó có phương tiện về thẻ tín dụng nội địa, tập trung việc cung cấp đầy đủ thông tin, lợi ích, tính năng vượt trội, kỹ năng sử dụng, đảm bảo an toàn, bảo mật trong quá trình sử dụng.

Còn theo ông Ngô Thành Huấn - Giám đốc Điều hành Công ty CP Tư vấn đầu tư và Quản lý tài sản FIDT, cần phổ cập tài chính cá nhân - quản lý chi tiêu, phổ cập kiến thức tài chính bên cạnh các hoạt động thúc đẩy sử dụng thẻ; hiểu đúng và đủ chức năng của thẻ tín dụng; minh bạch các điều khoản sử dụng thẻ…

Ở góc nhìn khác, để thúc đẩy sử dụng thẻ tín dụng nội địa, PGS,TS. Đặng Ngọc Đức lưu ý về vấn đề tăng cường tiện ích cho người sử dụng thẻ; tăng cường hiểu biết về thẻ tín dụng; ứng dụng Fintech để giảm phí thẻ tín dụng; bổ sung tính năng quản lý chi tiêu, cài đặt các hạn mức chi tiêu để khách hàng không dùng tiền quá mức, tính năng liên kết với các quỹ đầu tư để có thể kiểm soát được nhu cầu đầu tư nhanh chóng, tiện lợi.

Kết luận hội thảo, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, để tiếp tục triển khai mục tiêu thúc đẩy TTKDTM, phát triển thẻ tín dụng nội địa tại Việt Nam, NHNN tiếp tục chỉ đạo các TCTD và các đơn vị liên quan tích cực triển khai có hiệu quả Nghị định số 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt; hoàn thiện, ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn Nghị định mới tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, hỗ trợ phát triển thẻ tín dụng nội địa; Triển khai tốt các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến, thanh toán thẻ ngân hàng tại Quyết định 2345/QĐ-NHNN để đảm bảo an toàn, phòng ngừa gian lận, lừa đảo, tăng cường lòng tin của người dùng khi sử dụng các phương tiện điện tử.

"Các tổ chức tín dụng cần nghiên cứu phát triển các sản phẩm, dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, sản phẩm thẻ tín dụng nội địa hiện đại, tiện ích, an toàn, mở rộng hạ tầng, mạng lưới chấp nhận thanh toán; phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông nhằm tiếp cận và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, đặc biệt tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa dễ dàng tiếp cận và sử dụng dịch vụ ngân hàng, thanh toán chính thống, góp phần phổ cập tài chính toàn diện và hạn chế tín dụng đen", Phó Thống đốc nói thêm.